ေရငန္တား၊ ေရခ်ဳိသြင္း ေရႀကီးနစ္ျမဳပ္ျခင္းကင္းေဝးေစမည့္ ဖ်ာပံုၿမိဳ႕နယ္အတြင္းရွိ ဦးလံုေရတံခါး

''ေအာက္ျမန္မာျပည္ လယ္ယာေျမ ေဖာ္ထုတ္ေရးစီမံကိန္းဝင္ စပါး(၁)၊ စပါး(၂) စီမံကိန္းကာလတုန္းက တည္ေဆာက္ခဲ့တဲ့ ကြၽန္းပတ္တာေတြ၊ ေရငန္တားတာေတြနဲ႔ ေရတံခါး ေတြသတ္မွတ္ဒီဇိုင္း ႏွစ္(၃ဝ)ေက်ာ္ခဲ့ၿပီမို႔ ေျပာင္းလဲမႈေတြရွိလာလို႔ပဲလား။ ဒါမွမဟုတ္ သဘာဝေခ်ာင္းေတြ၊ တူးေဖာ္ထားတဲ့ေျမာင္းေတြ အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးေၾကာင့္ တိမ္ေကာလာလို႔ပဲ လားမသိဘူး။ ဒီအေျခအေနေတြေၾကာင့္ ပင္လယ္ေရငန္တားတာတစ္ခုျဖစ္တဲ့ ဘုရားႀကီး ႐ိုးဇင္း ေပါင္တာအတြင္း ေႏြပိတ္၊ မိုးခ်ဳိး၊ ေခ်ာင္းပိတ္ စနစ္နဲ႔ စိုက္ပ်ဳိးၾကတဲ့လယ္ေတြ ဒီႏွစ္မိုးစပါး၊ ေႏြစပါးစိုက္ပ်ိဳးေရး အဆင္ေျပပါ့မလားေတာင္ မသိဘူး''ဟု ၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္ ႏွစ္ဦးပိုင္းက သမိန္ေထာ-သိမ္ကုန္းေက်းရြာမွ လယ္သမားႀကီး ဦးစံသိန္း၏ စိုးရိမ္သံကိုျပန္လည္ၾကားေယာင္မိသည္

။

လယ္သမားႀကီး ဦးစံသိန္းတစ္ေယာက္ ယခုကဲ့သို႔ ညည္းမည္ဆိုလည္း ညည္းခ်င္စရာ။ သေျပကန္-သိမ္ကုန္းဧရိယာသည္ ယခင္ႏွစ္ မ်ားအတြင္းက အခ်ိန္ခါမဲ့ ပင္လယ္ေရငန္တက္၍ မိုးစပါးခင္းေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ပ်က္စီးခဲ့ရဖူးၿပီ။ ရွိရင္းစြဲေရထုတ္အေဆာက္အအုံမ်ား၏ ႀကံ့ခိုင္မႈ အားနည္းလာသျဖင့္လည္း ေႏြစပါးေအာင္ေရအတြက္ အခက္ႀကံဳခဲ့ရဖူးၿပီ မဟုတ္ပါလား။

သေျပကန္-သိမ္ကုန္းဧရိယာ၏ အစိတ္အပိုင္းတစ္ခုျဖစ္သည့္ သမိန္ေထာ-သိမ္ကုန္းကြင္းသည္ပင္လွ်င္ ေတာင္သူလယ္သမားႀကီးမ်ား ယခုကဲ့သို႔ ညည္းတြားစိုးရိမ္ပူပန္မႈျဖစ္ရသည္ အထိစိုက္ပ်ဳိးေရးအတြက္ အဘက္ဘက္မွအခက္ အခဲျဖစ္ေပၚခဲ့ရပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့့္ပင္လွ်င္ ထိုေဒသ၏ စိုက္ပ်ဳိးေရး ျမန္ဆန္စြာေျပာင္းလဲတိုးတက္ေရးႏွင့္ လယ္ယာက႑ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးအတြက္ ေဒသခံလယ္သမားမ်ားက သက္ဆိုင္ရာသို႔ ေတာင္းဆိုလာရာ ဧရာဝတီတိုင္းေဒသႀကီး ဆည္ေျမာင္းဦးစီးဌာနမွ လမ္းၫႊန္မႈျဖင့္ ဖ်ာပံုခ႐ိုင္ ဆည္ေျမာင္းဦးစီးဌာနမွ သဘာဝေခ်ာင္း တစ္ခုျဖစ္သည့္ ဦးလံုေခ်ာင္းေပၚတြင္ ဦးလံု ေရတံခါး(၄ ေပx ၄ ေပ = ၅ေပါက္)တည္ေဆာက္ ေပးခဲ့ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။

ဖ်ာပံုခ႐ိုင္ ဖ်ာပံုၿမိဳ႕နယ္တြင္ ေအာက္ျမန္မာျပည္လယ္ယာေျမေဖာ္ထုတ္ ေရးစီမံကိန္းဝင္ ကြၽန္းပတ္တာ(Polder)မ်ားျဖစ္သည့္ ၾကက္ဖေမြးေဇာင္း ကြၽန္းပတ္တာ၊ ဘန္႔ေဘြးစုကြၽန္းပတ္တာ၊ ဇင္းေဘာင္ကြၽန္းပတ္တာ၊ ေဒၚၿငိမ္း ကြၽန္းပတ္တာ၊ ၿမိဳ႕ကုန္းကြၽန္းပတ္တာ၊ လက္ပန္ပင္ကြၽန္းပတ္တာႏွင့္ ေဒးဒလူ ကြၽန္းပတ္တာဟူ၍လည္းေကာင္း၊ ပင္လယ္ေရငန္တားတာတမံ (Embankment) မ်ားျဖစ္သည့္ဘုရားႀကီး ႐ိုးဇင္းေဘာင္တာႏွင့္ ငါးႀကီး႐ိုးတာတမံဟူ၍လည္းေကာင္းရွိရာ ယခုေဆာက္လုပ္သည့္ ဦးလံုေရတံခါးသည္ ဘုရားႀကီး ႐ိုးဇင္းေဘာင္တာဧရိယာရွိ သမိန္ေထာ-သိမ္ကုန္းေက်းရြာအုပ္စုတြင္ တည္ရွိေသာ(Flap Gate & Slide Gate)ႏွစ္မ်ိဳးပါပင္လယ္ေရငန္တား၊ ေရခ်ဳိထိန္း၊ မိုးရာသီတြင္ကြင္းေရႏုတ္စနစ္ပါေသာေရတံခါးတစ္ခုျဖစ္ပါသည္။ အဆိုပါ ေရတံခါးသည္အက်ဳိးျပဳဧရိယာ ဧက ၂ဝဝဝ ခန္႔အား မိုးရာသီေရႀကီးနစ္ျမဳပ္ျခင္း၊ ေႏြရာသီ ပင္လယ္ေရငန္ဝင္ေရာက္ျခင္းမ်ားမွ ေလွ်ာ့ခ်ကာကြယ္သြားႏိုင္ေစေရးအျပင္ ေႏြစပါးေအာင္ေရထိန္းႏိုင္ေစေရးႏွင့္ စိမ္းလန္းစိုျပည္ေရးအတြက္ အေထာက္အကူျဖစ္ေစရန္ရည္ရြယ္၍တည္ေဆာက္ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။

'' အဓိကဦးတည္ခ်က္ကေတာ့ လယ္ယာက႑ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးအတြက္ မိုးစပါးေအာင္ျမင္စြာစိုက္ပ်ဳိးႏိုင္ေရး ဦးစားေပးေပါ့။ ေနာက္တစ္ခ်က္ကေတာ့ ေျပာင္းလဲလာေနတဲ့ သဘာဝျဖစ္စဥ္ေတြ၊ တစ္ႏွစ္ထက္တစ္ႏွစ္ဆိုးရြားလာတဲ့ရာသီဥတုျဖစ္စဥ္ေတြ၊ တိမ္ေကာလာေနတဲ့ျမစ္ေတြ၊ ေခ်ာင္းေတြ၊ ႏွစ္ကာလၾကာျမင့္မႈ အရေျပာင္းလဲလာတဲ့သဘာဝျဖစ္စဥ္ေၾကာင့္ ေရငန္ကာကြယ္မႈေလ်ာ့ပါးလာ တဲ့တာတမံေတြ၊ ေရႏုတ္ႏိုင္စြမ္းေလ်ာ့နည္းလာတဲ့ ေရထုတ္အေဆာက္အအုံ ေတြရဲ႕အခ်ိဳးမညီေတာ့တဲ့ သဘာဝေဂဟေဗဒစနစ္(EcoSystem)ေတြရဲ႕အေျခ အေနအရတည္ေဆာက္ေပးရတာပါ။ လုပ္ငန္းစတင္ေဆာင္ရြက္တဲ့ေန႔က ေတာ့၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္ ဇြန္ ၁၆ ရက္ကပါ။ ေလးေပပတ္လည္ (၅)ေပါက္၊ Sill Level{RL(-3)ft above M.S.L} ထားရွိၿပီး Discharge (80)ft3/sec နဲ႔ဒီဇိုင္းပံုစံထုတ္ၿပီး တည္ေဆာက္ေပးထားတာပါ။ ဒီေရတံခါးမွာထူးျခား Fiber Glass ေရတံခါးရြက္ကိုအသံုးျပဳၿပီး သံေခ်းမတက္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ထားတာပါ။ ပင္လယ္ဆားငန္ေရေၾကာင့္ သံေခ်းကိုက္ျခင္း ကာကြယ္ရန္နဲ႔ ႏွစ္ရွည္ခံႏိုင္ေအာင္ Fiber Glass ေရတံခါးရြက္မ်ားကိုေရငန္ ေဒသမွာပထမဆံုး အသံုးျပဳျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ အခု ဦးလံုေရတံခါးတည္ေဆာက္ မႈအားလံုးၿပီးစီးသြားပါၿပီ''ဟု ဆည္ေျမာင္းဦးစီးဌာန လက္ေထာက္ၫႊန္ၾကားေရး မွဴး(ၿမိဳ႕ျပ) ဦးေဇာ္ေဇာ္က ေျပာသည္။

ယခုအခါ ဦးလံုေရတံခါးတည္ေဆာက္ၿပီးစီးၿပီျဖစ္၍ သမိန္ေထာ-သိမ္ကုန္းေက်းရြာအုပ္စုအပါအဝင္ ကြန္ဒိုင္းေက်းရြာအုပ္စု၊ သမိန္ေထာ-သိမ္ကုန္းေက်းရြာအုပ္စုမ်ားရွိ စိုက္ဧက၂ဝဝဝ ခန္႔အား ေႏြစပါးအတြက္ ေအာင္ေရ ထိန္းေပးႏိုင္မည့္အျပင္ မိုးရာသီေရႀကီးနစ္ျမဳပ္ျခင္း၊ ေႏြရာသီ ေရငန္ဝင္ေရာက္ ျခင္းမ်ားမွကာကြယ္ေပးႏိုင္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။ ကြၽန္းပတ္တာအျပင္ ဘက္ရွိ ဇင္းေဘာင္ေခ်ာင္းႏွင့္ဦးလံုေခ်ာင္းမ်ား တိမ္ေကာလာသျဖင့္ ေရပိုထုတ္ လႊတ္မႈေႏွာင့္ေႏွးၾကန္႔ၾကာရသည့္အခက္အခဲမ်ားမွလည္း ေလ်ာ့ပါးသြား ႏိုင္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း အဆိုပါေရတံခါးတည္ေဆာက္ေရးတာဝန္ခံ တစ္ဦးထံမွ သိရသည္။

''လာမယ့္ႏွစ္ေတာ့မိုးမ်ားၿပီး ေရႀကီးနစ္ျမဳပ္တဲ့ဒုကၡ၊ ေရငန္ေရာက္လို႔စပါး ပ်က္ရတဲ့ဒုကၡေတြက သက္သာလာလိမ့္မယ္လို႔ေျပာႏိုင္ၿပီဗ်ာ။ ဘာလို႔လည္းဆိုေတာ့ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ေတြက ခုလိုေရတံခါးလည္းမရွိေတာ့ စပါးစိုက္ပ်ဳိးဖို႔အတြက္ ေႏြပိတ္၊ မိုးခ်ဳိးစနစ္နဲ႔သြားရတာေလဗ်ာ။ ဒီစနစ္ကလည္း ေရရွည္အဆင္မေျပ ပါဘူး။ ေျမႀကီးကအနီးအနားမွာမရွိဘူး။ ေျမယူဖို႔လယ္ေျမကလည္း အဆင္မေျပေတာ့ဘူး။ ၿပီးေတာ့အလုပ္သမား၊ ေမ်ာတိုင္၊ အုန္းပင္၊ ထန္းပင္နဲ႔ ဝါး စတာေတြကေဆာင္ရြက္ဖို႔လိုေသးတယ္မဟုတ္လား။ ခုေတာ့ ဒီအခက္အခဲ ေတြကလြတ္ၿပီဗ်ာ။ ဒီလိုသာေရတံခါးေတြလိုအပ္တဲ့ေနရာေတြမွာ ထပ္မံတည္ ေဆာက္ေပးမယ္ဆိုရင္ေတာ့ လာမယ့္ႏွစ္ေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ဖ်ာပံုၿမိဳ႕ကအစိမ္း ေရာင္ကမၺလာပတ္ခ်ာလည္ကာရံထားတဲ့ၿမိဳ႕၊ ဆန္ေရစပါးေပါမ်ားတဲ့ထမင္းေစ်းၿမိဳ႕ႀကီးအျဖစ္ကမၺည္းတပ္ရမွာေသခ်ာတယ္ဗ်။ လက္ရွိယခုေရတံခါး ေဆာင္ ရြက္ေပးႏိုင္ျခင္းမရွိေပမယ့္လည္း ေႏြပိတ္၊ မိုးခ်ိဳး တုတ္တန္း႐ိုက္ေခ်ာင္းပိတ္ၿပီး ေႏြစပါးစိုက္ပ်ိဳးေနရတဲ့ ငါးႀကီး႐ိုးေခ်ာင္း၊ ရြာလယ္ေခ်ာင္း၊ အေဖာင္ပင္မ ေခ်ာင္း၊အေဖာင္လက္ဝဲေခ်ာင္း၊ အေဖာင္လက္ယာေခ်ာင္းမ်ားကိုလည္း တစ္ႏွစ္ ခ်င္းေရတံခါးမ်ားေဆာက္လုပ္ေပးမည္ဆုိပါက လယ္သမားေတြေရငန္ဝင္မွာ မပူရဘဲ ေႏြစပါးစိုက္ပ်ိဳးႏိုင္မွာမို႔ ပံ့ပိုးကူညီေပးဖို႔အစိုးရကိုေမတၱာရပ္ခံလိုပါတယ္။ ေရႊကိုမလို ေရခ်ိဳသာလိုသည္၊ ေရငန္မဝင္ဖို႔လိုသည္ ဆိုတဲ့ကြၽန္ေတာ္ တို႔လယ္သမားေတြအတြက္ ေရမွာဆိုဦးလံု(ဦးလံုေရတံခါး)ကိုအထူးယံုလိုက္ ပါလို႔ေျပာရမယ္ဗ်ိဳ႕ ''ဟု လယ္သမားႀကီး ဦးစံသိန္းကအားပါးတရေျပာသည္။

လယ္ယာက႑ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးအတြက္ ဆည္ေျမာင္းလုပ္ငန္းမ်ား စဥ္ဆက္မပ်က္ေဆာင္ရြက္ေပးေနရသည့္ ဖ်ာပံုခ႐ိုင္တြင္ ကြၽန္းပတ္တာအလ်ား စုစုေပါင္း ၃၅၅ ဒသမ ၁၆ မိုင္၊ ေရတံခါး ၆၂လံုး၊ ေရထုတ္ေပါက္ ၃၈၇ ေပါက္၊ ေရထိန္းတံခါးေပါက္ ၁၄၉ ေပါက္၊ ကြၽန္းတြင္းဆက္သြယ္ေရးအေဆာက္ အအုံေလးခု၊ ေရႏုတ္ေျမာင္းအလ်ား ၃ဝ၇ ဒသမ ၄၄ မိုင္ႏွင့္ ေရေဘး ကာကြယ္ဧရိယာ ဧက ၂၇၅ဝဝဝ ခန္႔ျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္ လယ္သမားမ်ား မိုးစပါး၊ ေႏြစပါးမ်ား ေအာင္ျမင္စြာစိုက္ပ်ိဳးႏိုင္ေရးကို ဆည္ေျမာင္းဦးစီးဌာနမွႀကိဳးစား ေဆာင္ရြက္ေပးလ်က္ရွိေၾကာင္း သိရသည္။

သေျပထြန္း