ႏုိင္ငံတကာျမင္ကြင္း

ရဲရင့္လင္းလက္

အာကန္ေဆာ (Arkansas) ျပည္နယ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးကေတာ္ဘဝမွာ ဟီလာရီဟာအေရးပါခဲ့သလုိ ဘီလ္ကလင္တန္သမၼတအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ခံရလုိ႔ အိမ္ျဖဴေတာ္ေရာက္တဲ့အခ်ိန္မွာလည္း ဟီလာရီဟာ အေရးပါခဲ့တာပါ။ ဟီလာရီကလင္တန္ အိမ္ျဖဴေတာ္မွာ ေနထုိင္ခဲ့တဲ့ ရွစ္ႏွစ္တာကာလကုိ ၾကည့္လိုက္ရင္ ဟီလာရီကလင္တန္ေလာက္ ထက္ျမက္ၾသဇာႀကီးတဲ့ သမၼတကေတာ္မ်ဳိး အေမရိကန္ႏိုင္ငံသမုိင္းမွာ မရွိခဲ့ပါဘူး။ ေျပာရရင္ ဟီလာရီကလင္တန္ေလာက္ အျငင္းပြားစရာျဖစ္ခဲ့တဲ့ သမၼတကေတာ္မ်ဳိးလည္း အေမရိကန္ႏုိင္ငံသမုိင္းတစ္ေလွ်ာက္ မရွိခဲ့ပါဘူး။

ဘီလ္ကလင္တန္က သမၼတတာဝန္ကို ၁၉၉၃ ခုႏွစ္မွာ စယူယူခ်င္းဆိုသလို ဇနီးျဖစ္ တဲ့ ဟီလာရီကို အေမရိကန္ က်န္းမာေရး စနစ္ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲဖို႔ အႀကီးအကဲအျဖစ္ တာဝန္ေပးခန္႔အပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဟီလာရီက ဒီဧရာမတာဝန္ႀကီးကို ကိုင္တြယ္ပံု ကိုင္တြယ္ နည္းဟာ အဲဒီကာလေတြကတည္းက ျမင္သာ ပါတယ္။ မူဝါဒထဲကုိ စိတ္ေရာကိုယ္ပါႏွစ္ၿပီး ျပႆနာရဲ႕ အေသးစိတ္အခ်က္အလက္ေတြကို ပိုင္ႏုိင္ကြၽမ္းက်င္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္တာပါ။ ဒါေပမယ့္ ေနာက္ပိုင္းျဖစ္တာေတြက စိတ္ပ်က္ စရာေတြျဖစ္လာပါတယ္။ ဥပေဒၾကမ္းျပင္ဆင္ ေရးသားတဲ့ေနရာမွာ ဟီလာရီရဲ႕ ကိုင္တြယ္ပံု ဟာ လွ်ဳိ႕လွ်ဳိ႕ဝွက္ဝွက္ႏုိင္ၿပီး အထက္စီးဆန္ တယ္ဆိုတဲ့ ေဝဖန္ခ်က္ေတြရွိလာပါတယ္။ ဟီလာရီဦးေဆာင္တဲ့လုပ္ငန္းအဖြဲ႕က တင္ျပ လာတဲ့ စာမ်က္ႏွာ ၁၃၆၈ မ်က္ႏွာရွိတဲ့ ဥပေဒ ၾကမ္းဟာ လံုေလာက္တဲ့ ေဆြးေႏြးညႇိႏႈိင္းမႈ မရွိဘဲ တုိင္းျပည္က ႐ႈပ္႐ႈပ္ေထြးေထြးစီမံကိန္း တစ္ခုကို လက္ခံလာေအာင္ ႀကိဳးပမ္းခဲ့တယ္ ဆိုတဲ့ အတုိက္အခံေတြရဲ႕ ပံုေဖာ္တုိက္ခုိက္မႈ က ေအာင္ျမင္ခဲ့ပါတယ္။ ဟီလာရီက ''ကြၽန္မ တို႔ရဲ႕ အဓိကအမွားဟာ ကိစၥရပ္အမ်ားႀကီးကို အခ်ိန္တိုအတြင္း ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲဖို႔ ႀကိဳးစား ခဲ့တာပါ''လုိ႔ သံုးသပ္ထားပါတယ္။

က်န္းမာေရးစနစ္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး အႀကီးအကဲရာထူးတာဝန္ လက္ခံလုိက္တာနဲ႔ အတူ ယွဥ္တြဲျဖစ္လာတာကေတာ့ သတင္း မီဒီယာအပါအဝင္ ႏုိင္ငံေရးနဲ႔ ဥပေဒေလာက သားအလႊာအမ်ဳိးမ်ဳိးရဲ႕ အာ႐ံုစိုက္ေစာင့္ၾကည့္ တာကို ဟီလာရီကခံခဲ့ရတာပါ။ အာကန္ေဆာ ျပည္နယ္မွာ ဟီလာရီရဲ႕ ဥပေဒေရးရာ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြကေန ပုဂၢိဳလ္ေရး၊ ေငြေရး ေၾကးေရးကိစၥေတြအပါအဝင္ အိမ္ျဖဴေတာ္ ဝန္ထမ္းခန္႔၊ ျဖဳတ္ကိစၥေတြအဆံုး ဟီလာရီရဲ႕ ကိစၥမွန္သမွ်ကို ေမႊေႏွာက္တူးဆြၾကတာပါ။ ေျပာရရင္ ျပဴးတူးၿပဲတဲေျပာရေလာက္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေရးအတင္းအဖ်င္းမ်ဳိးကအစ အၿငိဳး တႀကီး အနံ႔ခံ အစဆြဲထုတ္ဖို႔ ႀကိဳးစားၾကတာပါ။ ခင္ပြန္းျဖစ္သူကလင္တန္ရဲ႕ ေရြးေကာက္ပြဲ အရွိန္အဟုန္က ဘယ္ေလာက္ပဲႀကီးႀကီး၊ ကိုယ္စားျပဳလုပ္ပိုင္ခြင့္အာဏာဘယ္လိုပဲရရ၊ ကြန္ဂရက္မွာရွိတဲ့ ၾသဇာအာဏာႀကီးၿပီး စုစည္းထားတဲ့ အင္အားစုေတြနဲ႔ ရင္ဆိုင္ရာ မွာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ဓနဥစၥာၾကြယ္ဝတဲ့ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္ႀကီးေတြက ပံ့ပိုးေပးထားတဲ့ ႏုိင္ငံေရး ႐ုပ္ျမင္သံၾကားေၾကာ္ျငာတုိက္ခိုက္မႈေတြကို ရင္ဆုိင္ရာမွာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ အင္အား ဟုတ္တိပတ္တိ မရွိပါဘူး။ ဝိႈက္ဝါးတား (White water)) လို႔ လူသိမ်ားတဲ့ အာကန္ ေဆာျပည္နယ္ ေျမယာအေရာင္းအဝယ္ကိစၥကို သတင္းေထာက္ေတြက အနံ႔ခံလိုက္တဲ့အခါ ဟီလာရီက ေဝ့လည္ေၾကာင္ပတ္လွီးလႊဲေျဖၿပီး ကဖ်က္ကယက္လုပ္ဖို႔ ေထာက္ခံခဲ့ပါတယ္။ ဝိႈက္ဝါးတားကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ၁၉၉၆ ခုႏွစ္ အေစာပိုင္းက သမၼတကေတာ္ဘဝမွာကို ဟီလာရီဟာ ျပည္ေထာင္စုတရားသူႀကီးမ်ား ေရွ႕ေမွာက္မွာ အစစ္ေဆးခံရေပမယ့္ ေနာက္ပိုင္းမွာ အျပစ္မရွိေၾကာင္း ဆံုးျဖတ္အတည္ျပဳေပးခဲ့ပါတယ္။

သမၼတကေတာ္ဘဝမွာ ဟီလာရီဟာ သမၼတ ဘီလ္ကလင္တန္အေပၚအတုိင္း အတာတစ္ခုအထိ ၾသဇာလႊမ္းမုိးခဲ့တာက အထူးေျပာစရာမလိုပါဘူး။ ဟီလာရီရဲ႕ ျပန္ေျပာခ်က္အရ ၁၉၉၃ ခုႏွစ္ အေစာပိုင္းေလာက္မွာ ဟီလာရီက ယူဂိုဆလားဗီးယား ျပည္ေထာင္စုၿပိဳကြဲမႈရဲ႕ဒဏ္ကို ခါးစည္းခံေန ရတဲ့ အျပစ္မဲ့ျပည္သူေတြကို ကာကြယ္ႏုိင္ဖို႔အတြက္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံအေနနဲ႔ စြက္ဖက္ ပါဝင္သင့္တယ္လို႔ ယံုၾကည္ခဲ့ပါတယ္။ ဟီလာရီက သူရဲ႕ အမွတ္တရမွတ္တမ္းစာအုပ္ Living History မွာ ''ေဘာ့စနီးယားမွာ အစုအၿပံဳလုိက္သတ္ျဖတ္ေနတာကို ရပ္တန္႔ဖို႔ တစ္ခုတည္းေသာ နည္းလမ္းက ေလေၾကာင္း ကေန ဆားဘီးယားတပ္ဖြဲ႕ဝင္ေတြကုိ ေရြးခ်ယ္ ပစ္မွတ္ထားတိုက္ခိုက္မွပဲ ျဖစ္ႏုိင္မယ္လို႔ ကြၽန္မယံုၾကည္ခဲ့တာပါ''လို႔ ေရးသားခဲ့ပါ တယ္။ Talk မဂၢဇင္းနဲ႔ ေတြ႕ဆံုရာမွာ ဟီလာရီ က ''ကြၽန္မ သူ႔ (ဘီလ္ကလင္တန္)ကို ဗံုးႀကဲဖို႔ တုိက္တြန္းခဲ့ပါတယ္။ ကြၽန္မသူ႔ကို ေျပာခဲ့တာ က ကြၽန္မတို႔ေခတ္မွာ ဂ်ဴးလူမ်ဳိးေတြ လူမ်ဳိးသုဥ္း သတ္ျဖတ္ခံရတဲ့ ကပ္ဆိုးႀကီးကို ႀကံဳခဲ့ၿပီးၿပီ။ ဒီ ၂ဝ ရာစုကုန္ခါနီးမွ ဒီလုိအျဖစ္မ်ဳိးကို လက္ပိုက္ၾကည့္ေနလို႔ မရပါဘူး။ ကြၽန္မတို႔ရဲ႕ ယံုၾကည္ခ်က္ကိုမွ ကြၽန္မတို႔ မကာကြယ္ႏိုင္ ဘူးဆိုရင္ ကြၽန္မတို႔က ဘာလုိ႔ေနတုိး (NATO) ကို ဦးေဆာင္ဖြဲ႕မွာလဲ'' ဆုိၿပီး ေျပာျပခဲ့ပါတယ္။ အိမ္ျဖဴေတာ္မွာေနခဲ့တဲ့ ကာလအတြင္း ဟီလာရီအဖို႔ ေၾကကြဲစရာအေကာင္းဆံုးကိစၥ ဟာ ေမာ္နီကာ လူဝင္စကီး (Monica Lewinsky) ကိစၥပါ။ ဟီလာရီက ေမာ္နီကာ လူဝင္စကီးအပူမွာ ခင္ပြန္းျဖစ္သူရဲ႕အျဖစ္ကို လက္ခံခဲ့ေပမယ့္ အဓိကသတင္းမီဒီယာေတြကို ကြန္ဆာေဗးတစ္ေတြက ခ်ဳပ္ကိုင္ ''ပုဂၢိဳလ္ေရး ဟိုးေလးတေက်ာ္ျဖစ္ရပ္ေတြကို အသုံးခ်၊ ဝါဒျဖန္႔ တုိက္ပြဲေတြဆင္ႏႊဲ'' ဆုိတဲ့ နည္းလမ္း ေတြနဲ႔ ခင္ပြန္းျဖစ္သူရဲ႕ သမၼတဘဝကို ဖ်က္ဆီးဖို႔ ႀကိဳးစားေနတယ္လို႔ ဟီလာရီက ယူဆထားတာပါ။ ေမာ္နီကာ လူဝင္စကီးကိစၥ ကို ေက်ာ္လႊားႏုိင္ဖို႔ ႀကိဳးစားရာမွာ ဟီလာရီ ဟာ ဘာသာေရးယံုၾကည္ခ်က္ကို အားျပဳ ေက်ာ္လႊားခဲ့ပံုရပါတယ္။ အီဗန္းဂ်လစ္ (evangelist) ဘုန္းေတာ္ႀကီး ေဘလီဂရမ္ (Billy Graham) က သူ႔ရဲ႕စာအုပ္ (The Preacher and the Presidents) မွာ ''ဟီလာရီက ကြၽန္ေတာ့္ေခါင္းကို သူ႔လက္ ႏွစ္ဖက္နဲ႔ ထိန္း၊ မ်က္ႏွာကို ေစ့ေစ့ၾကည့္ၿပီး ကြၽန္မဘီလ္(ကလင္တန္) အေၾကာင္းေျပာခ်င္ တယ္လုိ႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္''လုိ႔ ျပန္ေျပာင္း ေရးသားထားပါတယ္။

သမၼတသက္တမ္း ႏွစ္ဆက္ျပည့္လုိ႔ သမၼတဘီလ္ကလင္တန္ တာဝန္ကေန အနားယူရတဲ့အခါ ဟီလာရီဟာ သူရဲ႕ကိုယ္ပိုင္ႏုိင္ငံေရး ဘဝကိုတည္ေဆာက္ဖို႔ အထက္လႊတ္ေတာ္ အမတ္အျဖစ္ အေရြးခံရဖို႔ ေရြးေကာက္ပြဲဝင္ ခဲ့ပါတယ္။ သမၼတကေတာ္ဆိုတဲ့ ဂုဏ္သတင္း ေက်ာ္ၾကားမႈသာမရွိခဲ့ရင္ ဟီလာရီ အထက္ လႊတ္ေတာ္အမတ္ျဖစ္ဖုိ႔ဆိုတာ မလြယ္လွပါ ဘူး။ တစ္ခါ ဂုဏ္သတင္းေက်ာ္ၾကားတဲ့ပုဂၢိဳလ္ ဆုိတဲ့စတုိင္မ်ဳိး ဖမ္းေနခဲ့ရင္လည္း အထက္ လႊတ္ေတာ္မွာ ရပ္တည္လႈပ္ရွားႏုိင္ဖို႔က မလြယ္ပါဘူး။ ဟီလာရီရဲ႕ အထက္လႊတ္ေတာ္ အမတ္ ရွစ္ႏွစ္သက္တမ္းမွာ ဥပေဒၾကမ္း ၄၁၇ ခု ေရးဆြဲတင္ျပခဲ့ပါတယ္။ ဒီထဲက ဥပေဒၾကမ္းသံုးခုပဲ ဥပေဒအျဖစ္ အတည္ျပဳ ျပ႒ာန္းႏိုင္ခဲ့တာပါ။ ဟီလာရီဟာ ပါတီႏွစ္ခု ၾကား ဟန္ခ်က္ညီညီ ရပ္တည္ႏိုင္တဲ့ လႊတ္ေတာ္အမတ္ဆိုတဲ့ပံုရိပ္ကို ဖန္တီးႏိုင္ ခဲ့ပါတယ္။ ဟီလာရီဟာ အထက္လႊတ္ေတာ္ လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕မ်ားေရးရာ ေကာ္မတီ (Senate Armed Services Committee) မွာ ေကာ္မတီအဖြဲ႕ဝင္တစ္ဦး ျဖစ္လာပါတယ္။ အမ်ဳိးသမီးတစ္ေယာက္အေနနဲ႔ ဒီေကာ္မတီမွာ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ဖုိ႔ မလြယ္ပါဘူး။ ဒါေပ မယ့္ ဒီေကာ္မတီမွာ ဟီလာရီဟာ ပင္တဂြန္ (Pantagon) ရဲ႕ ခ်ီးက်ဴးမႈရတဲ့အထိ စြမ္းေဆာင္ႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။ ၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္ သမၼတ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ဟီလာရီဝင္ၿပိဳင္တဲ့အခါ သမၼတကလင္တန္ရဲ႕ အရိပ္မည္းလႊမ္းမုိးခံခဲ့ရ တယ္လုိ႔ပဲ ေျပာရမွာပါ။ အထက္လႊတ္ေတာ္ လူမ်ားစုေခါင္းေဆာင္ ဟဲရီရိဒ္ (Harry Reid) နဲ႔ နယူးေယာက္ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ ခ်ပ္ခ္႐ွဴးမား (Chuck Schumer) တို႔က ဟီလာရီသာ သမၼတေလာင္းျဖစ္ခဲ့ရင္ သမၼတ ဘီလ္ကလင္တန္ရဲ႕ မိန္းမ႐ႈပ္တဲ့ကိစၥကေန စြပ္စြဲျပစ္တင္ခံရတဲ့ကိစၥအထိ ေက်ာ္မေကာင္း ၾကားမေကာင္းကိစၥေတြ ျပန္အစဆြဲထုတ္ ဖြလိုက္သလုိျဖစ္မွာ စိုးရိမ္ၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သူတို႔ႏွစ္ေယာက္ဟာ ၂ဝဝ၆ ခုႏွစ္ ေဆာင္းဦးရာသီမွာ မ်က္ႏွာသစ္ ႏုိင္ငံေရး သမား၊ အီလီႏြိဳက္စ္ (Illinois) ျပည္နယ္ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ အိုဘားမားကို သမၼတေရြးေကာက္ပြဲဝင္ဖို႔ ခ်ဥ္းကပ္ၾကပါ တယ္။ သူတို႔က မ်ဳိးဆက္သစ္ကုိ ပြဲထုတ္ ခ်င္တာပါ။ အဲဒါအျပင္ အဲဒီအခ်ိန္က အထက္ လႊတ္ေတာ္အမတ္ သက္တမ္းႏွစ္ႏွစ္သာရွိေသး တဲ့ အိုဘားမားဟာ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္နဲ႔ အေျပာင္း အလဲကို လႈံ႔ေဆာ္စည္း႐ံုးႏုိင္စြမ္း ရွိေနပါတယ္။ သမၼတေရြးေကာက္ပဲြမွာ ဟီလာရီရင္ဆုိင္ ႀကံဳေတြ႕ခဲ့ရတဲ့ စိန္ေခၚခ်က္တစ္ပံုတစ္ပင္ႀကီး ထဲမွာ ပထမဦးဆံုးစိန္ေခၚခ်က္က ဟီလာရီရဲ႕ ပံုရိပ္ပါ။ သမၼတေဂ်ာ့ဒဗလ်ဴဘုရွ္ရဲ႕ အီရတ္ ႏိုင္ငံအေပၚ က်ဴးေက်ာ္ေရးစစ္ပြဲ ဆင္ႏႊဲေရး ဆံုးျဖတ္ခ်က္အေပၚ ဟီလာရီကေထာက္ခံ ဆႏၵမဲေပးခဲ့တာကို စေျပာရမွာပါ။ အိုဘားမား ကေတာ့ ဒီစစ္ပြဲကို အစကတည္းက ဆန္႔က်င္ ခဲ့တာပါဆိုၿပီး ဂုဏ္ယူဝင့္ၾကြားေျပာႏုိင္ပါတယ္။ ၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္ သမၼတေရြးေကာက္ပြဲမွာ အိုဘားမားအႏုိင္ရၿပီး သမၼတျဖစ္လာတဲ့အခါ ဟီလာရီက ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး တာဝန္ထမ္း ေဆာင္ဖို႔ ဆံုးျဖတ္ခဲ့တာဟာ ရဲရင့္တဲ့ ဆံုးျဖတ္ ခ်က္လုိ႔ ေျပာရမွာပါ။

ဟီလာရီကလင္တန္ရဲ႕ ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ ႀကီးဘဝစြမ္းေဆာင္ခ်က္ေတြကို ဒီေဆာင္းပါး မွာ အေသးစိတ္ေျပာဖို႔ကမလြယ္ပါဘူး။ ႏုိင္ငံ ျခားေရးဝန္ႀကီးဘဝမွာ ဟီလာရီဆုပ္ကိုင္ခဲ့တဲ့ ခံယူခ်က္သေဘာထားကို ၾကည့္ရင္ကိုပဲ ဟီလာရီရဲ႕ စြမ္းေဆာင္ခ်က္ေတြကို ခန္႔မွန္း ႏုိင္မွာပါ။ သူတာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့တဲ့ ရာထူး သက္တမ္းအတြင္း ေဆာင္ရြက္ခဲ့တာေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး Time မဂၢဇင္းနဲ႔ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ေတြက ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ အင္တာဗ်ဴးမွာ ဟီလာရီက ''ဘယ္လုိၾသဇာအာဏာမဆို အကန္႔အသတ္ ဆိုတာရွိတာပါပဲ။ ခ်ိတ္ဆက္ႏွီးႏႊယ္မႈေတြ ပိုမို မ်ားလာၿပီး အာဏာမ႑ိဳင္ေတြကလည္း တစ္ခု မက ပိုလာေနတဲ့ ဒီကေန႔ကမၻာႀကီးမွာ ကြၽန္မ တို႔က ေမွာ္ကေဝတုတ္တံကေလးေဝွ႔ယမ္းၿပီး တ႐ုတ္ႏုိင္ငံကုိပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ အိႏၵိယႏိုင္ငံကိုပဲ ျဖစ္ျဖစ္ မတုိးတက္ေစနဲ႔ေတာ့၊ စီးပြားေရး ဓနဥစၥာသံုး အာဏာမျပနဲ႔ေတာ့ ဆိုတာမ်ဳိးေတြ ေျပာလုိ႔မရပါဘူး။ ေျပာင္းလဲေနတဲ့ သမုိင္း ေရစီးေၾကာင္းအလုိက္ အမ်ဳိးမ်ဳိးအဖံုဖံုကြဲျပား ေနတဲ့ ၿခိမ္းေျခာက္စိန္ေခၚမႈေတြနဲ႔ အခြင့္ အလမ္းေတြကို ကုိင္တြယ္ရာမွာ ကြၽန္မတုိ႔ႏုိင္ငံ ရဲ႕ ၾသဇာအာဏာ အစူးရွဆံုး၊ အထက္ျမက္ဆံုး ျဖစ္ေအာင္ ဘယ္လိုကုိင္တြယ္ေဆာင္ရြက္မလဲ ဆိုတာက ကြၽန္မတို႔အေပၚမွာပဲ မူတည္ေန တာပါ''လို႔ ရွင္းလင္းေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။

အေမရိကန္သံတမန္ေလာကမွာ ဆရာ ႀကီးတစ္ဆူျဖစ္တဲ့ ဘရန္႔စေကာက္ခေရာ့ (Brent Scowcroft)က ''ဟီလာရီဟာ တကယ္ေတာ္တဲ့ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးပါ'' ဆိုၿပီး အသိအမွတ္ျပဳ ေျပာၾကားခဲ့သလို ''ဟီလာရီ က သူ႔ကိုယ္သူယံုၾကည္မႈရွိတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဟီလာရီရဲ႕ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ယံုၾကည္မႈမွာ ေမာက္မာတာမ်ဳိးမေတြ႕ရပါဘူး။ ေပါ့ေပါ့ပါးပါး သြက္သြက္လက္လက္ယံုၾကည္မႈရွိတာမ်ဳိးပါ'' လို႔ အမွတ္ျပည့္ေပးခဲ့ပါတယ္။

ဟီလာရီကလင္တန္ရဲ႕ ျပည္သူေတြအတြက္ ယံုၾကည္ခ်က္နဲ႔စြမ္းေဆာင္ရည္က ဘာမွ်သံသယျဖစ္စရာ မရွိပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ကံၾကမၼာက မ်က္ႏွာသာမေပးဘူးလို႔႔ပဲေျပာရမွာ ပါ။ ၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္ သမၼတေရြးေကာက္ပြဲမွာ အိုဘားမားကို႐ႈံးခဲ့ရသလို ၂ဝ၁၆ ခုႏွစ္သမၼတ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ စိတ္႐ူးေပါက္သလိုေျပာတတ္ တဲ့ ေဒၚနယ္ထရန္႔ကို ႐ႈံးခဲ့ရပါတယ္။ သမၼတ ေရြးေကာက္ပြဲႏွစ္ႀကိမ္စလံုုးမွာ ႐ံႈးနိမ့္ခဲ့ရတာရဲ႕ အဓိကအေၾကာင္းတစ္ခုက ဟီလာရီကလင္ တန္ဟာ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံေရးေလာကရဲ႕ ထင္ရွားတဲ့ အမွတ္လကၡဏာတစ္ရပ္ျဖစ္ေနလို႔ ေျပာင္းလဲေရးဆိုတဲ့ ေၾကြးေၾကာ္သံေတြကို မတြန္းလွန္ႏိုင္ခဲ့တာပါ။ အေမရိကန္ႏိုင္ငံရဲ႕ ႏွစ္ေပါင္း ၂၄ဝ သက္တမ္းမွာ ပထမဆံုး အမ်ဳိးသမီးသမၼတျဖစ္ေစရမယ္ဆိုတဲ့ ဟီလာရီ ရဲ႕ရည္မွန္းခ်က္ မေအာင္ျမင္ခဲ့တာဟာ အေမရိကန္အမ်ဳိးသမီးထုရဲ႕ ဆံုး႐ႈံးမႈျဖစ္သလို ကမၻာ့အမ်ဳိးသမီးထုရဲ႕ ဆံုး႐ံႈးမႈလို႔လည္း ေျပာႏိုင္ပါတယ္။ မေအာင္ျမင္ခဲ့ေပမယ့္ ခိုင္မာ ျပတ္သားတဲ့ ဟီလာရီရဲ႕ႏိုင္ငံေရးသႏၷိ႒ာန္ကို ဂုဏ္ျပဳတဲ့အေနနဲ႔ ၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္ သမၼတ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ႐ႈံးနိမ့္မႈကိုအသိအမွတ္ျပဳ ေျပာၾကားခဲ့တဲ့ ဟီလာရီရဲ႕ မိန္႔ခြန္းကို ေကာက္ႏုတ္ေဖာ္ျပလိုပါတယ္။ ၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္ ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီတြင္း သမၼတေရြးေကာက္ပြဲ မွာ ဟီလာရီဟာ ဆႏၵမဲေပါင္း ၁၈ သန္းနီးပါး ရခဲ့တာပါ။ ဟီလာရီက ''ဒီေရြးေကာက္ပြဲမွာ အမ်ဳိးသမီးေတြမရႏိုင္ဘူး။ မလုပ္ႏိုင္ဘူးဆိုၿပီး ကန္႔သတ္ထားတဲ့ မွန္တစ္ခ်ပ္လို မျမင္သာ တဲ့ အျမင့္မားဆံုး၊ အမာေက်ာဆံုးဆိုတဲ့အဟန္႔ အတားေတြကို ကြၽန္မတို႔အစိတ္စိ္တ္အႁမႊာႁမႊာ ကြဲေအာင္ မစြမ္းေဆာင္ႏိုင္ခဲ့ေပမယ့္ မဲဆႏၵရွင္ ျပည္သူေတြရဲ႕ေက်းဇူးေၾကာင့္ ဒီမွန္ခ်ပ္မွာ အက္ကြဲေၾကာင္း ၁၈ သန္းေတာ့ရွိသြားပါၿပီ။ ဒီအက္ကြဲေၾကာင္းေတြကေန ဝင္လာတဲ့ အလင္းေရာင္ေတြဟာ ဘယ္တုန္းကမွ ဒီေလာက္မေတာက္ပခဲ့ပါဘူး။ ဒီအလင္းေရာင္ ေၾကာင့္ ကြၽန္မတို႔အားလံုးရဲ႕ ႏွလံုးသားမွာ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြ အျပည့္ျဖစ္ေနပါၿပီ။ ေနာက္တစ္ႀကိမ္ ကြၽန္မတို႔ ေလွ်ာက္လွမ္းရမယ့္ ခရီးက ဒီထက္လြယ္ကူမယ္ဆိုတာကေတာ့ ေသခ်ာေနပါၿပီ''လို႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

ေျပာရရင္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံရဲ႕ ပထမဆံုး အမ်ဳိးသမီးသမၼတဆိုတဲ့ သမိုင္းမွတ္တိုင္ကို မစိုက္ထူႏိုင္ခဲ့ေပမယ့္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံရဲ႕ သမိုင္းမွာ အဓိကႏိုင္ငံေရးပါတီႀကီးတစ္ရပ္ရဲ႕ ပထမဆံုး အမ်ဳိးသမီးသမၼတေလာင္းဆိုတဲ့ သမိုင္းမွတ္တိုင္ကိုေတာ့ စိုက္ထူႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ သမၼတအျဖစ္ အေရြးမခံခဲ့ရေပမယ့္ ျပည္သူ လူထုရဲ႕ ဆႏၵမဲအေရအတြက္မွာ ေဒၚနယ္ ထရန္႔ထက္ အသာရခဲ့တယ္ဆိုတဲ့ သမိုင္း မွတ္တိုင္ေတြကိုေတာ့ စိုက္ထူႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ အေမရိကန္ႏိုင္ငံရဲ႕သမိုင္းမွာ ဟီလာရီ ကလင္တန္ရဲ႕ အခန္းက႑ကို ဖယ္ရွားခ်န္ ထားလို႔မရေတာ့ဘူးဆိုတာကေတာ့ ေသခ်ာေနပါၿပီ။ ။