အာဆာအၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕မွ အစုအၿပံဳလိုက္ သတ္ျဖတ္မႈမ်ားကိုေဖာ္ျပသည့္ အစီရင္ခံစာမ်ားအား လ်စ္လ်ဴ႐ႈထားသက္ေသအေထာက္အထား လံုေလာက္စြာ ေဖာ္ျပမႈမရွိဘဲ ႏိုင္ငံေရးရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ ေကာက္ခ်က္ခ်မႈမ်ားကန္႔ကြက္
ဆြစ္ဇာလန္ႏိုင္ငံ ဂ်ီနီဗာၿမိဳ႕တြင္ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၂၅ ရက္မွ ၂၇ ရက္အထိ က်င္းပသည့္ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီ၏ အႀကိမ္ (၄၀) ေျမာက္ ပံုမွန္အစည္းအေဝး အဆင့္ျမင့္က႑သို႔ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးဝန္ႀကီးဌာန ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီး ဦးေက်ာ္တင္ တက္ေရာက္ခဲ့ၿပီး ေဖေဖာ္ဝါရီ ၂၆ ရက္က မိန္႔ခြန္းတစ္ရပ္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီးက မိန္႔ခြန္းေျပာၾကားရာတြင္ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီမွ လိုက္နာသင့္သည့္ မူဝါဒမ်ား၏ အေရးပါမႈႏွင့္ပတ္သက္၍လည္းေကာင္း၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ အမ်ိဳးသားျပန္လည္ရင္ၾကားေစ့ေရး၊ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး၊ လူ႔အခြင့္အေရးကာကြယ္ျမႇင့္တင္ေရး၊ ရခိုင္ျပည္နယ္အေရး ကိစၥ ေျဖရွင္းေဆာင္ရြက္ေနမႈႏွင့္ လူ႕အခြင့္အေရး ျမႇင့္တင္ေရးအတြက္ ကုလသမဂၢႏွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ ေနမႈအေျခအေနမ်ားႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ ျမန္မာႏိုင္ငံအစိုးရ၏ ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္မႈမ်ားဆိုင္ရာ ျဖစ္ေပၚတိုးတက္မႈမ်ား ႏွင့္ ႀကံဳေတြ႕ရေသာ စိန္ေခၚမႈမ်ားကို ရွင္းလင္းေျပာၾကား ခဲ့သည္။
အစည္းအေဝးတြင္ ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီးက လူ႔အခြင့္ အေရးကာကြယ္ျမႇင့္တင္ရာတြင္ ထိပ္တိုက္ေတြ႕ျခင္းႏွင့္ ျပစ္တင္႐ႈတ္ခ်ျခင္းတို႔အစား ေဆြးေႏြးမႈ၊ အျပဳသေဘာ ေဆာင္သည့္ ထိေတြ႕ ဆက္ဆံမႈႏွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ မ်ားမွတစ္ဆင့္ ေအာင္ျမင္စြာေဆာင္ရြက္ႏိုင္ေၾကာင္း၊ ေကာင္စီမွ လြတ္လပ္စြာ ေဆာင္ရြက္ရန္ ခန္႔အပ္တာဝန္ ေပးထားသည့္ပုဂၢိဳလ္/ယၱရားမ်ားအေနျဖင့္ လြတ္လပ္မႈ၊ ဘက္မလိုက္မႈ၊ ဂုဏ္သိကၡာေစာင့္ထိန္းမႈတို႔ကို တိက်စြာ လိုက္နာရန္ႏွင့္ မည္သူမဆို မိမိတို႔၏ ေျပာဆိုေရးသား အစီရင္ခံခ်က္မ်ားအတြက္ တာဝန္ယူမႈရွိရန္ လိုအပ္ ေၾကာင္း။
ေထာက္ျပရွင္းလင္း
ေထာက္ျပရွင္းလင္း
အခ်ဳပ္အျခာအာဏာပိုင္ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံအေနျဖင့္ ယင္းျပည္သူမ်ား၏ လူ႕အခြင့္အေရး ေဖာ္ေဆာင္ေရး အတြက္ ပဏာမတာဝန္ရွိသည္ဟူေသာအခ်က္ကို အသိအမွတ္ျပဳၾကရန္ႏွင့္ ယင္းႏိုင္ငံ၏ သမိုင္းေၾကာင္းႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈေနာက္ခံအေျခအေနမ်ား၊ လူသားစြမ္းေဆာင္ ရည္ လိုအပ္ခ်က္မ်ားသာမက ယင္းႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံခ်င္း၌ ႀကံဳေတြ႕ေနရေသာ အျခားစိန္ေခၚမႈမ်ားႏွင့္ ႐ႈပ္ေထြးမႈမ်ား ကိုလည္း ထည့္သြင္းစဥ္းစားရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီးက ေထာက္ျပရွင္းလင္းေျပာၾကား ခဲ့သည္။
ထို႔ျပင္ ဒီမိုကေရစီနည္းလမ္းျဖင့္ ေရြးခ်ယ္တင္ ေျမႇာက္ထားသည့္ အရပ္သားအစိုးရ စတင္အုပ္ခ်ဳပ္ခ်ိန္မွ စ၍ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းျပည္သူမ်ားအေနျဖင့္ လြတ္လပ္ မႈႏွင့္ ဒီမိုကေရစီအခြင့္အေရးမ်ားကို ပိုမိုရရွိခံစားၾကလ်က္ ရွိေၾကာင္း၊ က်န္းမာေရး၊ ပညာေရးႏွင့္ လူမႈ-စီးပြား က႑မ်ားတြင္ ျမင္သာသည့္ တိုးတက္မႈမ်ားရွိေနၿပီျဖစ္ေၾကာင္း၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ စဥ္ဆက္မျပတ္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး စီမံကိန္း (MADP) အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိ ေၾကာင္း၊ မၾကာေသးမီက အာဏာရပါတီအေနျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ (၂၀ဝ၈ ခုႏွစ္) တြင္ ပါရွိသည့္ ဒီမို ကေရစီႏွင့္ ကိုက္ညီမႈမရွိေသာ ေဖာ္ျပခ်က္မ်ားကို ျပင္ဆင္ႏိုင္ရန္အတြက္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္တြင္ ပူးေပါင္းေကာ္မတီတစ္ရပ္ကို ဖြဲ႕စည္း၍ စတင္ေဆာင္ရြက္ လ်က္ရွိေၾကာင္း။
အေရးတႀကီးလိုအပ္မႈ
အေရးတႀကီးလိုအပ္မႈ
ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ အမ်ိဳးသားျပန္လည္ရင္ၾကားေစ့ႏိုင္ ေရးအတြက္ ျပည္ေထာင္စုၿငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံ-(၂၁) ရာစုပင္လံုကို (၃) ႀကိမ္ ေအာင္ျမင္စြာ က်င္းပႏိုင္ခဲ့ၿပီး ဒီမိုကရက္တစ္ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု တည္ေထာင္ေရး အတြက္ အေျခခံမူဝါဒ (၅၁) ရပ္ကို ခ်မွတ္ႏိုင္ခဲ့ျခင္းႏွင့္ ညီလာခံ၏ ေရွ႕လုပ္ငန္းစဥ္တို႔ႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍လည္းေကာင္း၊ တစ္ႏိုင္ငံလံုးအတိုင္းအတာျဖင့္ ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈ ရပ္စဲေရးဆိုင္ရာသေဘာတူစာခ်ဳပ္ (NCA) သို႔ တိုင္းရင္း သားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕ (၁၀) ဖြဲ႕ လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့ျခင္း ႏွင့္ အားလံုးပါဝင္လက္မွတ္ေရးထိုးေရးအတြက္ အစိုးရမွ ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ေနမႈတို႔ကိုလည္းေကာင္း၊ တပ္မေတာ္ အေနျဖင့္ ကခ်င္ျပည္နယ္ႏွင့္ ရွမ္းျပည္နယ္တို႔တြင္ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာ ၂၁ ရက္မွစ၍ ေလးလၾကာ စစ္ဆင္ေရး နယ္ေျမအလိုက္ စစ္ေရးဆိုင္ရာ လႈပ္ရွားမႈမ်ားကို ရပ္ဆိုင္းေပးထားမႈႏွင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းတြင္ မၾကာေသးမီက "ေအေအ" ေသာင္းက်န္းသူတို႔က စတင္တိုက္ခိုက္ရာမွ လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡျဖစ္ပြားေနမႈေၾကာင့္ အေျခအေနကို ပိုမို႐ႈပ္ေထြးလာရမႈအား လည္း ေကာင္း အသိေပးေျပာၾကားခဲ့ၿပီးေနာက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္ ေအာင္ျမင္ေစေရး အေရးတႀကီးလိုအပ္မႈကို အေလးေပးေဖာ္ျပခဲ့သည္။ ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီးက "လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡမ်ား ခ်ဳပ္ၿငိမ္းေစျခင္းျဖင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုး တက္မႈမ်ားကို လမ္းခင္းေပးႏိုင္သလို ပဋိပကၡႏွင့္ ဆက္စပ္ သည့္ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားကိုလည္း အဆံုး သတ္ေပးႏိုင္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း" ေျပာၾကားခဲ့သည္။
သဟဇာတျဖစ္စြာ ေနထိုင္လ်က္ရွိ
ဆက္လက္၍ ရခိုင္ျပည္နယ္အေရးကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ သိမ္ေမြ႕ေသာ ဒီမိုကေရစီ ကူးေျပာင္းေရးႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ရာ၌ စိန္ေခၚမႈမ်ားစြာ ႏွင့္ ႀကံဳေတြ႕ေနရဆဲျဖစ္၍ ႏိုင္ငံတကာ၏ ဆက္လက္ကူညီ ပံ့ပိုးမႈကို လိုအပ္ေနခ်ိန္တြင္ ကၻာက ရခိုင္ျပည္နယ္ အေရးကိစၥကို အဆိုးျမင္႐ႈေထာင့္မွသာ အျမင္က်ဥ္းေျမာင္း စြာ အာ႐ံုစိုက္လ်က္ရွိေၾကာင္း၊ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ဦးတည္ဆန္႔က်င္တိုက္ခိုက္ေနၾကသည့္ သတင္းမီဒီယာမ်ားက က်ယ္ျပန္႔ေသာ လႈပ္ရွားမႈမ်ားျဖင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ ပိုင္း အေရးကိစၥအား ဘာသာေရးဖိႏွိပ္မႈျပႆနာအျဖစ္ မမွန္မကန္ပံုေဖာ္ေနၾကေၾကာင္း၊ ယင္းမွာ ဘာသာေရး ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈမဟုတ္သကဲ့သို႔ ကိုးကြယ္ယံုၾကည္မႈ ကြဲျပားသူမ်ားအၾကား ပဋိပကၡလည္းမဟုတ္ပါေၾကာင္း၊ အမွန္မွာ ကိုလိုနီေခတ္ကတည္းက စတင္ခဲ့သည့္ တရား မဝင္နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္ ေရႊ႕ေျပာင္းသြားလာမႈ၊ ဆင္းရဲ မြဲေတမႈ၊ တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈ ေလ်ာ့နည္းၿပီး အမ်ိဳးသား လံုၿခံဳေရးကိစၥတို႔ ပါဝင္ပတ္သက္ေနသည့္ ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ စီးပြားေရး ျပႆနာမွ်သာျဖစ္ေၾကာင္း၊ ရခိုင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္းျဖစ္စဥ္မ်ားရွိေနလင့္ကစား ႏိုင္ငံအႏွံ႔အျပား တြင္ မြတ္စလင္အမ်ားစုအပါအဝင္ ယံုၾကည္မႈကြဲျပား ျခားနားသူမ်ား သဟဇာတျဖစ္စြာ ေနထိုင္လ်က္ရွိေၾကာင္း။
ေရရွည္တည္တံ့သည့္ ေျဖရွင္းမႈ
၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလႏွင့္ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ဩဂုတ္ လမ်ားတြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ရဲကင္းစခန္းမ်ားသို႔ အာဆာ အၾကမ္းဖက္မ်ားက ႀကိဳတင္အကြက္ခ်တိုက္ခိုက္မႈမွ စတင္သည့္ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားေၾကာင့္ ထိခိုက္ခံစားခဲ့ရ သည့္ အသိုက္အဝန္းမ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ မိမိတို႔လည္း ထပ္တူစိုးရိမ္ပူပန္ပါေၾကာင္းႏွင့္ အာဆာ၏ အၾကမ္းဖက္ မႈမ်ားအား ေၾကာက္ရြံ႕ျခင္းေၾကာင့္ လူအေျမာက္အျမား ေနရပ္စြန္႔ခြာမႈမ်ားျဖစ္ပြားေစခဲ့ေၾကာင္း ေထာက္ျပခဲ့ၿပီး ဥပေဒႏွင့္ မညီၫြတ္ေသာ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားအား မည္ သည့္ဘက္မွ က်ဴးလြန္သည္ျဖစ္ေစ ျပစ္တင္႐ႈတ္ခ်ၾက ရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သတိေပးေျပာၾကားခဲ့သည္။
ထို႔ျပင္ ႏိုင္ငံသားျဖစ္မႈ၊ လြတ္လပ္စြာသြားလာခြင့္ကိစၥ၊ ီႈဏ စခန္းမ်ားပိတ္သိမ္းေရး၊ ပညာေရးႏွင့္ က်န္းမာေရးတို႔ အား ဦးစားေပးက႑ (၅) ရပ္အျဖစ္ေရြးခ်ယ္၍ လုပ္ငန္း အစီအစဥ္ ခ်မွတ္ရန္ ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိေၾကာင္း၊ ရခိုင္ျပည္နယ္ဆိုင္ရာအႀကံေပးေကာ္မရွင္ (ကိုဖီအာနန္ ေကာ္မရွင္) ၏ အႀကံျပဳခ်က္အမ်ားစုကို အေကာင္ အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိေၾကာင္းႏွင့္ အစိုးရ အေနျဖင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္ရွိ ျပည္သူမ်ားအတြက္ ၿငိမ္းခ်မ္း ေရး၊ တည္ၿငိမ္ေရးႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးအတြက္ ေရရွည္ တည္တံ့သည့္ ေျဖရွင္းမႈကိုရွာေဖြသြားရန္ အျပည့္အဝ ကတိကဝတ္ျပဳထားေၾကာင္း။
အေကာင္းဆံုး နည္းလမ္းျဖစ္
၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ႏိုဝင္ဘာလက ျမန္မာႏွင့္ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ တို႔အၾကား သေဘာတူညီခ်က္မ်ားႏွင့္အညီ ဆႏၵ အေလ်ာက္၊ ေဘးကင္းလံုၿခံဳစြာႏွင့္ ဂုဏ္သိကၡာရွိစြာ ျပန္လည္လာေရာက္မည့္ စိစစ္အတည္ျပဳၿပီးသူမ်ားအား လက္ခံရန္ အဆင္သင့္ ရွိမႈကို ထပ္ေလာင္းအတည္ျပဳလ်က္ လက္ရွိတြင္ အေရးအႀကီးဆံုးတာဝန္တစ္ရပ္မွာ အျခား ကိစၥရပ္မ်ားအေပၚ အာ႐ံုထားျခင္းထက္ လူသားခ်င္း စာနာမႈအ$က်ပ္အတည္းမ်ားကို ေျဖရွင္းေရးအတြက္ ျပန္လည္လက္ခံေရးလုပ္ငန္းစဥ္ကို အျမန္ဆံုး စတင္ရန္ ျဖစ္ေၾကာင္း။
သဟဇာတျဖစ္စြာ ေနထိုင္လ်က္ရွိ
ဆက္လက္၍ ရခိုင္ျပည္နယ္အေရးကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ သိမ္ေမြ႕ေသာ ဒီမိုကေရစီ ကူးေျပာင္းေရးႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ရာ၌ စိန္ေခၚမႈမ်ားစြာ ႏွင့္ ႀကံဳေတြ႕ေနရဆဲျဖစ္၍ ႏိုင္ငံတကာ၏ ဆက္လက္ကူညီ ပံ့ပိုးမႈကို လိုအပ္ေနခ်ိန္တြင္ ကၻာက ရခိုင္ျပည္နယ္ အေရးကိစၥကို အဆိုးျမင္႐ႈေထာင့္မွသာ အျမင္က်ဥ္းေျမာင္း စြာ အာ႐ံုစိုက္လ်က္ရွိေၾကာင္း၊ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ဦးတည္ဆန္႔က်င္တိုက္ခိုက္ေနၾကသည့္ သတင္းမီဒီယာမ်ားက က်ယ္ျပန္႔ေသာ လႈပ္ရွားမႈမ်ားျဖင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ ပိုင္း အေရးကိစၥအား ဘာသာေရးဖိႏွိပ္မႈျပႆနာအျဖစ္ မမွန္မကန္ပံုေဖာ္ေနၾကေၾကာင္း၊ ယင္းမွာ ဘာသာေရး ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈမဟုတ္သကဲ့သို႔ ကိုးကြယ္ယံုၾကည္မႈ ကြဲျပားသူမ်ားအၾကား ပဋိပကၡလည္းမဟုတ္ပါေၾကာင္း၊ အမွန္မွာ ကိုလိုနီေခတ္ကတည္းက စတင္ခဲ့သည့္ တရား မဝင္နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္ ေရႊ႕ေျပာင္းသြားလာမႈ၊ ဆင္းရဲ မြဲေတမႈ၊ တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈ ေလ်ာ့နည္းၿပီး အမ်ိဳးသား လံုၿခံဳေရးကိစၥတို႔ ပါဝင္ပတ္သက္ေနသည့္ ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ စီးပြားေရး ျပႆနာမွ်သာျဖစ္ေၾကာင္း၊ ရခိုင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္းျဖစ္စဥ္မ်ားရွိေနလင့္ကစား ႏိုင္ငံအႏွံ႔အျပား တြင္ မြတ္စလင္အမ်ားစုအပါအဝင္ ယံုၾကည္မႈကြဲျပား ျခားနားသူမ်ား သဟဇာတျဖစ္စြာ ေနထိုင္လ်က္ရွိေၾကာင္း။
ေရရွည္တည္တံ့သည့္ ေျဖရွင္းမႈ
၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလႏွင့္ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ဩဂုတ္ လမ်ားတြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ရဲကင္းစခန္းမ်ားသို႔ အာဆာ အၾကမ္းဖက္မ်ားက ႀကိဳတင္အကြက္ခ်တိုက္ခိုက္မႈမွ စတင္သည့္ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားေၾကာင့္ ထိခိုက္ခံစားခဲ့ရ သည့္ အသိုက္အဝန္းမ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ မိမိတို႔လည္း ထပ္တူစိုးရိမ္ပူပန္ပါေၾကာင္းႏွင့္ အာဆာ၏ အၾကမ္းဖက္ မႈမ်ားအား ေၾကာက္ရြံ႕ျခင္းေၾကာင့္ လူအေျမာက္အျမား ေနရပ္စြန္႔ခြာမႈမ်ားျဖစ္ပြားေစခဲ့ေၾကာင္း ေထာက္ျပခဲ့ၿပီး ဥပေဒႏွင့္ မညီၫြတ္ေသာ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားအား မည္ သည့္ဘက္မွ က်ဴးလြန္သည္ျဖစ္ေစ ျပစ္တင္႐ႈတ္ခ်ၾက ရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သတိေပးေျပာၾကားခဲ့သည္။
ထို႔ျပင္ ႏိုင္ငံသားျဖစ္မႈ၊ လြတ္လပ္စြာသြားလာခြင့္ကိစၥ၊ ီႈဏ စခန္းမ်ားပိတ္သိမ္းေရး၊ ပညာေရးႏွင့္ က်န္းမာေရးတို႔ အား ဦးစားေပးက႑ (၅) ရပ္အျဖစ္ေရြးခ်ယ္၍ လုပ္ငန္း အစီအစဥ္ ခ်မွတ္ရန္ ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိေၾကာင္း၊ ရခိုင္ျပည္နယ္ဆိုင္ရာအႀကံေပးေကာ္မရွင္ (ကိုဖီအာနန္ ေကာ္မရွင္) ၏ အႀကံျပဳခ်က္အမ်ားစုကို အေကာင္ အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိေၾကာင္းႏွင့္ အစိုးရ အေနျဖင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္ရွိ ျပည္သူမ်ားအတြက္ ၿငိမ္းခ်မ္း ေရး၊ တည္ၿငိမ္ေရးႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးအတြက္ ေရရွည္ တည္တံ့သည့္ ေျဖရွင္းမႈကိုရွာေဖြသြားရန္ အျပည့္အဝ ကတိကဝတ္ျပဳထားေၾကာင္း။
အေကာင္းဆံုး နည္းလမ္းျဖစ္
၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ႏိုဝင္ဘာလက ျမန္မာႏွင့္ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ တို႔အၾကား သေဘာတူညီခ်က္မ်ားႏွင့္အညီ ဆႏၵ အေလ်ာက္၊ ေဘးကင္းလံုၿခံဳစြာႏွင့္ ဂုဏ္သိကၡာရွိစြာ ျပန္လည္လာေရာက္မည့္ စိစစ္အတည္ျပဳၿပီးသူမ်ားအား လက္ခံရန္ အဆင္သင့္ ရွိမႈကို ထပ္ေလာင္းအတည္ျပဳလ်က္ လက္ရွိတြင္ အေရးအႀကီးဆံုးတာဝန္တစ္ရပ္မွာ အျခား ကိစၥရပ္မ်ားအေပၚ အာ႐ံုထားျခင္းထက္ လူသားခ်င္း စာနာမႈအ$က်ပ္အတည္းမ်ားကို ေျဖရွင္းေရးအတြက္ ျပန္လည္လက္ခံေရးလုပ္ငန္းစဥ္ကို အျမန္ဆံုး စတင္ရန္ ျဖစ္ေၾကာင္း။
ျပန္လည္ဝင္ေရာက္မည့္သူမ်ားအတြက္ သင့္ေလ်ာ္ ေကာင္းမြန္သည့္ ပတ္ဝန္းက်င္ ဖန္တီးေပးႏိုင္ေရးအတြက္ ျမန္မာအစိုးရအေနျဖင့္ ကုလသမဂၢဖြံ႕ၿဖိဳးမႈအစီအစဥ္ (UNDP) ႏွင့္ ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာမဟာမင္း ႀကီး႐ံုး ((UNHCR) တို႔ႏွင့္လည္းေကာင္း၊ အာဆီယံ မိတ္ေဆြႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ ေဒသတြင္းမိတ္ဖက္ႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ လည္းေကာင္း ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိေၾကာင္း၊ UEHRD မွတစ္ဆင့္ အစိုးရ၊ ပုဂၢလိကႏွင့္ ျပည္သူမ်ားထံ မွ ထည့္ဝင္ပံ့ပိုးေငြမ်ားကိုလည္း စုစည္းသံုးစြဲေဆာင္ရြက္ လ်က္ရွိေၾကာင္း ရွင္းလင္းေျပာၾကားခဲ့ပါသည္။ ရခိုင္ ျပည္နယ္တြင္ အလုပ္အကိုင္ အခြင့္အလမ္းမ်ား၊ ဝင္ေငြႏွင့္ ေရရွည္ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈတို႔အတြက္ "ရခိုင္ျပည္နယ္ဆိုင္ရာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈျပပြဲ"ကို မၾကာမီကက်င္းပခဲ့ေၾကာင္းႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈအတြက္ ေဆာင္ရြက္ေပးျခင္းသည္သာ အသိုက္အဝန္းမ်ားအၾကား ပဋိပကၡမ်ားကိုအဆံုးသတ္ေရး အတြက္ အေကာင္းဆံုးနည္းလမ္းျဖစ္ေၾကာင္း။
ထပ္ေလာင္းအတည္ျပဳေျပာၾကား
အျခားတစ္ဖက္တြင္မူ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနျဖင့္ FFM လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီ၏ အခ်က္အလက္ရွာေဖြေရး အဖြဲ႕အား စတင္တည္ေထာင္စဥ္ကပင္ ျပတ္သားစြာ ကန္႔ကြက္ခဲ့ေၾကာင္း၊ တစ္ဖက္သတ္ေျပာၾကားခ်က္မ်ား အေပၚ အေျခခံသည့္ ယင္း၏ အစီရင္ခံစာတြင္လည္း အာဆာ အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕၏ က်ဴးလြန္ခဲ့သည့္ အၾကမ္း ဖက္မႈမ်ားအေပၚ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈမပါရွိျခင္း၊ မြတ္စလင္ ေနရပ္စြန္႔ခြာသူမ်ား၏ ေျပာၾကားခ်က္မ်ားမွ ရရွိသည့္ ျဖစ္စဥ္မ်ားကိုသာ အျပည့္အဝ လက္ခံထားျခင္း၊ ယင္းႏွင့္ ဆန္႔က်င္သည့္ သက္ေသအခ်က္အလက္မ်ားကို ျငင္းပယ္ ထားျခင္း၊ အာဆာအၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕မွ က်ဴးလြန္သည့္ အစုအၿပံဳလိုက္ သတ္ျဖတ္မႈမ်ားကိုေဖာ္ျပသည့္ အစီရင္ခံ စာမ်ားအား လ်စ္လ်ဴ႐ႈထားၿပီး အာဆာ၏ ရက္စက္ ၾကမ္းၾကဳတ္မႈမ်ားကို ထည့္သြင္းမေဖာ္ျပထားျခင္း၊ အစီ ရင္ခံစာ၏ ေနာက္ဆံုးသံုးသပ္ခ်က္မွာလည္း သက္ေသ အေထာက္အထား လံုေလာက္စြာ ေဖာ္ျပမႈမရွိဘဲ ႏိုင္ငံေရး ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ ေကာက္ခ်က္ခ်မႈမ်ားသာျဖစ္ျခင္း စသည့္ အေၾကာင္းရင္းမ်ားေၾကာင့္ ယင္းအစီရင္ခံစာ ကိုလည္း ကန္႔ကြက္ခဲ့ေၾကာင္း ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီးက ထပ္ေလာင္းအတည္ျပဳေျပာၾကားခဲ့သည္။
မွ်ေဝအသိေပး
မွ်ေဝအသိေပး
ဆက္လက္၍ လြတ္လပ္ေသာစံုစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္ (ICOE) ႏွင့္ ယင္း၏ အခ်က္အလက္စုေဆာင္း ေရးႏွင့္ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးအဖြဲ႕ (ECVT) တို႔၏ လုပ္ငန္း ေဆာင္ရြက္မႈမ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ ျဖစ္ေပၚတိုးတက္မႈ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားကိုလည္း ျပည္ေထာင္စု ဝန္ႀကီးက မွ်ေဝအသိေပး ေျပာၾကားခဲ့သည္။ အစိုးရ အေနျဖင့္ တာဝန္ခံမႈကိစၥရပ္အား ေျဖရွင္းလိုသည့္ စိတ္ ဆႏၵသာမက ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းႏိုင္စြမ္းလည္းရွိေၾကာင္း၊ ထို႔ေၾကာင့္ အဆိုပါအေရးကိစၥရပ္အား ႏိုင္ငံတကာ တရားစီရင္ေရးစနစ္သို႔ ေရာက္ရွိေစမည့္ မည္သည့္ ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္မႈမ်ိဳးကိုမဆို အခိုင္အမာပယ္ခ် ေၾကာင္း။
သိသာထင္ရွားေသာ ေျခလွမ္းမ်ား
ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း လူ႕အခြင့္အေရးကာကြယ္ျမႇင့္ တင္ေရးႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ အစိုးရအေနျဖင့္ အထူးသျဖင့္ ကေလးသူငယ္မ်ား၊ အမ်ိဳးသမီးမ်ား၊ မသန္စြမ္းသူမ်ားႏွင့္ အျခားေသာ အားနည္းသူမ်ား၏ အခြင့္အေရး ျမႇင့္တင္ ကာကြယ္ေရးအတြက္ သိသာထင္ရွားေသာ ေျခလွမ္းမ်ား ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ခဲ့ေၾကာင္း၊ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနျဖင့္ ကေလး သူငယ္မ်ား၏ အခြင့္အေရးဆိုင္ရာစာခ်ဳပ္ (CRC)၊ အမ်ိဳး သမီးမ်ားအား နည္းမ်ိဳးစံုျဖင့္ခြဲျခားမႈ ပေပ်ာက္ေရးဆိုင္ရာ စာခ်ဳပ္ (CEDAW)၊ မသန္စြမ္းသူမ်ား၏အခြင့္အေရး ဆိုင္ရာစာခ်ဳပ္ (CRPD)ႏွင့္ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရးႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈအခြင့္အေရးမ်ားဆိုင္ရာ အျပည္ျပည္ ဆိုင္ရာစာခ်ဳပ္ (ICESCR) စေသာ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ လူ႕အခြင့္အေရးပင္မစာခ်ဳပ္ႀကီး (၄) ခုကို အတည္ျပဳ ပါဝင္ခဲ့ၿပီး CRC ၏ ေနာက္ဆက္တြဲ စာခ်ဳပ္ျဖစ္ေသာ လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡမ်ားအတြင္း ကေလးသူငယ္မ်ား ပါဝင္မႈတြင္ ကေလးသူငယ္မ်ား၏ အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ေနာက္ဆက္တြဲအေျချပစာခ်ဳပ္OPAC ကို လက္မွတ္ ေရးထိုးခဲ့ၿပီး ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ယခုႏွစ္အတြင္း OPAC ကို အတည္ျပဳပါဝင္ရန္ႏွင့္ အရပ္ဘက္ႏွင့္ႏိုင္ငံေရး အခြင့္ အေရးမ်ားဆိုင္ရာ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာစာခ်ဳပ္-ICCPRကို လက္မွတ္ေရးထိုးရန္ ဦးတည္ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္လ်က္ ရွိေၾကာင္း၊ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ လူ႕အခြင့္အေရးေကာင္စီ၏ UPR ယႏၱရားအား အခိုင္အမာေထာက္ခံေသာ ႏိုင္ငံ တစ္ႏိုင္ငံျဖစ္သည့္အတြက္ ၂၀၂၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ UPR သို႔ အစီရင္ခံစာတင္သြင္းရန္ရွိေၾကာင္း၊ အစိုးရအေနျဖင့္ ကေလးသူငယ္အခြင့္အေရး ဥပေဒအသစ္မူၾကမ္း၊ အမုန္းစကားႏွင့္ အမ်ိဳးသမီးအၾကမ္းဖက္မႈတိုက္ဖ်က္ေရး ဆိုင္ရာ ဥပေဒမူၾကမ္းမ်ားအား ျပ႒ာန္းႏိုင္ေရးအတြက္ လည္း ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့ပါသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ကုလသမဂၢအတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္၏ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာအထူးကိုယ္စားလွယ္၊ ပဋိပကၡအတြင္း အမ်ိဳး သမီးမ်ားအား အၾကမ္းဖက္မႈဆိုင္ရာ အထူးကိုယ္စား လွယ္ႏွင့္ ကေလးသူငယ္ႏွင့္ လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡဆိုင္ရာ အထူးကိုယ္စားလွယ္တို႔၏ ခရီးစဥ္မ်ား လာေရာက္ခဲ့ ေၾကာင္း ထည့္သြင္းေျပာၾကားခဲ့သည္။
ဆက္လက္၍ ျမန္မာအစိုးရအေနျဖင့္ ၿပီးခဲ့သည့္ ဇန္နဝါရီလအတြင္း ကေလးသူငယ္မ်ားႏွင့္ လက္နက္ ကိုင္ပဋိပကၡမ်ားႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ဆိုးရြားေသာက်ဴးလြန္မႈ (၆) မ်ိဳးကို ကာကြယ္ရန္ အမ်ိဳးသားေကာ္မတီတစ္ရပ္ကို ဖြဲ႕စည္းခဲ့ၿပီးျဖစ္ေၾကာင္း၊ ယင္းအျပင္ ၿပီးခဲ့သည့္ ဒီဇင္ဘာ လက ပဋိပကၡအတြင္း အမ်ိဳးသမီးမ်ားအား အၾကမ္းဖက္ မႈဆိုင္ရာအထူးကိုယ္စားလွယ္ႏွင့္ လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့သည့္
ူးတြဲေၾကညာခ်က္ (Joint Communiquéၷ) အား အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေရးအတြက္ အမ်ိဳးသားေကာ္မတီတစ္ရပ္ကိုဖြဲ႕စည္း၍ လုပ္ငန္းစီမံခ်က္တစ္ရပ္ ေရးဆြဲသြားရန္ရွိေၾကာင္း၊ ႏွစ္ႏိုင္ငံအစီအစဥ္အရလည္း အီးယူ၊ ဂ်ပန္ႏွင့္ အေမရိကန္တို႔ႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရးေဆြးေႏြးပြဲမ်ား က်င္းပလ်က္ရွိေၾကာင္း။
ယင္းသို႔ အျပဳသေဘာေဆာင္ေသာ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈမ်ားရွိေန ေသာ္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံအေနျဖင့္ မွ်တမႈကင္းမဲ့စြာျဖင့္ ပစ္မွတ္ထားခံေနရၿပီး လိုအပ္သည္ထက္ပို၍ ကုလသမဂၢ၏ ယၱရားမ်ားစြာ၏ အထူးစိစစ္မႈကို ခံေန ရေၾကာင္း ေထာက္ျပေျပာၾကားခဲ့သည္။
ထို႔ျပင္ လြတ္လပ္ေသာစံုစမ္းစစ္ေဆးေရးယၱရား ( IIM) ဖြဲ႕စည္းေရး ႏွင့္ပတ္သက္သည့္ ကုလသမဂၢဆံုးျဖတ္ခ်က္အဆိုမ်ားအား ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ပယ္ခ်ခဲ့သည့္ အေၾကာင္းရင္းမ်ားကို ရွင္းျပရာ၌ ယင္းသည္ ေကာင္စီ၏ လုပ္ပိုင္ခြင့္အာဏာကိုေက်ာ္လြန္ေနၿပီး ယင္း၏ လုပ္ငန္းတာဝန္သတ္မွတ္ခ်က္ မ်ားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကို လြန္က်ဴးစြာ ထိပါးစြက္ဖက္ သည့္သေဘာျဖစ္ေနပါေၾကာင္း၊ ယင္းသည္ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီကို ႏိုင္ငံေရးအာဂ်င္ဒါအတြက္ အသံုးခ်လိုသည့္ အခ်ိဳ႕သူမ်ား၏ ႏိုင္ငံေရး ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ကိုသာ ျဖည့္ဆည္းေပးေစမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ကုလသမဂၢ၏ ပံုမွန္ဘတ္ဂ်က္ ျပင္ပမွရန္ပံုေငြမ်ားျဖည့္စြက္အသံုးျပဳခြင့္ေပးသည့္ အစီအစဥ္ သည္ ယင္းအဖြဲ႕၏ လြတ္လပ္မႈႏွင့္ ဘက္မလိုက္မႈတို႔ကို ျပင္းထန္စြာ သက္ေရာက္ေစႏိုင္ပါေၾကာင္း၊ အေမရိကန္ေဒၚလာ (၂၆) သန္းေက်ာ္ ဘတ္ဂ်က္သံုးစြဲခြင့္ျပဳထားၿပီး လက္ေထာက္အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္အဆင့္ ဦးေဆာင္သည့္ ဝန္ထမ္း (၆၂) ဦး ခန္႔အပ္ကာ ယင္းယၱရားျဖင့္ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံ ကို ေစာင့္ၾကည့္ျခင္းသည္ ကုလသမဂၢ၏ ရွားပါးရင္းျမစ္မ်ားကို ျဖဳန္းတီးျခင္းသာ ျဖစ္ေၾကာင္း ရွင္းလင္းေျပာၾကားခဲ့သည္။
နိဂံုးခ်ဳပ္အေနျဖင့္ ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီးက ျမန္မာအစိုးရသည္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ ဒီမိုကေရစီႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးတို႔ ပိုမိုအဆင့္ျမႇင့္တင္ေရး အတြက္ ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ေနေၾကာင္း၊ စိန္ေခၚမႈမ်ားႏွင့္ ကန္႔သတ္မႈမ်ား ရွိေနေသာ္လည္း ႏိုင္ငံ၏အနာဂတ္အတြက္ မ်က္ျခည္မျပတ္ေစဘဲ အားလံုး အတြက္ အေျခခံလူ႔အခြင့္အေရး ကာကြယ္ျမႇင့္တင္ေရး ပဏာမတာဝန္မ်ား ကို အတတ္ႏိုင္ဆံုး ေဖာ္ေဆာင္သြားရန္ ခိုင္မာစြာ ဆံုးျဖတ္ထားပါေၾကာင္း၊ အစိုးရအေနျဖင့္ ယင္းစိန္ေခၚမႈမ်ားကို ေျဖရွင္းရာ၌ ႏိုင္ငံတကာ အသိုက္အဝန္း ၏ ခ်ဥ္းကပ္မႈသည္ မွ်မွ်တတျဖစ္ေစလိုေၾကာင္းျဖင့္ အေလးေပးေျပာၾကား ခဲ့ၿပီး ေကာင္စီအေနျဖင့္ အေရးႀကီးသည့္ အကဲျဖတ္သံုးသပ္ခ်က္ သို႔မဟုတ္ မူဝါဒေရးရာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ား မေဆာင္ရြက္မီ ျပည့္စံု၍ ဓမၼဓိ႒ာန္က်သည့္ အခ်က္အလက္မ်ားအေပၚ ေသခ်ာစြာဆန္းစစ္ေလ့လာရန္ တိုက္တြန္းခဲ့သည္။
ထို႔ျပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံအား နည္းမ်ိဳးစံုျဖင့္ ေထာက္ပံ့ကူညီေနသည့္အတြက္ မိတ္ေဆြမ်ားႏွင့္ မိတ္ဖက္ႏိုင္ငံမ်ားအား ေက်းဇူးတင္ရွိေၾကာင္းႏွင့္ မိမိရင္ဆိုင္ ေနရသည့္ သိမ္ေမြ႕႐ႈပ္ေထြးသည့္ အေရးကိစၥအား ေျဖရွင္းေရးအတြက္ ၄င္းတို႔ ၏ အျပဳသေဘာေဆာင္သည့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈမ်ားအား ႀကိဳဆိုေၾကာင္း တို႔ကိုလည္း ျဖည့္စြက္ေျပာၾကားခဲ့သည္။ သတင္းစဥ္
No comments:
Post a Comment