ႏုိင္ငံတကာျမင္ကြင္း

ရဲရင့္လင္းလက္

ဗီယက္နမ္ႏုိင္ငံရဲ႕ ႏုိင္ငံပိုင္သတင္းစာေတြက ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ မသိသလို၊ မျဖစ္ခဲ့သလို လုပ္ခဲ့တဲ့ အေၾကာင္းအရာကို ေဖာ္ျပလာတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ ဒါကေတာ့ ၁၉၇၉ ခုႏွစ္ တ႐ုတ္-ဗီယက္နမ္ နယ္စပ္စစ္ပြဲပါ။ မသိသလုိ၊ မျဖစ္ခဲ့သလို ေရွာင္ရွားခဲ့တဲ့ကိစၥရပ္ကို ေဖာ္ျပလာတဲ့သေဘာက ႏွစ္ႏုိင္ငံဆက္ဆံမႈသမုိင္းမွာ ခါးသီးနာၾကည္းစရာျဖစ္ရပ္ကို ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းမယ့္သေဘာလုိ႔ပဲ ယူဆရမွာပါ။ ဗီယက္နမ္ႏုိင္ငံရဲ႕ ႏုိင္ငံပိုင္သတင္းစာ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ၁၉၇၉ ခုႏွစ္ တ႐ုတ္-ဗီယက္နမ္နယ္စပ္စစ္ပြဲကို ပထမဦးဆံုးအႀကိမ္ ေရးသားေဖာ္ျပလာပါတယ္။ ဗီယက္နမ္ႏုိင္ငံကို အုပ္ခ်ဳပ္ေနတဲ့ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီက ဆင္ဆာ မူဝါဒကို ေျဖေလွ်ာ့လာတယ္လုိ႔လည္း ယူဆႏုိင္ပါတယ္။

၁၉၇၉ခုႏွစ္ တ႐ုတ္-ဗီယက္နမ္ နယ္စပ္စစ္ပြဲဟာ ၁၉၇၉ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၇ ရက္ နံနက္ ေဝလီေဝလင္းမွာ စျဖစ္ပြားခဲ့တာပါ။ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံက ဗီယက္နမ္ႏုိင္ငံရဲ႕ ေျမာက္ပိုင္း ျပည္နယ္ေတြကို က်ဴးေက်ာ္စစ္ပံုစံအျပည့္နဲ႔ ဝင္ေရာက္တုိက္ခုိက္ခဲ့ရာကေန ျဖစ္ပြားခဲ့တာပါ။ ေျပာမယ္ဆုိရင္ ဒီတ႐ုတ္-ဗီယက္နမ္ နယ္စပ္စစ္ပြဲဟာ သက္တမ္းသိပ္မၾကာခဲ့ပါဘူး။ ၂၇ ရက္ပဲ ၾကာခဲ့တာပါ။ ဒါေပမယ့္ ဒီနယ္စပ္စစ္ပြဲေၾကာင့္ ေသေက်ပ်က္စီးဆံုး႐ႈံးမႈကေတာ့ ဧရာမလို႔ပဲေျပာရမွာပါ။ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ ဘက္ကေရာ ဗီယက္နမ္ႏုိင္ငံဘက္ကပါ ေသဆံုးဒဏ္ရာရသူစာရင္းကုိ တရားဝင္ မထုတ္ျပန္ခဲ့တဲ့အတြက္ အတိအက်ေျပာဖို႔ကေတာ့ မလြယ္ပါဘူး။ တခ်ဳိ႕သံုးသပ္သူေတြကေတာ့ တ႐ုတ္စစ္တပ္ရဲ႕ က်ဆံုးစာရင္းဟာ ၂၁ဝဝဝ ကေန ၆၃ဝဝဝ အထိ ရွိႏုိင္တယ္လို႔ ခန္႔မွန္းၾကပါတယ္။ ဗီယက္နမ္ရဲ႕က်ဆံုးစာရင္း ကိုလည္း ေသာင္းဂဏန္းအထိ တြက္ခ်က္ခန္႔မွန္းၾကပါတယ္။ ဒီနယ္စပ္စစ္ပြဲရဲ႕ စစ္ေျမျပင္ဟာ ဗီယက္နမ္ႏုိင္ငံထဲမွာပဲရွိတာမို႔ ဗီယက္နမ္ႏုိင္ငံရဲ႕ က်ဆံုးစာရင္းမွာ အရပ္သူ အရပ္သားေတြလည္း ပါဝင္ေနတာပါ။

တုိေတာင္းၿပီး ခါးသီးနာၾကည္းစရာ ေကာင္းတဲ့ ဒီနယ္စပ္စစ္ပြဲဟာ မတူကြဲျပားတဲ့ ကြန္ျမဴနစ္ဝါဒကို က်င့္သံုးၾကတဲ့ အိမ္နီးခ်င္း ႏုိင္ငံႏွစ္ႏုိင္ငံၾကား အဆင္မေျပတဲ့ ကာလေတြရဲ႕ ကနဦးအစလို႔ေျပာရမွာပါ။ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံနဲ႔ ဗီယက္နမ္ႏုိင္ငံေတြၾကားမွာ ဒီနယ္စပ္ စစ္ပြဲအျပင္ ႏွစ္ႏုိင္ငံနယ္စပ္မ်ဥ္းတစ္ေလွ်ာက္ ထိေတြ႕တုိက္ပြဲငယ္ေတြ ျဖစ္ခဲ့သလုိ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ ႏွစ္ႏုိင္ငံၾကား ထိပ္တိုက္ေတြ႕ဆံုမႈေၾကာင့္ ဗီယက္နမ္သေဘၤာသား ၆၄ ဦး ေသဆံုးခဲ့ဖူးပါတယ္။ စပရက္တေလ ကြၽန္းစုေတြကို တ႐ုတ္ႏုိင္ငံက သိမ္းပိုက္ထားတာကလည္း ႏွစ္ႏုိင္ငံၾကား အဖုအထစ္ျဖစ္စရာကိစၥပါ။ ဒါေပမယ့္ ကေမၻာဒီးယားႏုိင္ငံကေန ဗီယက္နမ္ တပ္ဖြဲ႕ေတြ ျပန္႐ုပ္သိမ္းခဲ့တာနဲ႔ ၁၉၉ဝအေစာပိုင္းကာလက ဆုိဗီယက္ျပည္ေထာင္စု အပါအဝင္ အေရွ႕ဥေရာပႏုိင္ငံေတြမွာ ကြန္ျမဴနစ္အစုိးရေတြ ၿပိဳလဲခဲ့တဲ့ျဖစ္ရပ္ေတြဟာ ႏွစ္ႏုိင္ငံၾကားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးကို ဦးတည္ေစခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၉ဝ ျပည့္ႏွစ္က တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ ခ်န္ဒူးၿမိဳ႕မွာ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံနဲ႔ ဗီယက္နမ္ႏုိင္ငံေတြဟာ လွ်ဳိ႕ဝွက္ထိပ္သီး အစည္းအေဝးတစ္ရပ္ က်င္းပခဲ့ၿပီး ေနာက္တစ္ႏွစ္မွာ ႏွစ္ႏုိင္ငံၾကား သံတမန္ဆက္သြယ္ေရး ျပန္စခဲ့ပါတယ္။

ႏွစ္ႏုိင္ငံၾကား ဒီလုိသံတမန္ဆက္သြယ္ေရးျပန္စခဲ့တဲ့အတြက္ ဗီယက္နမ္ႏုိင္ငံရဲ႕ ႏုိင္ငံပိုင္သတင္းစာေတြမွာ ႏွစ္ႏုိင္ငံၾကား အဖုအထစ္ျဖစ္စရာကိစၥေတြကို မေဖာ္ျပေတာ့ပါဘူး။ ဗီယက္နမ္ေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ ႏွစ္ႏုိင္ငံ သမုိင္းေၾကာင္းတစ္ေလွ်ာက္ရွိခဲ့တဲ့ မေျပလည္မႈေတြနဲ႔ နာၾကည္းမႈေတြကို ေဘးဖယ္ၿပီး တ႐ုတ္ႏုိင္ငံနဲ႔ ႏုိင္ငံေရးအရေရာ စီးပြားေရးအရပါ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ဖုိ႔ကိုပဲ အာ႐ံုစိုက္ေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါတယ္။ ေျပာရရင္ ႏွစ္ႏုိင္ငံၾကားျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ နာၾကည္းစရာ ကိစၥရပ္ေတြအေပၚ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံက ပိုၿပီး ခပ္မဆိတ္ေနခဲ့တာပါ။ ၂ဝဝ၅ ခုႏွစ္ထုတ္ နယူးေယာက္တုိင္း(မ္) သတင္းစာတစ္ေစာင္မွာ ေဆာင္းပါးရွင္ ေဟာင္းဝပ္ဖရန္႔က ''ဒီစစ္ပြဲကို တ႐ုတ္ႏုိင္ငံက စတင္ဖန္တီးခဲ့ၿပီး ဒီစစ္ပြဲဟာ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံအတြက္ ဆံုး႐ႈံးမႈလို႔ မေျပာႏုိင္ဘူးဆုိရင္ေတာင္မွ မေရမရာ ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြအတြက္ တန္ဖုိးႀကီးႀကီး ေပးဆပ္ခဲ့ရတဲ့အမွားတစ္ခုပါ။ ဒီမေရမရာ ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြထဲမွာ ကေမၻာဒီးယားႏုိင္ငံရဲ႕ ခမာနီေခါင္းေဆာင္ ပိုလ္ေပါ့ကို ဗီယက္နမ္ႏုိင္ငံက ျဖဳတ္ခ်ခဲ့တဲ့အတြက္ ဗီယက္နမ္ႏုိင္ငံကို ဒဏ္ခတ္ခ်င္တာက အဓိကအခ်က္ပါ။ ပိုလ္ေပါ့ဟာ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံရဲ႕မဟာမိတ္ျဖစ္ၿပီး ၂ဝ ရာစုရဲ႕ အဆုိးရြားဆံုးအာဏာရွင္တစ္ဦးလုိေျပာရမွာပါ'' ဆုိၿပီး ေရးသားထားပါတယ္။ ေဆာင္းပါးေခါင္းစဥ္ကုိ ''အေၾကာင္းမဲ့ စစ္ပြဲေလလား၊ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံက ျပည္ဖံုးကားခ်လုိက္ ပါၿပီ''လုိ႔ ေပးထားပါတယ္။

အခုခ်ိန္အထိေတာ့ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံကေရာ ဗီယက္နမ္ႏုိင္ငံကပါ နာၾကည္းစရာအတိတ္ ဇာတ္လမ္းေတြကို ျပန္အစေဖာ္ၾကပါဘူး။ ႏွစ္ႏုိင္ငံဆက္ဆံေရးကို ထိခိုက္ေစမယ့္ ဒီလုိအတိတ္သမုိင္းတူးဆြမႈတြကို တင္းတင္းက်ပ္က်ပ္ တားျမစ္ထားတာပါ။ ဟႏြိဳင္းၿမိဳ႕နဲ႔ ဟုိခ်ီမင္းၿမိဳ႕ေတြမွာ ဗီယက္နမ္ႏုိင္ငံသား တခ်ဳိ႕က တ႐ုတ္-ဗီယက္နမ္ႏုိင္ငံ နယ္စပ္ စစ္ပြဲ (၃၈)ႏွစ္ေျမာက္အခမ္းအနားက်င္းပဖို႔ႀကိဳးစားတဲ့အခါ ဗီယက္နမ္ရဲတပ္ဖြဲ႕က လူစုခြဲ ႏွိမ္နင္းခဲ့ပါတယ္။ ခါတုိင္ႏွစ္ေတြနဲ႕ မတူတဲ့ ဒီႏွစ္ရဲ႕ထူးျခားခ်က္ကေတာ့ ႏွစ္ႏုိင္ငံၾကားက နယ္စပ္စစ္ပြဲအေၾကာင္းကို Thanh Nien? Vietnam Net နဲ႔ Vn Express တို႔လုိ ဗီယက္နမ္ႏုိင္ငံပိုင္ သတင္းစာေတြမွာ ေဖာ္ျပခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဗီယက္နမ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီရဲ႕ အာေဘာ္ျဖစ္တဲ့ Nhan Dan သတင္းစာမွာေတာ့ ဒီကိစၥကိုမေဖာ္ျပခဲ့ပါဘူး။ ႏုိင္ငံပိုင္သတင္းစာေတြမွာ ႏွစ္ႏုိင္ငံၾကားက နယ္စပ္စစ္ပြဲကို ျပန္ေဖာ္ျပဖုိ႔ဆုိတာ ဗီယက္နမ္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီရဲ႕ ခြင့္ျပဳခ်က္မရွိဘဲ မျဖစ္ႏုိင္ပါဘူး။ ဒီလုိေဖာ္ျပခဲ့တဲ့အတြက္ ဗီယက္နမ္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီရဲ႕ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံဆုိင္ရာ အတိတ္၊ ပစၥပၸန္ ဆက္ဆံေရးအေပၚ ခ်ဥ္းကပ္ပံုေျပာင္းလဲလာတယ္လုိ႔ ေကာက္ခ်က္ခ်ႏုိင္ပါတယ္။

၂ဝ၁၆ ခုႏွစ္ မတ္လမွာေတာ့ က်ဆံုးသြားတဲ့ တ႐ုတ္သေဘၤာသား ၆၄ ဦးရဲ႕ (၂၈)ႏွစ္ ေျမာက္ အခမ္းအနားကို ဗီယက္နမ္တစ္ႏုိင္ငံလံုးမွာ က်င္းပခဲ့ပါတယ္။ ဗီယက္နမ္ကြန္ျမဴနစ္ ပါတီရဲ႕ အာေဘာ္ျဖစ္တဲ့ Nhan Dan အပါ အဝင္ ဗီယက္နမ္ႏုိင္ငံပိုင္သတင္းစာေတြက ဒီျဖစ္ရပ္ကို တ႐ုတ္က်ဴးေက်ာ္စစ္တြန္းလွန္ပြဲ အျဖစ္ပံုေဖာ္ခဲ့ၿပီး က်ဆံုးသူေတြကို သူရဲ႕ေကာင္းေတြအျဖစ္ ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။ မၾကာ ေသးခင္ႏွစ္ေတြအတြင္း တ႐ုတ္ႏုိင္ငံဟာ ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္မွာ ၾသဇာအာဏာ ျဖန္႔ၾကက္ခဲ့မူေၾကာင့္ ဗီယက္နမ္ျပည္သူေတြက ဗီယက္နမ္အစိုးရအေပၚ အျငင္းပြားေနတဲ့ ပင္လယ္ျပင္ပိုင္နက္နယ္ေျမေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အခ်ဳပ္အျခာအာဏာပိုင္ဆုိင္မႈကို ခုိင္ခုိင္ မာမာေဖာ္ျပလာေအာင္ တြန္းအားေပးခဲ့တာကေတာ့ မျငင္းႏုိင္တဲ့အခ်က္ပါ။ ေျပာရရင္ ဗီယက္နမ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီရဲ႕ ဦးေဆာင္မႈနဲ႔ ဗီယက္နမ္ျပည္သူေတြဆင္ႏႊဲခဲ့ရတဲ့ ျပည္ပက်ဴးေက်ာ္မႈဟန္တားေရးစစ္ပြဲေတြက မနည္းပါဘူး။ ဂ်ပန္က်ဴးေက်ာ္စစ္ (၁၉၄၅)၊ ျပင္သစ္ က်ဴးေက်ာ္စစ္ (ပထမအင္ဒိုခ်ဳိင္းနားစစ္ပြဲ ၁၉၄၆-၅၅)၊ အေမရိကန္က်ဴးေက်ာ္စစ္ (ဒုတိယအင္ဒိုခ်ဳိင္းနားစစ္ပြဲ ၁၉၅၄-၇၅) နဲ႔ ၁၉၇၉ ခုႏွစ္ တ႐ုတ္-ဗီယက္နမ္ နယ္စပ္စစ္ပြဲ တတိယ အင္ဒိုခ်ဳိင္းနားစစ္ပြဲေတြပါ။ တတိယ အင္ဒို ခ်ဳိင္းနားစစ္ပြဲကလြဲလုိ႔ က်န္က်ဴးေက်ာ္မႈ ဟန္႔တားေရးစစ္ပြဲမွာ ဗီယက္နမ္ႏုိင္ငံက ေအာင္ပြဲခံႏိုင္ခဲ့တာျဖစ္လို႔ ဗီယက္နမ္ျပည္သူေတြအတြက္ ဂုဏ္ယူစရာပါ။

အတိတ္သမုိင္းမွာ တ႐ုတ္-ဗီယက္နမ္ နယ္စပ္စစ္ပြဲကို မသိသလုိ မျဖစ္သလုိေနခဲ့တဲ့အတြက္ လူငယ္မ်ဳိးဆက္သစ္ေတြဟာ ဒီနယ္စပ္စစ္ပြဲအေၾကာင္းကို သိပ္မသိၾကပါဘူး။ လက္ရွိအေျခအေနမွာေတာ့ ဒီတ႐ုတ္-ဗီယက္နမ္နယ္စပ္ စစ္ပြဲအေၾကာင္းကို သမိုင္းသင္႐ိုးၫႊန္းတမ္းစာအုပ္ေတြမွာ ထည့္သြင္းေပးဖို႔ေတာင္းဆုိမႈေတြ ရွိလာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဗီယက္နမ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီက အိမ္နီးခ်င္း တ႐ုတ္ႏုိင္ငံက ဒီလိုေဆာင္ရြက္ခဲ့ရင္ စိတ္ဆုိးအမ်က္ထြက္မွာစိုးရိမ္တဲ့အတြက္ ေဆာင္ရြက္လိုစိတ္ရွိပံုမရပါဘူး။ ပကတိအေျခအေနအရ ဗီယက္နမ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ဟာ မွန္ကန္တယ္လို႔ ေျပာႏုိင္ေပမယ့္ ဗီယက္နမ္ ျပည္သူေတြက ဒီဆံုးျဖတ္ခ်က္အေပၚမွာ အားမလိုအားမရ ျဖစ္ပံုရပါတယ္။ ေျပာရရင္ အျဖစ္အပ်က္အမွန္ေတြကို အသိအမွတ္ျပဳတာဟာ သမုိင္းဒဏ္ရာဒဏ္ခ်က္ေတြကို ကုစားရာမွာ ထိေရာက္ပါတယ္။ သမၼတ အုိဘားမားက အေမရိကန္-ဗီယက္နမ္စစ္ပြဲကို ရည္ၫႊန္းၿပီး ''ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္က ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ စစ္ပြဲေတြကေၾကကြဲစရာ ျဖစ္ရပ္ေတြနဲ႔ နစ္နာဆံုး႐ႈံးမႈေတြကိုပဲ ဖန္တီးေပးတာပါ။ စစ္ပြဲရဲ႕ အေၾကာင္းတရားေတြအေပၚ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ဘယ္လိုပဲသေဘာကြဲကြဲ တုိင္းျပည္အတြက္ အသက္ေပးတာဝန္ ထမ္းေဆာင္ခဲ့တဲ့ ရဲေဘာ္ေတြရဲ႕ အိမ္အျပန္ကို ေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ခ်ီးက်ဴးဂုဏ္ျပဳဖို႔ လိုပါတယ္။ ဒါဟာ ဒီရဲေဘာ္ေတြ ရသင့္ရထုိက္တဲ့ ခ်ီးက်ဴးဂုဏ္ျပဳမႈမ်ဳိးပါ'' လို႔ အသိအမွတ္ျပဳ စကားေျပာခဲ့ပါတယ္။ တ႐ုတ္-ဗီယက္နမ္ နယ္စပ္စစ္ပြဲနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေျပာရမယ္ဆုိရင္ ဒီစစ္ပြဲနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ႏွစ္ႏုိင္ငံပညာရွင္ေတြၾကား ေျပာဆုိေဆြးေႏြးမႈေတြ ရွိလာႏုိင္တဲ့ အရိပ္လကၡဏာေတြ ေတြ႕ရပါတယ္။ ဒီအရိပ္ လကၡဏာေတြဟာ တ႐ုတ္ျပည္သူေတြနဲ႔ ဗီယက္နမ္ျပည္သူေတြၾကား ေရရွည္တည္တံ့မယ့္ ခ်စ္ၾကည္ရင္းႏွီးမႈတည္ေဆာက္ေရးမွာ အေရးပါတဲ့ ေျခလွမ္းတစ္လွမ္းျဖစ္လာႏုိင္ တယ္ဆုိတာကို ေထာက္ျပရင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးက စစ္ပြဲေတြအေပၚ ေအာင္ပြဲခံႏုိင္ပါေစလို႔ ဆုေတာင္းမိပါတယ္။ ။