ေရအလဟႆဆုံး႐ႈံးမႈ ကာကြယ္ေရး

ျမန္မာ့အလင္းအယ္ဒီတာ့အာေဘာ္

ေရအသက္တစ္မနက္ဟူေသာ စကားသည္ လူသားတုိ႔၏ အသက္ရွင္ ရပ္တည္ေရးအတြက္ ေရ၏အေရးပါပုံကုိ ပီပီျပင္ျပင္ ေဖာ္òန္းျပသေန ပါသည္။ အထူးသျဖင့္ ရန္ကုန္ကဲ့သုိ႔ေသာ ျပည္သူလူထု သန္းခ်ီေနထုိင္ ၾကေသာ ၿမိဳ႕ႀကီးမ်ားတြင္ ေသာက္ေရ၊ သံုးေရစနစ္တက်ေပးေဝႏုိင္ေရး သည္ မျဖစ္မေန ေဖာ္ေဆာင္ေပးရမည့္ လုပ္ငန္းတာဝန္ျဖစ္ပါသည္။ သုိ႔ေသာ္ တုိးပြားလာေသာလူဦးေရႏွင့္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိခုိက္ ပ်က္စီးမႈတုိ႔ေၾကာင့္ ေရဟူသည္ အကန္႔အသတ္ျဖင့္သာရရွိႏုိင္ေသာ သယံဇာတရင္းျမစ္ ျဖစ္လာပါသည္။ ဤသုိ႔ေသာ အေျခအေနမ်ဳိး၌ ေရ အလဟႆဆုံး႐ႈံးမႈသည္ နံပါတ္တစ္ ဦးစားေပး ကုိင္တြယ္ေျဖရွင္း ရမည့္ျပႆနာျဖစ္လာပါသည္။ ေရအလဟႆဆုံး႐ႈံးမႈကုိ နည္းပညာ အသုံးအႏႈန္းအရ Non-Revenue Water ဟု ေခၚေဝၚပါသည္။ ေရအလဟႆဆုံး႐ႈံးမႈတုိ႔အနက္ ေရယိုစိမ့္ေပါက္ထြက္ဆုံး႐ႈံးမႈသည္ ၇၃ ရာခုိင္ႏႈန္းအထိရွိၿပီး ေရမီတာခ်ဳိ႕ယြင္းမႈေၾကာင့္ ဆုံး႐ႈံးမႈ (သတ္မွတ္အခ ေၾကးေငြမရရွိမႈ) သည္ ၁၄ ရာခုိင္ႏႈန္းရွိပါသည္။ ေရတရားမဝင္ သုံးစြဲမႈ ေၾကာင့္ ဆုံး႐ႈံးမႈက ႏွစ္ရာခုိင္ႏႈန္းသာရွိပါသည္။ ဤအခ်က္တုိ႔က ေရမီတာ အပါအဝင္ ေရျဖန္႔ေဝမႈစနစ္တုိ႔၏ အေရးပါပုံကုိ မီးေမာင္းထုိး ေဖာ္ျပေန ပါသည္။
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၌ လက္ရွိက်င့္သုံးေနေသာ ေရျဖန္႔ေဝစနစ္သည္ လုိအပ္ ခ်က္အလုိက္ တစ္ၿမိဳ႕လုံးကုိ ခ်ိတ္ဆက္သြယ္တန္းျဖန္႔ေဝျခင္းျဖစ္၍ နည္းပညာပုိင္းအရ အဖြင့္ျဖန္႔ေဝစနစ္ (open water network system) ျဖစ္ပါသည္။ ဤစနစ္၌ ေရမီတာတို႔၏ ထိေရာက္မႈႏွင့္ ေရအလဟႆ ဆုံး႐ႈံးမႈတုိ႔ကုိ သိရွိတုိင္းတာႏုိင္ေရးသည္ မလြယ္ကူေသာ ကိစၥျဖစ္ပါသည္။ ေဒသအလုိက္ တုိင္းတာတြက္ခ်က္ ေကာက္ခံေသာစနစ္ (District Metering Area -DMA)သည္ သုံးစြဲေသာ လူဦးေရ အေပၚမူတည္၍ သီးျခားဇုန္တစ္ခု သတ္မွတ္ၿပီး ပုိက္လုိင္းအေရအတြက္၊ ပုိက္လုိင္းအရွည္၊ ေရမီတာအေရအတြက္၊ ေရပုိက္အဆုိ႔ရွင္အေရအတြက္ စသည္တုိ႔ကုိ စနစ္တက်တြက္ခ်က္၍ ေရျဖန္႔ေဝေပးျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ဤစနစ္အရ သီးျခားသတ္မွတ္ထားေသာဇုန္အတြင္း ေရမီတာတုိ႔ရွိ ကိန္းဂဏန္းမ်ားႏွင့္ ပုိက္လုိင္းတစ္ေလွ်ာက္ ေရဖိအားအေျပာင္းအလဲ တုိ႔ကုိ ဗဟုိထိန္းခ်ဳပ္စနစ္မွ ေန႔စဥ္သိရိွႏုိင္သည္ျဖစ္၍ ေရစိိမ့္ယိုေပါက္ထြက္ မႈတုိ႔ကုိ ခ်က္ခ်င္းအေရးယူေဆာင္ရြက္ႏုိင္ပါသည္။
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ အင္းစိန္ၿမိဳ႕နယ္ႏွင့္ ေတာင္ဥကၠလာပၿမိဳ႕နယ္မ်ား၌ ေဒသအလုိက္ တုိင္းတာတြက္ခ်က္ေကာက္ခံေသာစနစ္(DMA) ကုိ ကနဦးစီမံကိန္းအျဖစ္ (၁၈)လၾကာ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါသည္။ ဤ ကနဦး စီမံကိန္း၏ ရလဒ္မ်ားအရ အင္းစိန္ၿမိဳ႕နယ္ ထန္းပင္ကုန္း၌ ေရအလဟႆ ဆုံး႐ႈံးမႈသည္ ၅၂ ရာခုိင္ႏႈန္းရွိေနရာမွ ေဒသအလုိက္ တုိင္းတာတြက္ခ်က္ ေကာက္ခံေသာစနစ္(DMA) ေၾကာင့္ ၁၇ ဒသမ ၃၂ ရာခုိင္ႏႈန္းအထိ က်ဆင္းခဲ့ပါသည္။ ေတာင္ဥကၠလာပၿမိဳ႕နယ္အတြင္း၌လည္း ေရအလဟႆ ဆုံး႐ႈံးမႈသည္ ၅၇ ရာခုိင္ႏႈန္းမွ ၁၂ ဒသမ ၉ ရာခုိင္ႏႈန္းသို႔ က်ဆင္းခဲ့ပါသည္။ ကနဦးစီမံကိန္းရလဒ္မ်ားက ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ကဲ့သုိ႔ေသာ ၿမိဳ႕ႀကီးမ်ား၌ ေရ အလဟႆ ဆုံး႐ႈံးမႈကာကြယ္ေရးသည္ ေရပုိမုိျဖန္႔ေဝေပးေရးနည္းတူ အေရးပါေၾကာင္း ေဖာ္ျပေနသည္ျဖစ္၍ ေရအလဟႆဆုံး႐ႈံးမႈ ကာကြယ္ ေရးကုိ ပုိမုိအာ႐ုံစုိက္ေဆာင္ရြက္ၾကပါရန္ ေလးစားစြာ တုိက္တြန္းႏႈိးေဆာ္ အပ္ပါသည္။ ။