ဤေရသည္သာ

ကိုဖိုးေအး
(ျမန္မာ့အသံ)

မီးမ်ားေတာက္ေလာင္ေနေသာ ေနႀကီးကို ကမၻာက ပတ္ေနသည္ျဖစ္ရာ ေနထံမွ အပူဓာတ္ႏွင့္ အလင္းေရာင္ကို ကမၻာက ရရွိလ်က္ရွိသည္။ ယခုအခါ ကမၻာက ပိုပူလာသည္။ ဤသို႔ျဖစ္လာရသည္မွာလည္း လူတို႔၏ ျဖစ္စဥ္မ်ားက ဖန္တီးေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ဆုိးက်ဳိးကား ကမၻာႀကီး၏ ရာသီဥတုေဖာက္ျပန္လာသည္။ ေလျပင္းမ်ား ပိုတုိက္ ခတ္လာသည္။ မုန္တိုင္းထန္လာသည္။ ေတာမီးမ်ား ပို ေလာင္လာသည္။ အခ်ဳိ႕ေဒသမ်ား၌ အဆက္မျပတ္ရြာလာသည္။ ေရရရွိေရးအခက္အခဲျဖစ္လာသည္။ ေျမၿပိဳသည္။ ေျမငလ်င္လႈပ္သည္။ ေရခဲျပင္မ်ား အရည္ေပ်ာ္လာသည္။ ပင္လယ္ေရျပင္ျမင့္တက္လာသည္။ ေရာဂါမ်ဳိးစံုက လူသားမ်ားကို ဖိစီးလာသည္။ အပင္မ်ဳိးစံုေနေလာင္ခံလာရသည္တုိ႔ကို ကမၻာ့လူသားသန္း ၇၄ဝဝ ေက်ာ္က မွ်ေဝခံစား ေနရၿပီျဖစ္သည္။

ကမၻာႀကီးဤသုိ႔ ပိုပူလာရသည္မွာ အားေကာင္း ေမာင္းသန္ျဖစ္လာေသာ အယ္နီညိဳ (EI Nino) ေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ မုိးေလဝသႏွင့္ ဇလေဗဒပညာရွင္္မ်ားကလည္း ဤသို႔ေတြ႕ရွိကာ သတိေပးထားသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံအလယ္ပိုင္းရွိ ေခ်ာက္၊ ေရနံေခ်ာင္း၊ မေကြး၊ မင္းဘူး၊ ပခုကၠဴ၊ ျမင္းၿခံ၊ ေတာင္သာ၊ မလႈိင္၊ မိတၱၴီလာ အစရွိေသာ ၿမိဳ႕နယ္မ်ားကို ပထဝီပညာရွင္မ်ားက မုိးနည္းေရရွား ေျခာက္ေသြ႕ေသာ အရပ္ေဒသဟု သတ္မွတ္ၾကသည္။ မိုးေခါင္မႈဒဏ္ကုိ အစဥ္နီးပါး အလူးအလဲ ခံခဲ့ရေသာ အရပ္ေဒသျဖစ္သည္။ မိုးေကာင္း ေသာက္ယာ သီးႏွံျဖစ္ေသာ ေျပာင္း၊ႏွမ္း၊ ဝါစိုက္ေတာင္သူေတြ စိတ္ပ်က္သြားၾကရတာလည္း အၿမဲလိုလုိျဖစ္သည္။ ဤေဒသေတြက အဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႔ အစိုးရက ေဒသၿမိဳ႕နယ္အလိုက္ ေရရရွိေရး လုပ္ငန္းမ်ားကုိ လုပ္ေလ့လုပ္ထရွိသည္။ အဂၤလန္ က အဲလိဇဘက္မင္းသမီးႀကီး လာစဥ္က ေညာင္ဦးနတ္သမီးကမ္းပါးကေန ျမစ္ေရတင္ၿပီး ေက်းရြာေရရရွိေရး ေဆာင္ရြက္ေနပံုကိုျပဖူးသည္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ ေရတြန္း စက္ႀကီးမ်ားႏွင့္ ျမကန္အနီးရွိ တူးရြင္းေတာင္ေပၚမွ ေရေလွာင္ကန္ ႀကီးထဲသို႔ ဧရာဝတီျမစ္ေရကို တြန္းတင္ကာ အနီးအပါးမွ ေက်းရြာမ်ားသို႔ ဆင္ေျခေလွ်ာပိုက္ႀကီးအသံုးျပဳကာ ေရေပးေဝသည္။

ဤလုပ္ငန္းေအာင္ျမင္ေနေၾကာင္း သိရ၍ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္က ကြၽန္ေတာ္ဗီဒီယိုသြား႐ိုက္ခဲ့ဖူးပါသည္။ ပုဂံ-ေညာင္ဦးေဒသ ေျခာက္ေသြ႕ေနပံုမ်ား၊ ေက်းရြာ ေရရရွိေရး ေဆာင္ရြက္ေနပံုမ်ား၊ ေရသံုးစြဲလာႏိုင္ပံုမ်ား စသည္ျဖင့္ သံုးပိုင္းခြဲ႐ိုက္ပါသည္။ ေရရွားစဥ္က အျဖစ္ သနစ္ကုိ က႐ုဏာရသေျမာက္ေအာင္လည္း ႐ိုက္ပါသည္။ သားအမိ ႏွစ္ေယာက္ ေခ်ာင္းရွိလက္ယက္သဲတြင္းမွာ မိခင္က ေရမႈတ္ႏွင့္ ေရခတ္ၿပီး ေရအိုးထဲေရျဖည့္ေနတဲ့အခါ ငါးႏွစ္သမီးေလးက မေအေခါင္းပုကေလးကို ရင္ဘတ္မွာ ကပ္ၿပီး ငုတ္တုတ္ထုိင္ၾကည့္ေနတဲ့ပုံကို ႐ိုက္တည္းျဖတ္ၿပီး ေနာက္ခံတီးလုံးထည့္ၿပီး လႊင့္ခဲ့ဘူးသည္။

ေနာက္တစ္ခုက ေရရွားသည့္ ေတာင္သာၿမိဳ႕နယ္တြင္းရွိ ႐ိုးမ်ား၊ ေခ်ာင္းမ်ားေပါမ်ားျခင္းေၾကာင့္ မိုးရြာ၍ ရလာသမွ်ေသာေရကို ေလလြင့္စီးဆင္းသြားေစမည့္အစား ဆည္မ်ားပိတ္ဆို႔ တားဆီးကာ အက်ဳိးရွိရွိ အသုံးခ်ႏုိင္ေရးအတြက္ ေတာင္သာသားတို႔အားႏွင့္ မာန္ႏွင့္ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ခဲ့ၾကပုံေတြကိုလည္း ဗီဒီယို မၾကာခဏ႐ိုက္ၿပီး ျမန္မာ့႐ုပ္ျမင္သံၾကားက လႊင့္ခဲ့ဘူးသည္။ ခုေရရရွိေရးအတြက္ ပိုေဆာင္ရြက္ရေတာ့မည့္ အေျခအေနဆုိက္လာပါၿပီ။ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ အစိုးရဌာနမ်ား ၿငိမ္ေနလွ်င္ ျပည္သူမ်ား ကပ္ဆုိက္ႏုိင္သည္။

ယခုဤေဆာင္းပါးေရးေနစဥ္ ကြၽန္ေတာ့္မိုဘုိင္းဖုန္းတြင္ ေညာင္ဦးခ႐ိုင္ ငါးသေလာက္ၿမိဳ႕နယ္ စက္စက္ယို ေက်းရြာ၌ ရန္ကုန္နာေရးကူညီေထာက္ပံ့မႈအသင္းဥကၠ႒ ဦးေက်ာ္သူက အဝီစီတြင္း လွဴသည့္ သတင္းေပၚလာသည္။ ေရမ်ား ပန္းထြက္ေနေသာ အဝီစီတြင္း၏ေရွ႕တြင္ ဦးေက်ာ္သူႏွင့္ ေသွ်ာင္ေပစူးကေလးမ်ားက ေပ်ာ္ရႊင္စြာ အက်ႌခြၽတ္၍ ကေနၾကသည္။ ေငြရွိသူမ်ား ဤအခ်ိန္၊ ဤ အခါ၊ ဤသို႔ေသာ အလွဴမ်ဳိး။ ဤသို႔လွဴသင့္၏။ ေဖ့ဘုတ္ မွာ သာဓု ေခၚတာေတြ၊ မွတ္ခ်က္ေပးတာေတြေနာက္က တန္းစီၿပီးေပၚလာသည္။ ကြၽန္ေတာ္ဤပုံကို ကူးၿပီး တင္ျပ ထားသည္။

ဤေဒသမ်ား ဤသို႔ျဖစ္ေနသည္မွာ ၾကာၿပီ။ ခု အယ္နီညိဳကလည္းရွိေနသျဖင့္ အထက္ကပူ၊ ေအာက္ကပူ ႏွင့္ သတိႏွင့္ေနၾကရန္ျဖစ္သည္။ ျမန္မာတြင္ ေရႏွင့္ပတ္သက္ေသာ စကားပုံမ်ားစြာရွိ သည္။ ''ေရဝင္ႏုိင္လွ်င္ ေရၾကည္ေသာက္ရ၊ ေရဘူး ႏွင့္ ဖိနပ္မပါ ေႏြခါမွသိ၊ ေရမရွား ေျမမရွား ေတာင္သူေပ်ာ္သည္။ ေရမလာခင္ကန္သင္းဖို႔၊ ေရေရြးလွ်င္ ေသာက္ စရာမရွိ၊ ေျမေရြးလွ်င္ ေနစရာမရွိ၊ ေရေဝးသည့္ၾကာ မပြင့္သာ၊ ေရအသက္ တစ္မနက္၊ ေရအုိင္သာလွ်င္ ငါးမ်ားသည္၊ အေျပာသာလွ်င္ မိတ္ေဆြမ်ားသည္၊ ေရၾကည္ရာ ျမက္ႏု၊ ေရကုန္အုိင္ပ်က္၊ ေရကုန္သည့္အုိင္ လိႈင္းေဘာင္ဘင္မခတ္ႏုိင္၊ ေရကန္အသင့္ ၾကာအသင့္၊ ေရခမ္းလွ်င္ တြင္းတူးပါ။''

ဤစကားပုံမ်ားအရ ေရမရွိလွ်င္ က်န္းမာေရး၊ စီးပြားေရး ထိခိုက္ႏုိင္ေၾကာင္း အဓိပၸာယ္မ်ားစြာ ေဖာ္က်ဴး လွစ္ဟျပ၍ရသည္။ ေရရွားက ေရသည္ေငြထက္အဖိုးတန္သြားတတ္သည္။ အျခားအလုပ္ကုိမလုပ္အား ေရရွား၍ ေရရွာေနရ သည့္အခ်ိန္ကမ်ားလာတတ္သည္။ တစ္ခါက ရန္ကုန္မွာ ႀကံဳဖူးသည္။ သိဘူးေသာ္လည္း အခ်ဳိ႕က မမွတ္ၾက။ လမ္းဘံုပိုင္မ်ားရွိစဥ္က ေရသံုးၿပီး ဘံုပိုင္ေခါင္းကုိ ျပန္မပိတ္။ အိမ္ေရသြယ္ေပးေသာအခါ၌လည္း ေရကိုမေခြၽတာ။ ေရမီတာတက္ေသာ္လည္း အေရးမလုပ္ၾက။ ေရပံုး ေသးေသး ဖြင့္သင့္ပါလွ်က္ ေရပံုးႀကီးႀကီးမဖြင့္သင့္။ အသံုးမျပဳဘဲ ေရကို ဖြင့္ခ်မထားသင့့္။ ေရတြင္း မရက္ရွာ သံုးသင့္မွသံုးသင့္။ ေရခ်ဳိးရာ၌ အဆင့္သံုး ဆင့္ရွိသည္။ ပထမ ကိုယ္ကိုေရ ေလာင္းျခင္း၊ ဒုတိယကဆပ္ျပာတုိက္ျခင္း၊ တတိယက ကိုယ္ကိုေရျပန္ေလာင္းျခင္းတို႔ ျဖစ္သည္။ ပထမအဆင့္တြင္ ေရကုိတတ္ႏိုင္သမွ် ေခြၽတာသင့္သည္။ ၁ဝရာခိုင္ႏႈန္းမွ်သာ သံုးၿပီး တတိယအဆင့္တြင္ ၉ဝရာခုိင္ႏႈန္း သံုးသင့္သည္။

ပန္းပင္ေရေလာင္းရာ၌ ပန္းေရပန္းကိုအသံုးျပဳသင့္သည္။ ေရဝလွ်င္ ရပ္သင့္သည္။ ရန္ကုန္၊ မႏၲေလးႏွင့္ အျခားၿမိဳ႕ႀကီးမ်ားမွ ဘုိထုိင္ အိမ္သာမ်ား ေရကုန္လွသည္။ ေရရွား၊ ေရျပတ္လွ်င္ ဘုိထိုင္ေရသံုးစနစ္ကို ျပင္သင့္သည္။ ဘိုထုိင္ေရဆြဲခ်လွ်င္ ေလးဂါလန္ေက်ာ္ေက်ာ္ ေရကုန္မည္ထင္သည္။ ပ်မ္းမွ် မိသားစု ငါးဦး၊ တစ္ဦးလွ်င္ တစ္ေန႔ေရ ငါးခါဆြဲလွ်င္ ငါးဦး ထံက (၅x၅=၂၅)ႏွစ္ဆယ့္ငါးခါဆြဲမည္။ ထိုအခါ (၂၅x ၂ဂါလန္)ေရ ဂါလန္ ၅ဝကို မိသားစုတစ္စုက တစ္ေန႔ တစ္ေန႔ သံုးစြဲေနရသည္။ အိမ္ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာရွိေသာ ရန္ကုန္ ၿမိဳ႕၌ ဘိုထိုင္အိမ္သာ ေရသံုးစြဲမႈကို ခန္႔မွန္းၾကည့္ မည္ဆိုကအံ့မခန္းေပ။ေရမေသာက္၍လည္းမျဖစ္၊အိမ္သာ ေရေခ်ာက္၍လည္း မျဖစ္ရကာ၊ ေရေခြၽတာေရး နည္းလမ္းမ်ားကိုသာ ရွာ၍ ေရသံုးစြဲၾကရန္လုိေနၾကၿပီျဖစ္သည္။

ေရျပတ္၍ ေရရွားလာၿပီဆိုပါက ဘုိထိုင္ေရေလွာင္ ကန္မွ ေရကိုလံုးဝမသံုးေတာ့ဘဲ အိမ္သာထဲ၌ ဘာလီပံုး တစ္လံုးထား၍သာသံုးစြဲသင့္ပါသည္။ ဘိုထုိင္ေရေလွာင္ ကန္မွေရကို သံုးခ်င္သည္ဆိုပါက ေရေလွာင္ကန္တြင္ရွိေသာ ေရဖိ ေသာကန္၏ သံုးပံုတစ္ပံု အထက္မတက္လာေအာင္ ျပန္ျပင္ထားသင့္ပါသည္။ အိမ္သာေရအေၾကာင္း ဤမွ် ေျဖေရး ေနရသည္မွာ ရန္ကုန္တစ္ၿမိဳ႕လံုးအတုိင္းအတာျဖင့္ၾကည့္ကာ တစ္ေန႔တစ္ေန႔ ေရဂါလန္ေပါင္း ေျမာက္ျမားစြာ ေၾကာက္ခမန္းလိလိ ကုန္ေနသည္ကို ဟန္႔တားႏိုင္ရန္ အတြက္ ျဖစ္ပါသည္။

တစ္ခ်ဳိ႕အလုိက္မသိၾက။ ေရမရွိလွ်င္ခက္မည္။ သို႔ေသာ္ မသိျခင္းသည္ ပိုခက္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ''မရွိတာ ထက္ မသိတာခက္''ဟု ေရွးလူႀကီးသူမမ်ားက ေျပာခဲ့ၾက သည္။ သိသင့္ပါလ်က္၊ သိပါလ်က္ မသိတတ္မႈေၾကာင့္ ခက္ျခင္း ျဖစ္သည္။

မိသားစုအတြင္း၌ မသိတတ္သူပါေနပါက က်န္လူမ်ား ေရဒုကၡျဖစ္ႏုိင္သည္။ က်န္လူမ်ားကို အေႏွာင့္အယွက္ ျဖစ္ေစသည္။ လူတစ္ေယာက္၏ ခႏၶာကိုယ္၌ ေရဓာတ္ ၇၅ ရာခုိင္ ႏႈန္းပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အစာမစားဘဲ ရက္ ၃ဝ ခန္႔ ေနႏုိင္ ေသာ္လည္း ေရမေသာက္ဘဲ ငါးရက္ထက္ပို၍မေနႏုိင္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေရအသက္ တစ္မနက္ဟု ေျပာၾကသည္။

ေရရွားမွ ေရ၏တန္ဖုိးကိုသိ၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ေရကို ေခြၽတာပါ။ အနာဂတ္ ေသခ်ာေအာင္ ေရစုပါ။ လာမည့္ ေဘးကို ျမင္ရန္လုိပါသည္။ ေရသန္႔စင္ေရး အေလးေပးပါ။ ေရသန္႔ရွိေနျခင္းသည္ က်န္းမာခ်မ္းသာလ်င္ ဘဝေ႒း သည္။

ေက်းလက္တြင္ အလွဴရွင္လာေရာက္လွဴေသာ စက္ေရတြင္းကို အက်ဳိးရွိရွိ ထိေရာက္စြာ အသုံးျပဳေရးသည္ ေတာင္သူလယ္သမား ျပည္သူမ်ားအေပၚတြင္ တည္သည္။ စက္ခြၽတ္ယြင္းလွ်င္ မျပဳျပင္တတ္က ေက်းရြာ ေရရရွိေရး ဌာနသို႔ အျမန္အေၾကာင္းၾကားသင့္သည္။

ေသာက္ေရသည္ က်န္းမာေရးအတြက္ အဓိက၊ စီးပြားေရးအတြက္ ပဓာန၊ လူမႈေရးအတြက္ အႏွစ္သာရ ျဖစ္သည္။