BOT စနစ္သည္ က်င္႕သုံးသင္႕သည္႕ စီးပြားေရးစနစ္တစ္ရပ္ျဖစ္

ေနျပည္ေတာ္ ဇူလိုင္ ၃ဝ

BOT (Build, Operate, Transfer) စနစ္သည္ ပုဂၢလိကက႑ကို ျမႇင့္တင္ ေပးရာေရာက္ၿပီး စီးပြားေရးရာ မဟာ ဗ်ဴဟာက်သည့္ လမ္းမႀကီးမ်ားႏွင့္ သက္ဆိုင္သည့္ ကုန္က်စရိတ္အဝဝ ကို ႏိုင္ငံေတာ္ဘ႑ာမွ က်ခံသုံးစြဲရန္ မလိုအပ္သည့္အတြက္ က်င့္သုံးသင့္ သည့္ စီးပြားေရးစနစ္တစ္ရပ္ျဖစ္ ေၾကာင္း ေကာ့မွဴးမဲဆႏၵနယ္မွ ဦးေက်ာ္ ေဆြဝင္းက ယေန႔လႊတ္ေတာ္အစည္း အေဝးတြင္ ေျပာၾကားသည္။

ယေန႔ က်င္းပသည့္ ဒုတိယအႀကိမ္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ နဝမပုံမွန္အစည္း အေဝး တတိယေန႔တြင္ ေကာ့မွဴး မဲဆႏၵနယ္မွ ဦးေက်ာ္ေဆြဝင္းက ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံတစ္ဝန္း တြင္ BOT(Build, Operate, Transfer)စာခ်ဳပ္မ်ားျဖင့္ ေဆာင္ရြက္ လ်က္ရွိၾကေသာ လမ္းမႀကီးမ်ားသည္ ႏိုင္ငံေတာ္ႏွင့္ ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့ၾကေသာ စာခ်ဳပ္ပါ စည္းမ်ဥ္း စည္းကမ္းအတိုင္း လိုက္နာေဆာင္ရြက္ၾကျခင္း ရွိ၊ မရွိ စိစစ္၍ တာဝန္ေက်၊ တာဝန္ခံမႈ မရွိ သူမ်ားကို အေရးယူေဆာင္ရြက္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ရန္ႏွင့္ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းမ်ား အတိုင္း လိုက္နာလာေစေရးစီမံခန္႔ခြဲ ထိန္းခ်ဳပ္ျခင္းျဖင့္ ႏိုင္ငံေတာ္-ပုဂၢလိက ပူးေပါင္းသည့္ PPP(Private-Public Partnership) ျပည္သူ႔ဝန္ေဆာင္မႈ စနစ္ေကာင္းမ်ား ျဖစ္ေပၚလာေစရန္ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရအား တိုက္တြန္း ေၾကာင္း အဆိုတင္သြင္းရာတြင္ ထိုသို႔ ထည့္သြင္းေျပာၾကားခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

ဆက္လက္၍ အဆိုရွင္က ၁၉၉၆ ခုႏွစ္မွစတင္၍ မိမိတို႔ တိုင္းျပည္ အတြက္ စီးပြားေရးရာ မဟာဗ်ဴဟာ က်သည့္ လမ္းမႀကီးမ်ားကို ပုဂၢလိက ကုမၸဏီမ်ားလက္ဝယ္သုိ႔BOTစနစ္ျဖင့္ လႊဲေျပာင္း လုပ္ကိုင္ေစခဲ့သည္ကို ေလ့လာေတြ႕ရွိရပါေၾကာင္း၊ မိမိတို႔ တိုင္းျပည္စီးပြားေရးအတြက္ အသက္ ေသြးေၾကာျဖစ္သည့္ အခ်က္အခ်ာက် သည့္ လမ္းမႀကီးအေရအတြက္ ၉ဝ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္သည္ ပုဂၢလိက ကုမၸဏီမ်ားမွBOTစနစ္ျဖင့္ စီမံခန္႔ခြဲ လ်က္ရွိေနပါေၾကာင္း၊ BOT စနစ္ ေဆာင္ရြက္သည့္အတြက္ တစ္ႏိုင္ငံ လုံးႏွင့္ ၿခံဳငုံစဥ္းစားခြဲေဝေပးေနရသည့္ ႏိုင္ငံ့ဘတ္ဂ်က္ရရန္ ေစာင့္စရာမလိုဘဲ ျပည္သူမ်ားအေနျဖင့္ ျပည့္စုံလုံ ေလာက္သည့္လမ္းကို အသုံးျပဳခြင့္ရ မည္ျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ လုပ္ငန္းရွင္အေန ျဖင့္လည္း ရင္းႏွီးထားရသည့္ေငြကို အခ်ိန္မီ အက်ဳိးအျမတ္ရမည္ျဖစ္ပါ ေၾကာင္း၊ ႏိုင္ငံအေနျဖင့္လည္း အျခား အခြန္အခမ်ားရသကဲ့သို႔ ကုန္စည္ စီးဆင္းမႈ ေကာင္းလာသည္ႏွင့္အမွ် အဘက္ဘက္မွ အက်ဳိးအျမတ္မ်ား ရရွိမည္ျဖစ္ပါေၾကာင္း။

အဆိုပါ စနစ္တြင္ လုပ္ပိုင္ခြင့္ ရရွိထားသည့္ ပုဂၢလိကကုမၸဏီမ်ား အေနျဖင့္ ႏိုင္ငံေတာ္ႏွင့္ ခ်ဳပ္ဆိုထား သည့္ စာခ်ဳပ္ပါ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္း မ်ားကို တာဝန္ယူမႈ၊ တာဝန္ခံမႈရွိရွိႏွင့္ အျပည့္အဝအေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္မွသာ မူလရည္ရြယ္ခ်က္ ျဖစ္သည့္ ျပည္သူလူထု၏ လူမႈစီးပြား ဘဝ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေစမည္ျဖစ္သကဲ့ သို႔ တိုင္းျပည္စီးပြားေရးလည္း တိုးတက္ ျဖစ္ထြန္းလာေစမည္ ျဖစ္ပါေၾကာင္း ေျပာၾကားသည္။

ထို႔အတူ အဆိုရွင္က အဆိုႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ရွင္းလင္းရာတြင္ ႏိုင္ငံ တစ္ဝန္းတြင္ လြန္ခဲ့သည့္ အစိုးရ အဆက္ဆက္က စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆိုလုပ္ပိုင္ ခြင့္ေပးအပ္ခဲ့သည့္ BOT စနစ္လမ္း မ်ားကို ေလ့လာၾကည့္ရာတြင္ စာခ်ဳပ္ပါ ကတိကဝတ္မ်ားအတိုင္း တာဝန္ယူမႈ၊ တာဝန္ခံမႈ အျပည့္အဝႏွင့္ လိုက္နာ အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္ သည့္ ကုမၸဏီအခ်ဳိ႕သာရွိၿပီး အမ်ားစု သည္ စာခ်ဳပ္ပါ ကတိကဝတ္ထက္ ၎တို႔ကိုယ္က်ိဳးစီးပြားကိုသာ အဓိက ထား ေရွး႐ႈေဆာင္ရြက္ေနၾကသည့္ အတြက္ လမ္းမႀကီးမ်ားသည္ ၎တို႔ တာဝန္ယူစဥ္ကႏွင့္ ထူးမျခားနား ျဖစ္ေနၿပီး ပိုမိုေကာင္းမြန္လာျခင္း မရွိပါေၾကာင္း၊ လမ္းအသုံးျပဳသူ ျပည္သူ လူထုသည္ ေန႔စဥ္ႏွင့္အမွ် လမ္း အသုံးျပဳခေပးေနရေသာ္လည္း ေငြကုန္ အက်ဳိးမရွိျဖစ္ေနၾကရပါေၾကာင္း။

BOTစနစ္ဆိုသည္မွာ Build, Operate, Transfer ကို ရည္ရြယ္ ေဖာ္ျပၿပီး လုပ္ပိုင္ခြင့္ရရွိသည့္ ကုမၸဏီအေနျဖင့္ မိမိရယူထားသည့္ လမ္းပိုင္းကို စာခ်ဳပ္ပါအတိုင္း Build အသစ္ေဖာက္လုပ္ျပဳျပင္ျခင္း လုပ္ငန္း ကို မျဖစ္မေန ႀကိဳတင္ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ လုပ္ေဆာင္ၾကရမည္ျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ ႏိုင္ငံေတာ္၏ မူလရွိၿပီးလမ္းကို စာခ်ဳပ္ပါ စံခ်ိန္စံၫႊန္းအတိုင္း စာခ်ဳပ္ ပါ သက္တမ္းအတြင္း တည္ေဆာက္ ျပဳျပင္ၿပီး ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရမွ ေက်နပ္ မွသာလွ်င္ စတင္ေငြေကာက္ခံ (Operate)ရမည္ ျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ အမ်ားစုက ရွိၿပီးသားလမ္းမ်ားကို အဖာအေထးမ်ားႏွင့္ သာမန္ကာ လွ်ံကာ ျပင္ထိန္းအလုပ္မ်ားသာ ျပဳလုပ္ၾကၿပီး လမ္းအသုံးျပဳခကိုသာ အျပည့္အဝေကာက္ခံလ်က္ရွိေနၾက သည္ကို ေတြ႕ျမင္ေနၾကရပါေၾကာင္း။

စာခ်ဳပ္ပါ စည္းကမ္းအရ တစ္ေန႔ ပ်မ္းမွ်ယာဥ္အစီးေရ ၅ဝဝ ေက်ာ္လွ်င္ လမ္း အက်ယ္ ၂၄ ေပ၊ ယာဥ္အစီးေရ ၂ဝဝဝ ေက်ာ္လွ်င္ လမ္းအက်ယ္ ၄၈ ေပ အသစ္ ေဖာက္လုပ္ျပဳျပင္ေပးရ မည္ဟု အတိအလင္းေဖာ္ျပပါရွိေသာ္ လည္း သက္ဆိုင္ရာကုမၸဏီအေနျဖင့္ ရန္ကုန္-ပုသိမ္လမ္း၏ တစ္ေန႔ပ်မ္းမွ် ယာဥ္အစီးေရ ၆ဝဝဝ ေက်ာ္သည့္ တိုင္ ၎တို႔တာဝန္ယူခဲ့စဥ္က လမ္း အက်ယ္အတိုင္းသာထားရွိၿပီး လမ္း အသုံးျပဳခကို ေကာက္ခံေနသည္မွာ ယေန႔အခ်ိန္အထိျဖစ္ပါေၾကာင္း။

အက်ဳိးဆက္မ်ားအေနျဖင့္ ယာဥ္ အသြားအလာမ်ားသည္ တစ္ေန႔တျခား တိုးတက္မ်ားျပားခ်ိန္တြင္ လမ္းမ်ား သည္ လုံေလာက္ေအာင္ က်ယ္ဝန္း ေကာင္းမြန္မႈမရွိသည့္အတြက္ ခရီး လမ္းပန္းေႏွာင့္ေႏွးၾကန္႔ၾကာရသကဲ့ သို႔ မၾကာခဏယာဥ္တိုက္မႈ၊ တိမ္း ေမွာက္မႈမ်ားျဖစ္ၿပီး ျပည္သူလူထု၏ အသက္စည္းစိမ္မ်ား လြင့္ပါးဆုံး႐ႈံး ေနၾကသည္ကို စိတ္မခ်မ္းေျမ့ဖြယ္ ျမင္ေတြ႕ၾကားသိေနရပါေၾကာင္း။

စာခ်ဳပ္ပါ ကတိကဝတ္ကို လိုက္နာ ေဆာင္ရြက္ရန္ ပ်က္ကြက္ခဲ့သည့္ ကုမၸဏီမ်ားကို ျပည္သူလူထု၏ အက်ဳိး စီးပြားကိုေရွး႐ႈၿပီး သင့္ေတာ္သလို အေရးယူေဆာင္ရြက္ရန္ အားနည္းခဲ့ သည္ကို အျပစ္တင္႐ုံျဖင့္ လမ္းမႀကီး မ်ား ေကာင္းမလာႏိုင္ပါေၾကာင္း။

ေရွ႕တြင္ျဖစ္ေပၚခဲ့သည့္ အားနည္း ခ်က္၊ လစ္ဟာခ်က္၊ ပ်က္ကြက္မႈမ်ား ကို သင္ခန္းစာယူ၍ ႏိုင္ငံေတာ္ႏွင့္ ႏိုင္ငံသားတို႔ အက်ဳိးစီးပြားအတြက္ လုပ္သင့္လုပ္ထိုက္သည့္ စီမံထိန္း ေက်ာင္းမႈမ်ား၊ လိုအပ္သည့္ အေရးယူ ေဆာင္ရြက္မႈမ်ားႏွင့္ အျမန္ဆုံးကုစား ႏိုင္ရန္ အေရးႀကီးသည့္အတြက္ အဆို တင္သြင္းရပါေၾကာင္း ရွင္းလင္းတင္ျပ ခဲ့သည္။

ေအးေအးသန္႔(သတင္းစဥ္)