ေငြေစ်းအတက္အက် Smooth ျဖစ္ေစဖို႔ကိုေတာ႕ ႏိုင္ငံျခားသုံးေငြ ေလလံကတစ္ဆင္႕ေစ်းကြက္အတြင္းကို ေန႔စဥ္ ေဒၚလာသန္းနဲ႔ခ်ီၿပီး ေရာင္းေပးေနပါတယ္

ဦးဆက္ေအာင္(ဒုတိယဥကၠ႒၊ ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ဗဟိုဘဏ္)

ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ စီးပြားေရးတိုးတက္မႈအေျခအေနမ်ားေၾကာင့္ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမႈ ျမင့္တက္လာမႈႏွင့္အတူ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမႈေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ရန္ လုပ္ေဆာင္ေနျခင္းတို႔ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ဗဟိုဘဏ္ဒုတိယဥကၠ႒ ဦးဆက္ေအာင္ႏွင့္ ျမန္မာ့သတင္းစဥ္အဖြဲ႕က ေတြ႕ဆုံေမးျမန္းခဲ့မႈမ်ားကို ေဖာ္ျပလိုက္ပါသည္ -

ေမး။ ။အခုတေလာ မီဒီယာတခ်ိဳ႕မွာပါလာတဲ့ သတင္းေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ နားလည္မႈအမ်ိဳးမ်ိဳးျဖစ္ေနခဲ့ပါတယ္။ စီးပြားေရးတိုးတက္ေနလို႔ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမႈ ျဖစ္လာတယ္ဆိုတဲ့ ကိစၥေလးကို ရွင္းျပေစခ်င္ပါတယ္။

ေျဖ။ ။ေငြေၾကးေဖာင္းပြမႈျဖစ္ႏိုင္တဲ့ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးရွိပါတယ္။ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမႈျဖစ္ရျခင္း အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးအနက္က စီးပြားေရးတိုးတက္မႈႏႈန္း (GDP growth rate) ျမင့္တက္ျခင္းက ေငြေၾကးေဖာင္းပြမႈ ျဖစ္လာေစႏိုင္တဲ့ အခ်က္တစ္ခုျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာခဲ့တာပါ။ ဒါကို အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာေငြေၾကး ရန္ပုံေငြအဖြဲ႕(IMF)က ႏိုင္ငံတကာပညာရွင္ေတြကလည္း ေျပာခဲ့ပါတယ္။

GDP growth rate အလြန္ျမင့္တက္လာရင္ စီးပြားေရးတိုးတက္မႈ၊ အပူခ်ိန္ ျပင္းထန္မႈ (Economic overheating) ျဖစ္ၿပီး ေငြေၾကးေဖာင္းပြမႈ ပိုျဖစ္ ေစႏိုင္ပါတယ္။ တိုးတက္ၿပီးႏိုင္ငံေတြမွာ စီးပြားေရးတိုးတက္မႈႏႈန္း ျမင့္တက္ မႈနည္းသြားပါတယ္။ တခ်ိဳ႕တိုးတက္ၿပီးႏိုင္ငံေတြျဖစ္တဲ့ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ၊ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ၊ အီးယူေဒသေတြမွာ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမႈ အရမ္းနည္းတဲ့အတြက္ ေငြေၾကးနဲ႔ ဘ႑ာေရးမူဝါဒေတြသုံးၿပီး ေငြေၾကးေဖာင္းပြမႈကို အနည္းဆုံး ႏွစ္ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ေရာက္ေအာင္ ႀကိဳးစားေနၾကရပါတယ္။

ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံအမ်ားစုမွာ စီးပြားေရးတိုးတက္မႈႏႈန္း ျမင့္မားေလ့ရွိတဲ့အတြက္ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမႈေတြ ျမင့္တက္လာပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ တိုးတက္ၿပီး ႏိုင္ငံအမ်ားစုမွာ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမႈျမင့္တက္ေစဖို႔ ႀကိဳးစားၾကရၿပီး တိုးတက္ဆဲႏိုင္ငံအမ်ားစုမွာ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမႈကိုေလွ်ာ့ခ်ဖို႔ ႀကိဳးစားၾက ရပါတယ္။

ေငြေၾကးေဖာင္းပြမႈ ျမင့္တက္ေစႏိုင္တဲ့ အခ်က္ေတြအမ်ားႀကီးထဲမွာ ဘဏ္ေၾကြးႏႈန္း (Credit growth) ျမင့္တက္မႈ၊ ဘတ္ဂ်က္လိုေငြျပမႈ၊ ဘတ္ ဂ်က္လိုေငြျဖည့္ဆည္းမႈ စတဲ့အခ်က္ေတြ အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ ဥပမာ-ျမန္မာ ႏိုင္ငံမွာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြ ေအာင္ျမင္ဖို႔အတြက္ ေငြအရင္းအႏွီး လိုအပ္ပါတယ္။ အရင္းအႏွီးေစ်းကြက္ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈမရွိေသးတဲ့အခ်ိန္မွာ ေငြအရင္းအႏွီးကို ရႏိုင္တဲ့နည္းက ဘဏ္ေခ်းေငြ ျဖစ္ပါတယ္။

ဘဏ္ေခ်းေငြ လြယ္လြယ္နဲ႔ မ်ားမ်ားရႏိုင္ရင္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြ ပိုမိုအဆင္ေျပ တိုးတက္လာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဘဏ္ေခ်းေငြႏႈန္း ျမင့္တက္လာတာက ေငြေၾကးေဖာင္းပြမႈႏႈန္း ျမင့္တက္ေစတဲ့ အခ်က္တစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈနဲ႔ တည္ၿငိမ္မႈက ဆန္႔က်င္ဘက္ ျဖစ္လာတတ္ပါတယ္။ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈႏႈန္း ျမန္ဆန္စြာျမင့္တက္လာျခင္းက တည္ၿငိမ္မႈကို ထိခိုက္လာတတ္တာေၾကာင့္ အဲဒီႏွစ္ခုကို ဟန္ခ်က္ညီေအာင္ ထိန္းႏိုင္ဖို႔လိုပါတယ္။

ဘတ္ဂ်က္လိုေငြက တိုးတက္ၿပီးႏိုင္ငံေတြမွာ ပိုမ်ားပါတယ္။ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံမွာ ၂ဝဝ၉ ခုႏွစ္က ဘတ္ဂ်က္လိုေငြ ေဒၚလာ ၁၄ဝဝ ဘီလီယံေက်ာ္ GDP ရဲ႕ ၉ ဒသမ ၈ ရာခိုင္ႏႈန္း) ရွိခဲ့ၿပီး အဲဒီလိုေငြကို အထူးေလွ်ာ့ခ်လာေပမယ့္၊ ၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္မွာ ေဒၚလာ ၅၈ဝ ဘီလီယံေက်ာ္ (GDP ရဲ႕ ၃ ဒသမ ၂ ရာခိုင္ ႏႈန္း)ရွိေနပါေသးတယ္။ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံရဲ႕ ဘတ္ဂ်က္လိုေငြက GDP ရဲ႕ ၁ဝ ရာခိုင္ႏႈန္း ဝန္းက်င္မွာရွိေနၿပီး ၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္မွာ ေဒၚလာ ဘီလီယံ ၈ဝဝ ေက်ာ္ ရွိလာပါတယ္။

ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြလုပ္တဲ့ ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံေတြမွာလည္း ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံ မႈေတြမ်ားၿပီး ဘတ္ဂ်က္လိုေငြ ရွိလာတတ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အက်ိဳးရွိေစမယ့္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြ ျဖစ္ဖို႔လိုပါတယ္။ စီးပြားေရး တြက္ေျခကိုက္မယ့္ စီမံကိန္း လုပ္ငန္းေတြကို Private Public Partnership (PPP) ပုံစံနဲ႔ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေဆာင္မႈေတြ လုပ္ရပါမယ္။

အဲဒီလို ေဆာင္ရြက္တဲ့အခါမွာလည္း PPP စနစ္ကို ပြင့္လင္းျမင္သာစြာနဲ႔ ထိေရာက္စြာ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ဖို႔ PPP မူေဘာင္ေတြရွိဖို႔လိုၿပီး ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံ မွာလို PPP စင္တာမ်ိဳး ဖြဲ႕စည္းတည္ေထာင္ဖို႔လည္း လိုအပ္ပါတယ္။

ဘတ္ဂ်က္လိုေငြကို ျဖည့္ဆည္းႏိုင္ဖို႔အတြက္ ေကာင္းမြန္တဲ့ ေငြေၾကးေစ်းကြက္ ရွိဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ အခက္အခဲက အဲဒီက စတာပါ။ ေငြေၾကးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ေစ်းကြက္ကို တည္ေဆာက္ဖို႔အဆင့္ တစ္ခုၿပီးတစ္ခုေက်ာ္ျဖတ္ဖို႔လိုၿပီး အဆင့္ေက်ာ္လို႔ မရႏိုင္ပါဘူး။ ပထမဦးဆုံး T - bills ေတြကို အီလက္ထရြန္ နစ္ပုံစံ (Scripless ပုံစံ) ေျပာင္းၿပီးပါၿပီ။ ၿပီးေတာ့ T-bills ေလလံကို စတင္ေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါတယ္။

အဲဒီေလလံမွာ T-bonds ေတြပါ ပါဝင္လာႏိုင္ဖို႔ လက္ရွိ T-bonds ေတြကို မၾကာခင္အခ်ိန္အတြင္းမွာ အီလက္ထရြန္နစ္ပုံစံေျပာင္းဖို႔ စီစဥ္ ထားပါတယ္။ အဲဒီ T-bills/T-bonds ေလလံေအာင္ျမင္မွသာ သက္တမ္း အမ်ိဳးမ်ိဳးအတြက္ ေစ်းကြက္က သတ္မွတ္တဲ့ အတိုးႏႈန္း (Yields at Different maturities)ေတြကို ရရွိႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီေတာ့မွ Yield Curve ကို တည္ေဆာက္ႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ Yield Curve ရရွိမွသာ Swap/Forward ေစ်းကြက္ကို တည္ေထာင္ႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။

အဲဒီ T-bills/T-bonds ေလလံ ေအာင္ျမင္လာတဲ့အခ်ိန္မွာ ေငြေၾကး ေဖာင္းပြမႈကို တိုက္႐ိုက္ျဖစ္ေပၚေစျခင္းမရွိတဲ့ ဘတ္ဂ်က္လိုေငြ ျဖည့္ဆည္းမႈကို ရရွိႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီေလလံကို ႏိုင္ငံျခားဘဏ္ေတြ ဝင္လာႏိုင္ရင္ေတာ့ အခ်ိန္တိုအတြင္း ပိုမိုေအာင္ျမင္ႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။ ဒါေပမဲ့ ႏိုင္ငံျခားဘဏ္ေတြ ဝင္လာႏိုင္ဖို႔ Currency Swap ေစ်းကြက္အရင္ရွိဖို႔လိုပါတယ္။ Currency Swap ေစ်းကြက္ဆိုတာက ႏိုင္ငံျခားေငြကို Spot ေစ်းကြက္မွာ ျမန္မာက်ပ္ ေငြနဲ႔လဲၿပီး အနာဂတ္မွာ သတ္မွတ္ေစ်းႏႈန္းနဲ႔ ႏိုင္ငံျခားေငြကို ျပန္လည္ ဝယ္ယူႏိုင္မယ့္ ေစ်းကြက္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

အဲဒါမွ ႏိုင္ငံျခားဘဏ္ေတြက ယင္းတို႔ရဲ႕ ႏိုင္ငံျခားေငြမ်ားကို ျမန္မာ က်ပ္ေငြနဲ႔လဲၿပီး T-bills/T-bonds ေလလံမွာ ဝင္ေရာက္ႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ T-bills/T-bonds ေလလံကတစ္ဆင့္ ဘတ္ဂ်က္လိုေငြကို အျပည့္အဝ ျဖည့္ဆည္းေပးႏိုင္တဲ့အခ်က္ဟာ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမႈ ေလွ်ာ့ခ်ေရးအတြက္ အမ်ားႀကီး အေထာက္အကူျဖစ္သြားႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။

တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပဲ Repo (Repurchase) ေစ်းကြက္ကို တည္ေထာင္ ႏိုင္ဖို႔ လိုပါတယ္။ ဘဏ္အခ်င္းခ်င္း အသုံးျပဳတဲ့ ေစ်းကြက္ (Interbank money market) ဖြံ႕ၿဖိဳးဖို႔ေရာ ေငြေၾကးမူဝါဒအတြက္ပါ ြၽနစသ ေစ်းကြက္က အသုံးဝင္ပါတယ္။ Repo ေစ်းကြက္ေအာင္ျမင္လာရင္ေတာ့ ေငြေၾကးမူဝါဒကို ပိုမိုထိေရာက္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္မွာျဖစ္တဲ့အတြက္ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမႈကို ေငြေၾကးမူဝါဒ (Monetary Policy) ဘက္ျခမ္းက ထိေရာက္ေအာင္ ေလွ်ာ့ခ်ေပးႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။

ေမး။ ။ေငြလဲလွယ္ႏႈန္း ျမင့္တက္လာတဲ့အေပၚမွာ ဘယ္လို ထင္ျမင္ ခ်က္ရွိပါသလဲ။

ေျဖ။ ။ေငြလဲႏႈန္းျမင့္တက္တာဟာ သာမန္အေပၚယံအေနနဲ႔ ေျပာရရင္ ေဒၚလာဝယ္လိုအားနဲ႔ ေရာင္းလိုအားေပၚမူတည္ပါတယ္။ အဲဒီေဒၚလာ ဝယ္လိုအားနဲ႔ ေရာင္းလိုအားဟာ ေစ်းကြက္ထဲမွာရွိတဲ့ ျမန္မာက်ပ္ေငြ Liquidity ေပၚမူတည္ပါတယ္။ ျမန္မာက်ပ္ေငြ Liquidity မ်ားရင္ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမႈ ရွိလာႏိုင္ၿပီး ျမန္မာက်ပ္ေငြ ေရာင္းလိုအား (Kyat Supply) သို႔မဟုတ္ ေဒၚလာဝယ္လိုအား (Dollar Demand)ကို တက္လာေစပါတယ္။ Inflation Adjust လုပ္ထားတဲ့ Real Effective Exchange Rate က အတက္အက် တည္ၿငိမ္မႈရွိၿပီး Nominal exchange rate မေအန လို႔ေခၚတဲ့ အားလုံးသိတဲ့ ေငြလဲႏႈန္းဟာ က်ဆင္းေနတဲ့အတြက္ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမႈျမင့္မားျခင္းက ျမန္မာက်ပ္ေငြက်ဆင္းမႈရဲ႕ အဓိကအခန္းက႑မွာ ပါဝင္ေနတယ္ဆိုတာ သိႏိုင္ပါတယ္။

အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ေငြေၾကးရန္ပုံေငြအဖြဲ႕(IMF)က ႏိုင္ငံတကာပညာရွင္ ေတြကလည္း ဒီအတိုင္းပဲ သုံးသပ္ၾကပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ ေငြေၾကး ေဖာင္းပြမႈျမင့္တက္တာကို အဓိကထိန္းရမွာ ျဖစ္ရပါတယ္။ ေငြေစ်း အတက္ အက် Smooth ျဖစ္ေစဖို႔ကိုေတာ့ ႏိုင္ငံျခားသုံးေငြ ေလလံကတစ္ဆင့္ ေစ်းကြက္အတြင္းကို ေန႔စဥ္ ေဒၚလာသန္းနဲ႔ခ်ီၿပီး ေရာင္းေပးေနပါတယ္။

အျခားႏိုင္ငံေတြမွာ ဘဏ္တစ္ခုနဲ႔တစ္ခု တိုက္႐ိုက္ေရာင္းဝယ္တဲ့ Multilateral FX interbank ေစ်းကြက္က ဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီးျဖစ္တဲ့အတြက္ ရည္ၫႊန္းေငြလဲႏႈန္းကို ဗဟိုဘဏ္ေတြက သတ္မွတ္တဲ့အခါ Interbank ေစ်းကြက္မွာ ဘဏ္တစ္ခုနဲ႔တစ္ခု ႏိုင္ငံျခားေငြ အေရာင္းအဝယ္ေစ်းနဲ႔ ပမာဏကိုမူတည္ၿပီး ပ်မ္းမွ် (Weighted average) ကို တြက္ခ်က္ၿပီး ထုတ္ျပန္ပါတယ္။ ဗဟိုဘဏ္ေတြရဲ႕ ရည္ၫႊန္းေငြလဲႏႈန္းက ေစ်းကြက္မွာ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ ေငြလဲႏႈန္းေတြကို ပ်မ္းမွ်တြက္ခ်က္ ထုတ္ျပန္တာျဖစ္တဲ့အတြက္ ေစ်းကြက္ေငြလဲႏႈန္းကို ကိုယ္စားျပဳပါတယ္။ ဗဟိုဘဏ္တစ္ခုအေနနဲ႔ ေစ်းကြက္မွာျဖစ္ေပၚေနတဲ့ ေငြလဲလွယ္ႏႈန္းကိုမႀကိဳက္ရင္ ဘဏ္တစ္ခုကို Agent ဘဏ္တစ္ခုအျဖစ္ခန္႔အပ္ၿပီး Interbank ေစ်းကြက္ကတစ္ဆင့္ ႏိုင္ငံျခားေငြ ေရာင္းတာ၊ဝယ္တာေတြ ျပဳလုပ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ဗဟိုဘဏ္ကလည္း ေစ်းကြက္ႏႈန္းကိုကိုယ္စားျပဳတဲ့ ရည္ၫႊန္းေငြလဲလွယ္ ႏႈန္းကို ႏိုင္ငံျခားသုံးေငြ ေလလံကတစ္ဆင့္ ေန႔စဥ္သတ္မွတ္ေပးပါတယ္။ Interbank ေစ်းကြက္မဖြံ႕ၿဖိဳးေသးတဲ့အတြက္ ေငြလဲႏႈန္းအတက္အက် Smooth ျဖစ္ေစဖို႔ ႏိုင္ငံျခားသုံးေငြ ေလလံကတစ္ဆင့္သာ အေရာင္းအဝယ္ ျပဳလုပ္ လ်က္ရွိပါတယ္။

ေမး။ ။ႏိုင္ငံတကာပညာရွင္ေတြနဲ႔ေရာ တိုင္ပင္တာမ်ိဳး ရွိပါသလား။

ေျဖ။ ။ကြၽန္ေတာ္အခု ေျပာခဲ့တာေတြအားလုံးက ကြၽန္ေတာ့္ရဲ႕ ထင္ျမင္ ယူဆခ်က္ေတြထက္ ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ဗဟိုဘဏ္ကို ကူညီေပးေနတဲ့ ႏိုင္ငံတကာပညာရွင္ေတြ ျပည္တြင္းျပည္ပအႀကံေပး အဖြဲ႕ေတြနဲ႔အတူတူ ေပါင္းစည္း ေဆြးေႏြးတိုင္ပင္ သုံးသပ္ေဆာင္ရြက္ထားၿပီး ဒါမွမဟုတ္ ဆက္လက္ ေဆာင္ရြက္မယ့္အခ်က္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

အခုအခ်ိန္မွာ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ေငြေၾကးရန္ပုံေငြအဖြဲ႕(IMF)၊ ကမၻာ့ဘဏ္ (World Bank)၊ အာရွဖြံ႕ၿဖိဳးေရးဘဏ္(ADB)၊ ဂ်ပန္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးေအဂ်င္စီ(JICA)၊ ဂ်ာမနီႏိုင္ငံ giz စတဲ့အဖြဲ႕အစည္းေတြက ႏိုင္ငံတကာပညာရွင္ေပါင္းစုံကိုေစလႊတ္ထားၿပီး အဲဒီပညာရွင္ေတြနဲ႔ ႐ုံးခန္းအတူထိုင္ၿပီး သုေတသနေတြလုပ္ သုံးသပ္တိုင္ပင္ၿပီး ေဆာင္ရြက္ေနပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ အခုအခ်ိန္အထိ အခက္အခဲေပါင္းမ်ားစြာနဲ႔ စိန္ေခၚမႈေပါင္း မ်ားစြာ ရွိေနပါေသးတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔အားလုံးရဲ႕ စြမ္းရည္(Capacity)ကိုလည္း အမ်ားႀကီးျမႇင့္တင္ဖို႔လိုပါေသးတယ္။