ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္ စည္ပင္သာယာေရးေကာ္မတီႏွင့္ ျမန္မာအက္ဂ႐ိုအိတ္(စ္)ခ်ိန္း ပတ္ဘလစ္လီမိတက္(MAEX)တို႔ အက်ဳိးတူပူးေပါင္းတည္ေဆာက္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိေသာ ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီး အင္းစိန္ၿမိဳ႕နယ္ ေရႊျပည္သာတံတားလမ္းႏွင့္ ပုလဲလမ္းေထာင့္ရွိ တညင္းကုန္း သစ္သီးဝလံ၊ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ႏွင့္ ပန္းမန္ အဆင့္ျမင့္ လက္ကားေစ်းသစ္ႀကီးတြင္ သစ္သီးလက္ကားေစ်း႐ုံ၊ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ႏွင့္ စားဖိုေဆာင္သုံး သစ္သီးဝလံပစၥည္း လက္ကားေစ်း႐ုံ၊ ေတာင္သူလက္လီေရာင္း(Ground Market )ေစ်း႐ုံႀကီး သုံး႐ုံတို႔ တည္ေဆာက္ၿပီးစီးၿပီျဖစ္၍ ဒီဇင္ဘာ ၂၆ ရက္က အႀကိဳဖြင့္လွစ္မႈ ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။
ထို႔အျပင္ အဆိုပါေစ်းႀကီးကို ၂ဝ၁၈ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီ ၁ ရက္မွစတင္၍ ၂၄ နာရီဖြင့္လွစ္သည့္ ေစ်းႀကီးအျဖစ္ ဆိုင္ခန္းမ်ားကို တရားဝင္ဖြင့္လွစ္ကာ စားသုံးကုန္ပစၥည္း မ်ား ေရာင္းခ်ေတာ့မည္ျဖစ္သျဖင့္ ေစ်းစီမံကိန္းႏွင့္ တည္ေဆာက္ၿပီးစီးမႈအပိုင္းမ်ား၊ ေစ်းဆိုင္ခန္းမ်ား ဖြင့္လွစ္ သြားမည့္ အေျခအေနမ်ား၊ လာေရာက္ေရာင္းဝယ္မည့္ သူမ်ားအတြက္ ေဆာင္ရြက္ေပးထားသည့္ ဝန္ေဆာင္မႈ မ်ားျပဳလုပ္ထားသည့္အေပၚMAEXကုမၸဏီမွ CEO ဦးေအာင္ႀကီးႏွင့္ ျမန္မာ့သတင္းစဥ္မွ ေတြ႕ဆုံေမးျမန္း ခဲ့မႈမ်ားကို ေကာက္ႏုတ္ေဖာ္ျပလိုက္ပါသည္-
ေမး။ ။ ဒီေစ်းႀကီးရဲ႕ စီမံကိန္းနဲ႔ စတင္အေကာင္ အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္မႈကို သိပါရေစ။
ေျဖ။ ။ ေစ်းစတင္ျဖစ္ေပၚလာပုံကေတာ့ ၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာမွာ ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီးအစိုးရအဖြဲ႕ ကေန တညင္းကုန္း ကုန္စိမ္းေစ်း ေျမေနရာအပါအဝင္ ေျမ ၈၅ ဧကေပၚမွာ သစ္သီးဝလံ၊ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ႏွင့္ ပန္းမန္ အဆင့္ျမင့္လက္ကားေစ်းႀကီး တည္ေဆာက္ဖို႔ တင္ဒါေခၚယူခဲ့ပါတယ္။
အဲဒီလို တင္ဒါေခၚယူတဲ့အခါမွာ ဒဂုံအင္တာ ေနရွင္နယ္ဆိုၿပီး ကြၽန္ေတာ္တို႔ကုမၸဏီက ဝင္ေရာက္ ယွဥ္ၿပိဳင္ခဲ့ပါတယ္။
၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္ မတ္လမွာ အဆင့္ျမင့္ လက္ကားေစ်းႀကီး တည္ေဆာက္ဖို႔အတြက္ဆိုၿပီး ကြၽန္ေတာ္တို႔ကုမၸဏီကို ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီးအစိုးရအဖြဲ႕က ခ်ေပးခဲ့ပါတယ္။
အဲဒီလိုခ်ေပးတဲ့အခါမွာ တင္ဒါစည္းမ်ဥ္း၊ စည္းကမ္း အရ တင္ဒါေအာင္တဲ့ ကုမၸဏီဟာ အမ်ားပိုင္ကုမၸဏီ ဖြဲ႕စည္းေပးရမယ္လို႔ပါတဲ့အတြက္ ဒဂုံအင္တာေနရွင္နယ္ လီမိတက္ဟာ ပထမဆုံး ၄၅ ရာခိုင္ႏႈန္း ရွယ္ယာထည့္ဝင္ ၿပီးေတာ့ ျမန္မာအက္ဂ႐ိုအိတ္(စ္)ခ်ိန္း ပတ္ဘလစ္လီမိတက္ (MAEX)အမ်ားပိုင္ကုမၸဏီကို စတင္ဖြဲ႕စည္းခဲ့တာပါ။စတင္ဖြဲ႕စည္းစဥ္က ရွယ္ယာ HOLDERS ၁၁ ဦးနဲ႔ ဖြဲ႕စည္းခဲ့တာပါ။
အခုအခ်ိန္မွာေတာ့ ရွယ္ယာHOLDERS ေပါင္း ၂၂၇၄ ဦးနဲ႔ အစုရွယ္ယာေငြက်ပ္( ၂၂ ဘီလီယံ)ေက်ာ္နဲ႔ ဒီေစ်းႀကီးကို ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံလ်က္ရွိပါတယ္။ ဒီေစ်းကို အဓိကအားျဖင့္ ကြၽန္ေတာ္တို႔က ဟင္းသီးဟင္းရြက္ သစ္သီးဝလံနဲ႔ ပန္းမန္အပါအဝင္ စားေသာက္ကုန္ေတြကို လက္ကား ေရာင္းဝယ္ျဖန္႔ျဖဴးဖို႔ရည္ရြယ္ၿပီး ေဆာင္ရြက္ ထားတဲ့ေစ်းျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာရွိတဲ့ ေစ်းေတြထဲမွာ အႀကီးဆုံးေစ်းႀကီးျဖစ္ပါတယ္။
ေမး။ ။ ဒီေစ်းႀကီးမွာ အဓိကအားျဖင့္ ဘယ္လို ကုန္ပစၥည္းေတြကို အေရာင္းအဝယ္ျပဳလုပ္သြားမွာလဲ။ ေစ်းတည္ေဆာက္ထားမႈနဲ႔ ၿပီးစီးမႈအေပၚ ရွင္းျပေပးပါဦး။
ေျဖ။ ။ ဒီေစ်းမွာဆိုရင္ ေစ်း႐ုံႀကီးေပါင္းရွစ္႐ုံ ပါရွိမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီေစ်း႐ုံေတြကေတာ့ ေစ်း႐ုံအမွတ္တစ္ သစ္သီးလက္ကားေရာင္းဝယ္ေရးေစ်း႐ုံ၊ ေစ်း႐ုံအမွတ္ ႏွစ္က ဟင္းသီးဟင္းရြက္၊ ပန္းမန္၊ စားဖိုေဆာင္သုံး သစ္သီးဝလံပစၥည္း လက္ကားေရာင္းဝယ္ေရးေစ်း႐ုံ၊ အမွတ္သုံးကေတာ့ ဟင္းသီးဟင္းရြက္၊ ပန္းမန္ေတာင္သူ လက္လီေရာင္း ေစ်း႐ုံျဖစ္ပါတယ္။
႐ုံအမွတ္ေလးကေတာ့ ရာသီေပၚသီးႏွံ လက္ကား ေရာင္းဝယ္ေရးေစ်း႐ုံအျပင္ ေနာက္ပိုင္းမွာ တင္ဒါစနစ္ကို က်င့္သုံးဖို႔အတြက္ တင္ဒါခန္းမ အဲဒီထဲမွာ ပါဝင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ႐ုံအမွတ္ငါးကေတာ့ ႏွစ္ထပ္ စားေသာက္ဆိုင္ ေတြနဲ႔ ပါဝင္ဖြဲ႕စည္းထားတဲ့ ႏွစ္ထပ္ေစ်း႐ုံျဖစ္ပါတယ္။ ႐ုံအမွတ္ေျခာက္မွာကေတာ့ အသင့္စားသုံးႏိုင္တဲ့ သား၊ ငါးနဲ႔ ငါးပိ၊ ငါးေျခာက္ ကုန္ေျခာက္မ်ိဳးစုံ ေရာင္းဝယ္တဲ့ ႏွစ္ထပ္ေစ်း႐ုံျဖစ္ပါတယ္။ ႐ုံအမွတ္ ခုနစ္နဲ႔ ရွစ္ကေတာ့ အေအးခန္းပါဝင္တဲ့ အလတ္စားပြဲ႐ုံပါ။ အႀကီးစားပြဲ႐ုံ လူေနဆိုင္ခန္း အေဆာက္အအုံ ႏွစ္ခန္းတြဲ သုံးထပ္၊ ေလးထပ္တို႔အပါအဝင္ ပြဲ႐ုံအေဆာက္အအုံ ၂ဝဝ ပါဝင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ အဆင့္ျမင့္Hyper Market တစ္ခု ပါမယ္။ ေစ်းကို လာေရာက္တဲ့သူေတြ တည္းခိုႏိုင္ဖို႔ အဆင့္ျမင့္ ရွစ္ထပ္ မိုတယ္ေတြအျပင္ စက္သုံးဆီ ေရာင္းဝယ္ေရးဆိုင္တစ္ဆိုင္ ပါဝင္မယ္။ ဒီေစ်းႀကီးဟာ ဆိုရင္ ႏိုင္ငံတကာကို Export လုပ္ဖို႔အထိ ရည္ရြယ္ ထားတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ အသင့္ထုပ္ပိုးထားတဲ့ ပစၥည္းေတြ ကိုထားဖို႔ အေအးခန္းစက္႐ုံ သုံး႐ုံလည္း ပါဝင္သြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
အခုလက္ရွိ PHASE-1 အေနနဲ႔ကေတာ့ ေစ်း႐ုံႀကီး သုံး႐ုံ ၿပီးစီးသြားပါၿပီ။ ဒီဇင္ဘာ ၂၆ ရက္က အႀကိဳ ဆိုင္ခန္းဖြင့္လွစ္မႈ လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီေစ်း႐ုံေတြကေတာ့ ေစ်း႐ုံအမွတ္တစ္ သစ္သီး လက္ကားေရာင္းဝယ္ေရးေစ်း႐ုံ၊ ေစ်း႐ုံအမွတ္ႏွစ္က ဟင္းသီးဟင္းရြက္၊ ပန္းမန္၊ စားဖို ေဆာင္သုံး ဝလံပစၥည္း လက္ကားေရာင္းဝယ္ေရးေစ်း႐ုံ၊ အမွတ္သုံးကေတာ့ ဟင္းသီးဟင္းရြက္၊ ပန္းမန္ ေတာင္သူ လက္လီေရာင္းေစ်း႐ုံျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီမွာကေတာ့ သစ္သီးဝလံနဲ႔ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ေတြအျပင္ ပန္းမန္ေတြကို ထုတ္လုပ္သူေတြနဲ႔ လက္လီေရာင္းတဲ့သူေတြ တစ္ခါတည္း လာေရာက္ေရာင္းခ်ႏိုင္တဲ့ ေစ်း႐ုံျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီေစ်း႐ုံ သုံး႐ုံထဲမွာဆိုရင္ အမွတ္တစ္နဲ႔ ႏွစ္ ေစ်း႐ုံတစ္႐ုံစီမွာ ဆိုင္ခန္းအက်ယ္ (၅ x ၁၁)ေပ၊ (၅ x ၁၃) ေပဆိုင္ခန္းေပါင္း ၁၁၂ဝ စီနဲ႔ ေစ်း႐ုံအမွတ္သုံးျဖစ္တဲ့ ေတာင္သူ လက္လီ ေရာင္းေစ်း႐ုံမွာေတာ့ (၅ x ၅) ေပ၊ (၅ x ၈) ေပ ဆိုင္ခန္း ၃၃၆ဝ ရွိပါတယ္။ အားလုံးေပါင္း ဆိုင္ခန္း ၅၆ဝဝ ၿပီးစီး သြားၿပီျဖစ္ပါတယ္။
ေမး။ ။ လက္ရွိ ၿပီးစီးဖြင့္လွစ္ေတာ့မယ့္အေပၚ ေစ်းေရာင္းခ်လိုသူေတြအတြက္ ဆိုင္ခန္းငွားရမ္းမႈ အေျခအေနနဲ႔ ေစ်းစီမံကိန္းတည္ေဆာက္မႈ အၿပီးသတ္ ကာလကို သိပါရေစ။
ေျဖ။ ။ အခုၿပီးစီးသြားတဲ့ ေစ်းဆိုင္ခန္း ၅၆ဝဝ အနက္က ယခင္ တညင္းကုန္း ကုန္စိမ္းေစ်းေဟာင္းမွာ ရွိတဲ့ ေစ်းေရာင္းခ်သူေတြအတြက္ ဆိုင္ခန္းေပါင္း ၂ဝဝဝ ကို စာခ်ဳပ္ပါစည္းကမ္းအရ ယာယီဖယ္ထားၿပီး က်န္ရွိတဲ့ ဆိုင္ခန္းေတြကို အျပင္ကေနၿပီး လာေရာက္ေရာင္းခ်မယ့္ သူေတြအတြက္ ဆိုင္ခန္းငွားရမ္းခြင့္ ျပဳခဲ့ပါတယ္။ ဆိုင္ခန္းလာေရာက္ေလွ်ာက္ထားသူအတြက္ ဆိုင္ခန္း ေပါင္း ၂၅ဝဝ ေက်ာ္ကိုငွားရမ္းခဲ့ၿပီး ဆိုင္ခန္းငွားရမ္းခဲ့တဲ့ သူေတြကို ဒီဇင္ဘာ ၂၆ ရက္က ေစ်းစတင္ေရာင္းခ်ခြင့္ ျပဳခဲ့ပါတယ္။ ဆိုင္ခန္းငွားရမ္းခကိုတြက္ခ်က္ၿပီး အမွန္ တကယ္ ေစ်းဆိုင္ခန္းစတင္ဖြင့္လွစ္မႈကိုေတာ့ ၂ဝ၁၈ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီ ၁ ရက္ေန႔မွာ ျပဳလုပ္သြားမွာျဖစ္ပါ။ သတ္မွတ္ရက္မွာ ဆိုင္ခန္းေတြ ဖြင့္လွစ္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ အခုလည္း ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ျပင္ဆင္ထားၿပီး ျဖစ္ပါ တယ္။ ေစ်းစီမံကိန္းႀကီး အားလုံးအၿပီးသတ္ၿပီးစီးမႈကိုေတာ့ ၂ဝ၁၉ ခုႏွစ္ ႏွစ္ကုန္ပိုင္းေလာက္ ေမွ်ာ္မွန္းထားပါတယ္။ အခုလည္းဆက္လက္ၿပီးေတာ့ PHASE(1 . 1) အေကာင္ အထည္ေဖာ္ တည္ေဆာက္မႈအျဖစ္ ရာသီေပၚသီးႏွံ အေဆာက္အအုံနဲ႔ ႏွစ္ထပ္ စားေသာက္ကုန္ေစ်း႐ုံ၊ အေအးခန္းပါဝင္တဲ့ အလတ္စားပြဲ႐ုံ၊ သားငါးႏွင့္ ကုန္ေျခာက္မ်ဳိးစုံ ႏွစ္ထပ္ေစ်း႐ုံေတြကိုလည္း ဆက္လက္ၿပီး တည္ေဆာက္လ်က္ရွိပါတယ္။ အမွတ္ေလး ေစ်း႐ုံျဖစ္တဲ့ ရာသီေပၚ သီးႏွံေစ်း႐ုံဆိုရင္လည္း ေနာက္တစ္လအတြင္း မွာ အၿပီးသတ္တည္ေဆာက္ၿပီးစီးေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ေမး။ ။ ဒီေစ်းႀကီးကို ဘယ္လိုေဒသေတြကေန ကုန္စည္စီးဆင္းမႈေတြ အဓိကျပဳလုပ္မွာ ျဖစ္ပါသလဲ။ လာေရာက္ေရာင္းဝယ္သူေတြအတြက္ကိုလည္း အဆင္ ေျပေအာင္ ဘယ္လိုစီစဥ္ေဆာင္ရြက္ ေပးထားပါသလဲ သိပါရေစ။
ေျဖ။ ။ ဒီေစ်းကိုဝင္တဲ့ ကုန္ပစၥည္းေတြကေတာ့ ရွမ္းျပည္ဘက္ကလာတဲ့ စားသုံးကုန္ေတြ၊ ဗမာကုန္လို႔ ေခၚတဲ့ ေနျပည္ေတာ္၊ ေက်ာက္ဆည္ ၊ လယ္ေဝးဘက္က စားေသာက္ကုန္ေတြ၊ ျပည္၊ သဲကုန္း၊ ေမွာ္ဘီ၊ တိုက္ႀကီးနဲ႔ ဧရာဝတီတိုင္းဘက္က စားေသာက္ကုန္ေတြ အဓိက ဝင္ေရာက္ေရာင္းခ်တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေစ်းႀကီးမွာဆိုရင္ အဆင့္ျမင့္ အမႈိက္သိမ္းစနစ္၊ ေစ်းဧရိယာ တစ္ခုလုံး အတြက္ ၂၄ နာရီ လုံၿခံဳေရးစနစ္ေတြအျပင္ ေစ်း လာေရာက္ေရာင္း၊ ဝယ္သူေတြအတြက္ ကုန္စည္ေတြ အတင္အခ် အလြယ္တကူျပဳလုပ္ႏိုင္ဖို႔နဲ႔ ယာဥ္ရပ္နား ႏိုင္ဖို႔အတြက္ ေစ်းတည္ေဆာက္ပုံအရ ေစ်း႐ုံေတြ ပတ္ပတ္လည္မွာ ယာဥ္ရပ္နားတဲ့ေနရာေတြ တည္ေဆာက္ ထားပါတယ္။ ယာဥ္အစီးေရ ၂ဝဝဝ ေက်ာ္ရပ္နားႏိုင္တဲ့ ကားပါကင္ရွိပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ေစ်းပတ္ပတ္လည္ကိုလည္း ကြန္ကရစ္လမ္းေတြ တည္ေဆာက္ေပးထားၿပီး သန္႔ရွင္း သပ္ရပ္မႈရွိေအာင္ ေဆာင္ရြက္ထားပါတယ္။ ေတာင္သူ လက္လီေရာင္းသူေတြအတြက္ဆိုရင္လည္း ေစ်း႐ုံထဲအထိ ဝင္ေရာက္ၿပီး ကုန္ပစၥည္းေတြခ်ႏိုင္တဲ့အထိ ျပဳလုပ္ေပးထား ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ေရာင္းဝယ္သူေတြအေနနဲ႔ ကုန္ပစၥည္း သယ္ယူရတဲ့ အလုပ္သမားခကို သက္သာေစမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒုတိယအေနနဲ႔ကေတာ့ လာေရာက္ေရာင္းခ်တဲ့ စားေသာက္ ကုန္ေတြကို စားသုံးရန္သင့္၊ မသင့္ စစ္ေဆးေပးသြားမွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ က်န္းမာေရးနဲ႔ညီၫြတ္တဲ့ စားေသာက္ကုန္ ပစၥည္းေတြကို ဝယ္ယူစားသုံးႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ စိုက္ပ်ဳိး ထုတ္လုပ္သူေတြအတြက္ကိုလည္း လိုအပ္တဲ့ နည္းပညာ အကူအညီ ပံ့ပိုးေပးမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ဒီေစ်းက ကုန္ပစၥည္းေတြဟာ က်န္းမာေရးနဲ႔ညီၫြတ္တဲ့ စားေသာက္ ကုန္မ်ားကို ရရွိေစမွာျဖစ္ပါတယ္။ ကိုယ္ပိုင္ စိုက္ပ်ဳိး ထုတ္လုပ္ၿပီး လာေရာက္ေရာင္းခ်တဲ့ သူေတြအတြက္လည္း ဒီေစ်းႀကီးမွာ ပြဲ႐ုံေတြရွိတဲ့အျပင္ ကိုယ္တိုင္လာေရာက္ ေရာင္းခ်ႏိုင္မွာျဖစ္တဲ့အတြက္ သူတို႔အေနနဲ႔ တန္ဖိုးျမင့္တဲ့ ေစ်းေတြရရွိသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာဆိုရင္ ဒီေစ်းႀကီးမွာ လာေရာက္ေရာင္းခ်တဲ့ ကုန္ပစၥည္းေတြ အတြက္ကိုလည္း အေအးခန္းစနစ္ကိုလည္း ရည္ရြယ္ထား ပါတယ္။ အဓိကကေတာ့ Export လုပ္ငန္းလုပ္တဲ့သူေတြ အတြက္ ရည္ရြယ္ထားတာပါ။ ဒီလိုလုပ္ေဆာင္ျခင္းအားျဖင့္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ႏိုင္ငံမွာ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ ဟင္းသီးဟင္းရြက္၊ သစ္သီးဝလံ စားေသာက္ကုန္ပစၥည္းေတြအတြက္ ႏထစသမအ လုပ္ႏိုင္တဲ့ အလားအလာေတြ ပိုၿပီးေတာ့ ေကာင္းမြန္ေစ ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
အခုလိုေျဖၾကားေပးတာ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ခင္ဗ်ာ။
ေတြ႔ဆုံေမးျမန္း- ေဇာ္ႀကီး(ပဏီတ)
ဓာတ္ပုံ- ေဖေဇာ္
