ယိုယြင္းစျပဳလာၿပီျဖစ္ေသာ ေတာင္သမန္အင္းႏွင့္ ေတာင္သမန္တံတား၏ ႐ုပ္သြင္ကို
ယမန္ႏွစ္ကတည္းက သတိျပဳမိလာသည္။ သဘာဝတရား၏ ေဖာက္ျပန္မႈသေဘာအတိုင္း ပ်ဳိရာမွ
အို၊ သစ္ရာမွ ေဟာင္းၾကရစၿမဲ။
ေတာင္သမန္တံတား (ေခၚ) ဦးပိန္တံတားႀကီး သစ္လြင္ခဲ့စဥ္က လန္းဆန္းတက္ၾကြမႈ၊ ဣေႁႏၵႀကီးစြာ တည္ရွိမႈ၊ တံတားႀကီး၏အလွႏွင့္ ေတာင္သမန္အင္း၏ သဘာဝတရားတို႔ လိုက္ဖက္တင့္တယ္မႈျဖင့္ ပနံရစြာ တည္ရွိမႈ၊ ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္ဝင္ ေရွးေဟာင္းသစ္သားတံတားႀကီးအျဖစ္ ''ျမန္မာ''သာမက ကမၻာေက်ာ္သည္အထိ ထင္ရွားေက်ာ္ၾကားမႈ၊ စိတ္ခ်မ္းေျမ့ဖြယ္ အပန္းေျဖေစမႈႏွင့္ ပတ္ဝန္းက်င္တစ္ခုလုံး၏ သြားလာေရးႏွင့္ စီးပြားေရးအရ အေထာက္အကူျပဳ မႈတို႔ကို အတတ္ႏိုင္ဆုံး ဝန္ေဆာင္မႈေပးခဲ့ၿပီး တာဝန္အလီလီေက်ခဲ့ၿပီ။
ဦးပိန္တံတားႀကီး ရင့္ေရာ္လာမႈႏွင့္အတူ ေတာင္သမန္အင္းေရျပင္ က်ဆင္းလာခ်ိန္တြင္ တံတားႀကီးကို မူလ အေနအထား မပ်က္ယြင္းေစဘဲ ေရရွည္တည္တံ့ခိုင္ၿမဲေအာင္ ျပဳျပင္ထိန္းသိမ္းရန္ႏွင့္ ေတာင္သမန္အင္း သန္႔ရွင္း သာယာလွပေစရန္အတြက္ ေဖးမကူညီလုပ္ေဆာင္ေပးရမည့္တာဝန္မွာ သက္ဆိုင္သူအားလုံး ျဖစ္လာခဲ့သည္။
ေတာင္သမန္တံတား (ေခၚ) ဦးပိန္တံတားႀကီး သစ္လြင္ခဲ့စဥ္က လန္းဆန္းတက္ၾကြမႈ၊ ဣေႁႏၵႀကီးစြာ တည္ရွိမႈ၊ တံတားႀကီး၏အလွႏွင့္ ေတာင္သမန္အင္း၏ သဘာဝတရားတို႔ လိုက္ဖက္တင့္တယ္မႈျဖင့္ ပနံရစြာ တည္ရွိမႈ၊ ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္ဝင္ ေရွးေဟာင္းသစ္သားတံတားႀကီးအျဖစ္ ''ျမန္မာ''သာမက ကမၻာေက်ာ္သည္အထိ ထင္ရွားေက်ာ္ၾကားမႈ၊ စိတ္ခ်မ္းေျမ့ဖြယ္ အပန္းေျဖေစမႈႏွင့္ ပတ္ဝန္းက်င္တစ္ခုလုံး၏ သြားလာေရးႏွင့္ စီးပြားေရးအရ အေထာက္အကူျပဳ မႈတို႔ကို အတတ္ႏိုင္ဆုံး ဝန္ေဆာင္မႈေပးခဲ့ၿပီး တာဝန္အလီလီေက်ခဲ့ၿပီ။
ဦးပိန္တံတားႀကီး ရင့္ေရာ္လာမႈႏွင့္အတူ ေတာင္သမန္အင္းေရျပင္ က်ဆင္းလာခ်ိန္တြင္ တံတားႀကီးကို မူလ အေနအထား မပ်က္ယြင္းေစဘဲ ေရရွည္တည္တံ့ခိုင္ၿမဲေအာင္ ျပဳျပင္ထိန္းသိမ္းရန္ႏွင့္ ေတာင္သမန္အင္း သန္႔ရွင္း သာယာလွပေစရန္အတြက္ ေဖးမကူညီလုပ္ေဆာင္ေပးရမည့္တာဝန္မွာ သက္ဆိုင္သူအားလုံး ျဖစ္လာခဲ့သည္။
ဦးပိန္တံတားႀကီး...
''အင္းကေအာင္အာ''ဟု တံတားႀကီးတည္ေဆာက္ခဲ့သည့္ ၁၂၁၁ ခုႏွစ္ ကိုလည္းေကာင္း၊ ''အင္းကေအာင္ညီ''ဟု တံတားႀကီးေဆာက္လုပ္ၿပီးစီးခဲ့ သည့္ ၁၂၁၃ ခုႏွစ္ကိုလည္းေကာင္း စာခ်ိဳးျဖင့္ ေဖာ္ျပခဲ့မႈ၊ ပုဂံမင္းလက္ထက္ တြင္ အမရပူရၿမိဳ႕စာေရး ေမာင္ပိန္က ေတာင္သမန္ရြာႏွင့္ ပတ္ဝန္းက်င္ေက်းရြာ မွ ျပည္သူမ်ား သြားလာမႈအဆင္ေျပေစရန္ ေတာင္သမန္အင္းကို ျဖတ္၍ ႏွစ္ႏွစ္ခန္႔ၾကာ ေဆာက္လုပ္ခဲ့မႈ၊ စစ္ကိုင္းႏွင့္ အင္းဝၿမိဳ႕မ်ားမွ နန္းေတာ္ေဟာင္း ႏွင့္ အိမ္ေတာ္ေဟာင္းမ်ားမွ သစ္သားေဟာင္းမ်ားကို ပုဂံမင္းက အမ်ားျပည္သူ အတြက္ တံတားေဆာက္လုပ္ရန္ ခြင့္ျပဳခဲ့မႈႏွင့္ ဘုရင့္စစ္ေလွႀကီးမ်ား၊ ျပည္ႀကီး မြန္စသည့္ ဘုရင့္ေဖာင္ေတာ္ႀကီးမ်ား လြယ္ကူစြာ ျဖတ္သန္းသြားလာႏိုင္ေစ ေရး လြယ္ကူစြာျဖဳတ္ႏိုင္၊ တပ္ႏိုင္ရန္ စီမံေဆာက္လုပ္ခဲ့မႈ၊ ေဖာင္လမ္းေၾကာင္း ကိုးခုႏွင့္ ခရီးသြားမ်ား နားေနႏိုင္ေစရန္ ဇရပ္ေလးခု ထည့္သြင္းတည္ေဆာက္ ခဲ့မႈမ်ားကို ေလ့လာသိရွိရသည္။
''ေျမဝင္တသူ၊ ထူးမူႏွစ္ခ်က္၊ ႏွစ္ဖက္ဝရန္တာ၊ ခင္းသုံးလႊာႏွင့္'' စာခ်ိဳး ျဖင့္ တံတားတိုင္ ေျမဝင္ ခုနစ္ေပအနက္ႏွင့္ ေျမဝင္တိုင္ အဖ်ားအား ခြၽန္ထား မႈ၊ တိုင္ေျခမ်ားကို အေပါက္ေဖာက္၍ ထူးႏွစ္ခ်က္ခတ္၊ ဝရန္တာႏွစ္ဖက္ကာ ၍ အခင္းသုံးထပ္၊ သုံးလႊာခင္း၍ ေဆာက္လုပ္ထားမႈ၊ ထုထည္ႀကီးမားေသာ သစ္မ်ား ေအာက္ခံထားၿပီး အခင္းသစ္သားျပားသုံးဆင့္ကို တစ္ခုအေပၚတစ္ခု ကန္႔လန္႔ျဖတ္တင္ကာေဆာက္လုပ္ခဲ့မႈတို႔ကိုလည္းေကာင္း၊ ''နဝအဌဇယ ေမာင္ပိန္''ဟူ၍ တံတားတြင္ တိုင္ေပါင္း ၉၈၄ တိုင္ျဖင့္ ေရွးေခတ္ျမန္မာဗိသု ကာ လက္သမားပညာရွင္မ်ားက စေကးခ်ိန္၊ မွန္ခ်ိန္မပါဘဲ လက္အတိုင္း အတာ၊ ေျခလွမ္းအတိုင္းအတာတို႔ျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ လႈိင္းဒဏ္၊ ေလဒဏ္ ခံႏိုင္ရန္ ေျဖာင့္တန္းစြာ မေဆာက္လုပ္ဘဲ ေတာင္ဘက္သို႔ ဦးေမာ့၍ ေကြ႕ဝိုက္ ကာ က်င္တြယ္ခ်ိဳးသဏၭာန္ေဆာက္လုပ္ခဲ့မႈကို လည္းေကာင္း ေလ့လာမွတ္သား ရသည္။
ေခတ္အဆက္ဆက္ ပ်က္စီးယိုယြင္းမႈႏွင့္အတူ ျပဳျပင္ထိန္းသိမ္းမႈ ျပဳလုပ္ခဲ့ ရာတြင္ တံတားႏွစ္ဖက္ထိပ္ရွိ အုတ္တံတားကို ျဖဳတ္ၿပီး သစ္သားတံတားျဖင့္ အစားထိုးေဆာက္လုပ္ခဲ့မႈေၾကာင့္ တံတားတိုင္မ်ား တိုးလာခဲ့ရာ ဇရပ္ေလး ေဆာင္မွ တိုင္မ်ား အပါအဝင္ တံတားတိုင္စုစုေပါင္းမွာ ၁ဝ၈၆ တိုင္အထိ ရွိလာခဲ့ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အရွည္ဆုံးသစ္သားတံတားအျဖစ္ ရပ္တည္လ်က္ ရွိသည္။
''ဒုတိယကမၻာစစ္ၿပီးကာလ ၁၉၄၆ ခုႏွစ္က ေတာင္သမန္အင္း ေရအလြန္ ႀကီးၿပီး ဦးပိန္တံတားႀကီး ေရနစ္ျမဳပ္ခဲ့ဖူးပါတယ္။ တံတားတိုင္လုံးနဲ႔ တံတား အခင္းေတြ ေရစီးနဲ႔ ေမ်ာပါပ်က္စီးခဲ့တာေၾကာင့္ ေတာင္သမန္ရြာမွာေနတဲ့ အမရပူရအမတ္ ဦးဘသီက ျပဳျပင္ခဲ့တယ္''ဟု အမရပူရၿမိဳ႕ေန အသက္ ၈၄ ႏွစ္အရြယ္ရွိ ေက်ာင္းအုပ္ဆရာႀကီး (အၿငိမ္းစား) ဦးေအာင္ေငြက ေျပာသည္။
ေတာင္သမန္တံတားႀကီးကို ေခတ္အဆက္ဆက္ ျပဳျပင္ထိန္းသိမ္းျခင္း မ်ား ေဆာင္ရြက္ခဲ့ရာတြင္ ၁၉၆၇ ခုႏွစ္တြင္ ေက်းလက္ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးရန္ပုံေငြ ျဖင့္ တံတားအေရွ႕ဘက္ပိုင္းရွိ အခန္းေပါင္း ၅ဝ အရွည္ေပ ၅ဝဝ ကိုလည္း ေကာင္း၊ ၁၉၇၃ ႏွင့္ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္မ်ားတြင္ ေရႀကီးသျဖင့္ အမရပူရၿမိဳ႕ရွိ မဟာဂႏၶာ႐ုံဆရာေတာ္ႀကီး ဦးေဆာင္ၿပီး တာဝန္ရွိသူမ်ားႏွင့္ အလွဴရွင္မ်ား ပူးေပါင္း၍ တံတားအခန္းေပါင္း ၈ဝ ခန္႔ကိုတစ္ႀကိမ္၊ ၄၅ ခန္းခန္႔ကို တစ္ႀကိမ္စီ ျဖင့္ ျပဳျပင္ခဲ့ရာတြင္ အခ်ိဳ႕ေနရာမ်ား၌ သံကူကြန္ကရစ္တံတားမ်ားျဖင့္ အစား ထိုး၍ ျပဳျပင္ခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။
''ေရွးေဟာင္းသုေတသန ခြင့္ျပဳရန္ပုံေငြမွ ၁၉၉၉-၂ဝဝဝ ဘ႑ာေရးႏွစ္ မွာ ေငြက်ပ္ ၁ဝ သိန္း၊ ၂ဝဝဝ-၂ဝဝ၁ ဘ႑ာေရးႏွစ္မွာ ေငြက်ပ္သံုးသိန္း၊ ၂ဝဝ၄ ခုႏွစ္ထဲမွာ ေငြက်ပ္ ၃၅၅ ဒသမ ၇ သိန္း ခြင့္ျပဳခဲ့ၿပီး ယိုင္ေနတဲ့ သစ္သားတိုင္နဲ႔ ၾကမ္းခင္းေတြ ျပန္လည္တည့္မတ္တာ၊ ေဆြးျမည့္ေနတဲ့ ရက္မနဲ႔ဆင့္ေတြမွာ အစားထိုးျပဳျပင္တာ၊ တံတားၾကမ္းခင္းေဟာင္းေတြမွာ သံခ်က္ၾကြေနတာကို ထပ္မံသံ႐ိုက္တာ၊ ကြၽန္းတိုင္ေတြဆက္ၿပီး ျပဳျပင္ခဲ့တာ ေတြကို မွတ္တမ္းေတြမွာ ေလ့လာေတြ႕ရွိရပါတယ္''ဟု ယဥ္ေက်းမႈဝန္ႀကီးဌာန ေရွးေဟာင္းသုေတသနႏွင့္ အမ်ိဳးသားျပတိုက္ဦးစီးဌာန မႏၲေလးဌာနခြဲမွ ညႊန္ၾကားေရးမွဴး ဦးညိဳျမင့္ထြန္းက ေျပာၾကားသည္။
ထို႔အျပင္ ဦးပိန္တံတား ျပဳျပင္ခဲ့မႈမ်ားတြင္ ၂ဝဝ၅-၂ဝဝ၆ ဘ႑ာေရးႏွစ္ တြင္ ေငြက်ပ္သိန္း ၁၇ဝ၊ ၂ဝဝ၈-၂ဝဝ၉ ဘ႑ာေရးႏွစ္တြင္ ေငြက်ပ္ ၄၈ ဒသမ ၅ သိန္း၊ ၂ဝ၁၄-၂ဝ၁၅ ဘ႑ာေရးႏွစ္တြင္ ေငြက်ပ္ ၁၃၄ သိန္းတို႔ ခြင့္ျပဳခ်က္ရရွိခဲ့ၿပီး တံတားတိုင္မ်ား အစားထိုးလဲလွယ္ျခင္း၊ ျဖတ္ဆက္ျခင္း၊ တည့္မတ္ျခင္း၊ ခ်ဳပ္တန္း၊ ေထာက္တန္း၊ ရက္မ၊ ဆင့္၊ ၾကမ္းခင္းမ်ား လဲလွယ္ ျခင္း၊ ဇလီသတ္ျခင္း၊ လက္ရန္းမ်ားတပ္ဆင္ျခင္း၊ အခန္းနံပါတ္မ်ား ေရးထိုးျခင္း မ်ားအျပင္ အမ်ားျပည္သူ လွဴဒါန္းေငြမ်ားျဖင့္လည္း ေဆြးျမည့္ပ်က္စီးသည့္ တံတားႀကီး၏ ရက္မ၊ ဆင့္ႏွင့္ ၾကမ္းခင္းလဲလွယ္ျခင္းမ်ားကို အခါအားေလ်ာ္ စြာ ျပဳျပင္ခဲ့ၿပီး ထိန္းသိမ္းခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။
''ဦးပိန္တံတားႀကီးကို ေရွးမူမပ်က္ ျပဳျပင္ထိန္းသိမ္းတဲ့ လုပ္ငန္းေတြ ဆက္လက္လုပ္ေဆာင္ရမွာပါ။ အခုတံတားႀကီးမွာ ေဆြးျမည့္ေနတဲ့ တံတား တိုင္ ၁ဝဝ လဲလွယ္ဖို႔၊ ေအာက္ေျခေဆြးျမည့္ေနတဲ့ တံတားတိုင္ ၁၇ တိုင္ ျဖတ္ဆက္ျပဳျပင္ဖို႔၊ ေဆြးျမည့္ပ်က္စီးေနတဲ့ တိုင္အေခါင္း ၄၆ တိုင္ကို အစားထိုး ဆက္ၿပီး ျပဳျပင္ဖို႔၊ ေဆြးျမည့္ေနတဲ့တံတား ရက္မ ၃၅ ေခ်ာင္း လဲလွယ္ဖို႔၊ တံတားလက္ရန္းေပအရွည္ ၂ဝဝ ခန္႔ ျပဳလုပ္ဖို႔၊ သစ္သားခါးပန္းမ်ား ထည့္သြင္း ျပဳလုပ္ဖို႔ လိုအပ္ေနပါေသးတယ္''ဟု ဦးညိဳျမင့္ထြန္းက ဆက္လက္ေျပာၾကား သည္။
ေတာင္သမန္တံတားႀကီးမွ ကြန္ကရစ္တံတား လက္ရန္းမ်ားတြင္လည္း အဂၤေတ အေခ်ာကိုင္ျပဳျပင္ရန္၊ ကြဲအက္ေနေသာ တိုင္ေခါင္းမ်ားကို စတီးျပား မ်ားျဖင့္ ခါးပတ္ျပဳလုပ္ထိန္းသိမ္းရန္၊ ေတာင့္တင္းခိုင္မာမႈရွိေစေရးခ်ဳပ္တန္းႏွင့္ ေထာက္တန္းမ်ား ထည့္သြင္းျပဳလုပ္ရန္အျပင္ တံတားေအာက္ဘက္ျခမ္း မွ ၁၅ ေပခန္႔အကြာအထိ လုံၿခံဳေရး႐ႈေထာင့္အရ လွ်ပ္စစ္မီးသြယ္တန္းတပ္ဆင္ ရန္လည္း လိုအပ္ေၾကာင္း သိရွိရသည္။
ေတာင္သမန္အင္း...
လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ ၁ဝဝ ခန္႔က အင္းအက်ယ္မွာ ဧက ၂၅ဝဝ ခန္႔ ရွိခဲ့ရာမွ ယခုအခါ မိုးမ်ားခ်ိန္တြင္ ဧက ၁၈ဝဝ ခန္႔၊ ေရအနက္ ၉ ေပမွ ၁၅ ေပအထိ ရွိေသာ္လည္း ပြင့္လင္းရာသီတြင္မူ ဧက ၈ဝဝ မွ ၁ဝဝဝ ခန္႔အထိ ေလ်ာ့က် လာခဲ့သည္။
ယခင္က ဒု႒ဝတီျမစ္ႏွင့္ ဧရာဝတီျမစ္တို႔မွ ေတာင္သမန္အင္းသို႔ တိုက္႐ိုက္ ေရဝင္ေရာက္ခဲ့ရာ သဘာဝတိုင္းရင္းငါးမ်ိဳးမ်ား ေပါမ်ားသျဖင့္ ပတ္ဝန္းက်င္ ရွိ ေက်းရြာ ၁၃ ရြာမွ ေဒသခံျပည္သူမ်ားမွာ ငါး၊ ပုစြန္ ရွာေဖြေရာင္းခ်မႈမ်ား လုပ္ကိုင္ၾကသည္။
ကမၻာႏွင့္အဝန္း ရာသီဥတုေဖာက္ျပန္မႈမ်ားႏွင့္ အပူခ်ိန္လြန္ကဲလာၿပီး ေရအနက္ ေလ်ာ့က်လာကာ ငါးမ်ားအတြက္ ေရေနဧရိယာ က်ဥ္းေျမာင္းလာ ျခင္း၊ ေတာင္သမန္အင္းအတြက္ ေရထိန္းႏိုင္ရန္ ၁၉၉၅ ခုႏွစ္ခန္႔က တံတားျဖဴေရထိန္းတံတား တည္ေဆာက္ခဲ့ရာ ျမစ္ေရမ်ား တိုက္႐ိုက္စီးဝင္မႈ ကန္႔သတ္ခ်က္ ျဖစ္ေပၚလာျခင္း၊ ၿမိဳ႕ျပဧရိယာ က်ယ္ျပန္႔တိုးခ်ဲ႕လာၿပီး လူေန ထူထပ္လာျခင္း၊ ပရံေတာ္ေခ်ာင္းတစ္ေလၽွာက္ႏွင့္ ေရပိုပစ္ေျမာင္းတစ္ဖက္ တြင္ စက္မႈဇုန္မ်ား၊ အင္းပတ္လည္တြင္ လူေနအိမ္ႏွင့္ စားေသာက္ဆိုင္မ်ား ျဖစ္ေပၚလာခဲ့ရာ စြန္႔ပစ္ေရႏွင့္ အမႈိက္သ႐ိုက္ အညစ္အေၾကးမ်ားေၾကာင့္ အင္းေရမွာ သန္႔စင္ၾကည္လင္မႈ ေလ်ာ့နည္းလာခဲ့ၿပီး ငါးေသဆုံးမႈ ျဖစ္စဥ္မ်ား ျဖစ္ပြားလာေၾကာင္း သိရသည္။
''ေတာင္သမန္အင္းမွာ အစုလိုက္အၿပံဳလိုက္ ငါးေသဆုံးတာ နည္းပါ တယ္။ ၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္က တစ္ႀကိမ္၊ ၂ဝ၁ဝ ျပည့္ႏွစ္က တစ္ႀကိမ္ ရာသီဥတုပူျပင္း လြန္းတာေၾကာင့္ ေသဆုံးခဲ့တဲ့ ျဖစ္စဥ္ေတြရွိခဲ့တယ္။ အခုႏွစ္ ဧၿပီလမွာတစ္ႀကိမ္၊ အခုစက္တင္ဘာလလယ္မွာ တစ္ႀကိမ္ ထပ္မံျဖစ္ပြားခဲ့တာ ႏႈိင္းယွဥ္ေတြ႕ရ တယ္။ ေသဆုံးတဲ့ ငါးေတြမွာ သဘာဝငါးေတြ မပါဝင္ဘဲ ရာသီဥတုဒဏ္ခံ ႏိုင္ရည္နည္းတဲ့ အရြယ္တူ ''တီလားပီးယား'' ေမြးျမဴေရးငါးေတြ အမ်ားစုျဖစ္ တာလည္း ထူးျခားတယ္''ဟု တိုင္းေဒသႀကီး ငါးလုပ္ငန္းဦးစီးဌာနမွ တာဝန္ရွိသူ တစ္ဦးက ရွင္းျပသည္။
ေတာင္သမန္အင္း သန္႔ရွင္းသာယာလွပေရး...
ယခုအခါ ေတာင္သမန္အင္းေရျပင္ သန္႔ရွင္းသာယာလွပေရးအတြက္ အမႈိက္ကင္းစင္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ျခင္း၊ ေဗဒါမ်ား ဆယ္ယူျခင္း၊ ႏုန္းဆယ္စက္ (Dreyer)ျဖင့္ ႏုန္းဆယ္ျခင္း၊ ပရံေတာ္ေခ်ာင္းတစ္ေလွ်ာက္ တည္ေဆာက္ ထားေသာ စက္႐ုံမ်ားမွ ေရဆိုးမ်ားကို Treatment ျပဳလုပ္ၿပီးမွသာ စည္ပင္ သာယာေရးေကာ္မတီ၏ ၁ဝ လက္မ ပိုက္လိုင္းအတြင္းသို႔ ေရဆိုးမ်ား စြန္႔ထုတ္ ရန္ စီမံေဆာင္ရြက္ျခင္း၊ တမုတ္ဆိုးေျမာင္းမွ ဒု႒ဝတီျမစ္အထိ အရွည္ေပ ၁၂ဝဝဝ ခန္႔ရွိသည့္ ေရဆိုးထုတ္ ပိုက္လိုင္းဆက္သြယ္ျခင္း၊ ဂါလန္ တစ္သိန္း ဆံ့ ေရဆိုးစုကန္ေဆာက္လုပ္ၿပီး စက္ႏွစ္လုံးျဖင့္ ေရဆိုးမ်ား ေန႔စဥ္ေမာင္းႏွင္ စုပ္ထုတ္ျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္လ်က္ရွိသည္။
''ေတာင္သမန္အင္းနဲ႔ ဆက္စပ္အင္းသံုးအင္းမွာ ငါးေမြးျမဴေရးလုပ္ကိုင္ခြင့္ ကို ၂ဝ၁၄-၂ဝ၁၅ ဘ႑ာေရးႏွစ္မွ ၂ဝ၁၆-၂ဝ၁၇ ဘ႑ာေရးႏွစ္အထိ ႏွစ္ခ်င္းေငြေခ်စနစ္နဲ႔ ငွားရမ္းခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေတာင္သမန္အင္း ေရရွည္ တည္တံ့ေအာင္ ထိန္းသိမ္းႏိုင္ဖို႔ ၂ဝ၁၆-၂ဝ၁၇ ဘ႑ာႏွစ္မွာ ဆက္လက္ငွားရမ္း လုပ္ကိုင္ခြင့္မျပဳေတာ့ပါဘူး။ ငါးေမြးျမဴေရးက ေဒသအတြက္ စားေသာက္ေရး ကို အေထာက္အကူျပဳေပမယ့္ ေတာင္သမန္အင္းေရျပင္ သန္႔ရွင္းေရးနဲ႔ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေဆာင္ရြက္ေရးကို ပိုၿပီးဦးစားေပးရမွာ ျဖစ္ပါတယ္''ဟု မႏၲေလးၿမိဳ႕ေတာ္စည္ပင္သာယာေရးေကာ္မတီဝင္ ေဒါက္တာ သြင္ေက်ာ္ေက်ာ္က ေျပာၾကားသည္။
ထို႔ျပင္ တိုင္းေဒသႀကီး ငါးလုပ္ငန္းဦးစီးဌာနကလည္း ေတာင္သမန္အင္း ေရ အရည္အေသြးေကာင္းမြန္ေစေရးအတြက္ ထုံးမ်ားျဖဴးျခင္း၊ ကန္အတြင္း စက္ေလွမ်ားေမာင္းႏွင္ၿပီး ေအာက္ဆီဂ်င္ပိုမိုရရွိရန္ ေဆာင္ရြက္ျခင္း၊ ေရနမူနာ ရယူၿပီး ေရအရည္အေသြးစစ္ေဆးျခင္း၊ ေရပန္းမ်ားခ်ျခင္း၊ ေရထုအေျခ အေနလိုက္၍ ငါးအေရအတြက္ ထိန္းသိမ္းေမြးျမဴရန္ အႀကံျပဳျခင္းမ်ားျဖင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိသည္။
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္ စည္ပင္သာယာေရးေကာ္မတီ ဗိသုကာပညာရွင္ ေဒါက္တာေက်ာ္လတ္၊ မႏၲေလးနည္းပညာတကၠသိုလ္၊ မႏၲေလးစက္မႈ တကၠသိုလ္တို႔မွ ပါေမာကၡခ်ဳပ္မ်ားႏွင့္ ပညာရွင္မ်ားပါဝင္ေသာ အဖြဲ႕က လည္း ''ေတာင္သမန္အင္းအနာဂတ္ႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ဌာနေပါင္းစုံ၊ လူမႈေရး အဖြဲ႕ေပါင္းစုံ၊ အျခားေသာပညာရွင္မ်ားပါဝင္ေသာ အလုပ္႐ုံေဆြးေႏြးပြဲ ျပဳလုပ္သင့္ေၾကာင္း၊ မႏၲေလးၿမိဳ႕ျပဖြံ႕ၿဖိဳးမႈစီမံကိန္းတြင္ ေတာင္သမန္အင္း အား ယဥ္ေက်းမႈဇုန္နယ္ေျမအတြင္း သတ္မွတ္ၿပီး ဆက္စပ္ဧရိယာမ်ားတြင္ ပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးလုပ္ငန္းမ်ား စီမံေဆာင္ရြက္သင့္ေၾကာင္း''အႀကံ ျပဳခဲ့ၾကၿပီး ပါရဂူဘြဲ႕ရ အင္ဂ်င္နီယာသုေတသနျပဳသူမ်ားကလည္း ''ေရထု ညစ္ညမ္းမႈေၾကာင့္ ေရသတၱဝါတို႔၏ေဂဟစနစ္ကို ပ်က္ျပားေစႏိုင္သျဖင့္ စြန္႔ပစ္အမႈိက္မ်ား၊ ေရဆိုးမ်ား၊ စိုက္ပ်ိဳးေရးသုံး ဓာတ္ေျမၾသဇာမ်ားႏွင့္ ပိုးသတ္ေဆးရည္မ်ား၊ အဆိပ္သင့္ေစေသာအရာမ်ား ဝင္ေရာက္ျခင္းမရွိေစေရး ကာကြယ္ထိန္းသိမ္းထားရန္''အႀကံျပဳခဲ့ၾကသည္။
ဆည္ေျမာင္းဦးစီးဌာနမွ ေတာင္သမန္အင္းေရျပင္ညစ္ညမ္းမႈ ေလွ်ာ႔ခ် ရန္ႏွင့္ ေရေနသတၱဝါမ်ား ရွင္သန္လႈပ္ရွားမႈေကာင္းမြန္ေစေရးအတြက္ ႏုန္းမ်ား ဆယ္ယူျခင္းႏွင့္အတူ ရံဖန္ရံခါတြင္ ပိုလွ်ံေသာေရမ်ား ေလွ်ာ့ခ်ျခင္း၊ ဧရာဝတီ ျမစ္ေရတက္ခ်ိန္တြင္ အင္းအတြင္းသို႔ ေရသြင္းၿပီး ေရလဲလွယ္ျခင္းမ်ား ေဆာင္ ရြက္သင့္ေၾကာင္း အႀကံျပဳမႈႏွင့္အတူ လိုအပ္သည္မ်ား ပူးေပါင္းေဆာင္ ရြက္လ်က္ရွိသည္။
ဝင္လာမစဲတသဲသဲ...
ေတာင္သမန္အင္းအတြင္း ျပည္တြင္း ျပည္ပ ခရီးသြားဧည့္သည္မ်ား လွည့္လည္ေလ့လာျခင္းအစီအစဥ္အျဖစ္ ငွက္ေလွ ၄၅ စင္းျဖင့္ ပို႔ေဆာင္ ေပးလ်က္ရွိသကဲ့သို႔ အင္းတစ္ဝိုက္တြင္လည္း စားေသာက္ဆိုင္ ၇၃ ဆိုင္ ဖြင့္လွစ္၍ ဝန္ေဆာင္မႈေပးလ်က္ရွိသည္။
ေတာင္သမန္အင္း၏ တည္ၿငိမ္လွပေသာ႐ႈခင္းႏွင့္ ဦးပိန္တံတား၏အလွသည္ ျပည္တြင္း၌သာမက ႏိုင္ငံတကာမွပင္ အထူးစိတ္ဝင္စားမႈခံရသည့္ လည္ပတ္စရာေနရာတစ္ခုျဖစ္လာခဲ့ရာ ႏိုင္ငံျခားသားဧည့္သည္ ဝင္ေရာက္မႈ မွာလည္း ႏွစ္စဥ္တိုးတက္လာခဲ့သည္။ ၂ဝ၁ဝ-၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္တြင္ ႏိုင္ငံျခားသား ဧည့္သည္ ၂၁ဝဝဝဝ၊၂ဝ၁၁-၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္တြင္ ၂၃ဝဝဝဝ၊ ၂ဝ၁၂-၂ဝ၁၃ ခုႏွစ္တြင္ ၃၁ဝဝဝဝ၊ ၂ဝ၁၃-၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္တြင္ ၃၅ဝဝဝဝ ႏွင့္ ၂ဝ၁၄-၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္တြင္ ၃၈ဝဝဝဝ အထိ ႏိုင္ငံျခားသားဧည့္သည္ဝင္ေရာက္မႈ ျမင့္တက္ခဲ့ရာ ခရီးသြားလုပ္ငန္းႏွင့္အညီ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈႏွင့္အတူ ေဒသခံျပည္သူတို႔၏ လူေနမႈဘဝမ်ားလည္း ျမင့္တက္လာလ်က္ရွိသည္။
တစ္ေက်ာ့ျပန္ႏိုးထလာမည့္ေတာင္သမန္...
ေရကန္ႏွင့္အင္းတို႔၏ သေဘာသဘာဝသည္ ေရရွိမွသာ အဓိပၸာယ္ ျပည္စုံသကဲ့သို႔ တံတားသည္လည္း ေရျပင္က်ယ္ကို ျဖတ္ေက်ာ္ရန္ ေဆာက္လုပ္ ထားျခင္းျဖစ္ရာ တံတားႏွင့္ေရသည္ လိုက္ဖက္တင့္တယ္လ်က္ရွိသျဖင့္ ေတာင္သမန္အင္းကို အၿမဲထိန္းသိမ္းၿပီး တိုးတက္လာသည့္ လူဦးေရႏွင့္ ၿမိဳ႕ျပအဂၤါရပ္ႏွင့္အညီ အမ်ားျပည္သူအတြက္ အပန္းေျဖေနရာတစ္ခုႏွင့္ ဝင္ေငြရွာေဖြေပးေသာ ေနရာတစ္ခုသာမက ေရေနသတၱဝါမ်ားႏွင့္ ေဆာင္းခို ငွက္မ်ားအပါအဝင္ မ်ဳိးစိတ္ေပါင္းမ်ားစြာအတြက္ နားခိုစရာေနရာတစ္ခု အျဖစ္လည္း ထိန္းသိမ္းၾကရေပမည္။
ထို႔အျပင္ အမ်ားျပည္သူဆႏၵကို တန္ဖိုးထားေလးစားမႈျဖင့္ ေဒသဆိုင္ရာ ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ ဘာသာရပ္ဆ္ိုင္ရာအထိမ္းအမွတ္ေနရာ(Land Mark)တစ္ခုအျဖစ္ အစဥ္ဝင့္ထည္စြာရပ္တည္ႏိုင္ေရး ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ၾကရမည္။
မၾကာမီ ေတာင္သမန္အင္း ေရရွည္တည္တံ့ခိုင္ၿမဲေစရန္ႏွင့္ အစဥ္ဖြံ႕ၿဖိဳး တိုးတက္ေစရန္အတြက္ ပညာရွင္မ်ား၊ ဌာနဆိုင္ရာမ်ားႏွင့္ ေဒသခံမ်ား ပါဝင္ေသာ အလုပ္႐ုံေဆြးေႏြးပြဲတစ္ခုကို ပူးေပါင္းက်င္းပမည္ျဖစ္ရာ ထိုေဆြးေႏြးပြဲမွ အႀကံျပဳခ်က္မ်ားႏွင့္ ရလဒ္မ်ားအေပၚအေျခခံၿပီး ေတာင္သမန္ အင္း၏ အနာဂတ္ကို အေကာင္းဆုံးပုံေဖာ္ စီမံေဆာင္ရြက္ၾကမည္ကို ယုံၾကည္ ေမွ်ာ္လင့္ေတာ့သည္။
''အင္းကေအာင္အာ''ဟု တံတားႀကီးတည္ေဆာက္ခဲ့သည့္ ၁၂၁၁ ခုႏွစ္ ကိုလည္းေကာင္း၊ ''အင္းကေအာင္ညီ''ဟု တံတားႀကီးေဆာက္လုပ္ၿပီးစီးခဲ့ သည့္ ၁၂၁၃ ခုႏွစ္ကိုလည္းေကာင္း စာခ်ိဳးျဖင့္ ေဖာ္ျပခဲ့မႈ၊ ပုဂံမင္းလက္ထက္ တြင္ အမရပူရၿမိဳ႕စာေရး ေမာင္ပိန္က ေတာင္သမန္ရြာႏွင့္ ပတ္ဝန္းက်င္ေက်းရြာ မွ ျပည္သူမ်ား သြားလာမႈအဆင္ေျပေစရန္ ေတာင္သမန္အင္းကို ျဖတ္၍ ႏွစ္ႏွစ္ခန္႔ၾကာ ေဆာက္လုပ္ခဲ့မႈ၊ စစ္ကိုင္းႏွင့္ အင္းဝၿမိဳ႕မ်ားမွ နန္းေတာ္ေဟာင္း ႏွင့္ အိမ္ေတာ္ေဟာင္းမ်ားမွ သစ္သားေဟာင္းမ်ားကို ပုဂံမင္းက အမ်ားျပည္သူ အတြက္ တံတားေဆာက္လုပ္ရန္ ခြင့္ျပဳခဲ့မႈႏွင့္ ဘုရင့္စစ္ေလွႀကီးမ်ား၊ ျပည္ႀကီး မြန္စသည့္ ဘုရင့္ေဖာင္ေတာ္ႀကီးမ်ား လြယ္ကူစြာ ျဖတ္သန္းသြားလာႏိုင္ေစ ေရး လြယ္ကူစြာျဖဳတ္ႏိုင္၊ တပ္ႏိုင္ရန္ စီမံေဆာက္လုပ္ခဲ့မႈ၊ ေဖာင္လမ္းေၾကာင္း ကိုးခုႏွင့္ ခရီးသြားမ်ား နားေနႏိုင္ေစရန္ ဇရပ္ေလးခု ထည့္သြင္းတည္ေဆာက္ ခဲ့မႈမ်ားကို ေလ့လာသိရွိရသည္။
''ေျမဝင္တသူ၊ ထူးမူႏွစ္ခ်က္၊ ႏွစ္ဖက္ဝရန္တာ၊ ခင္းသုံးလႊာႏွင့္'' စာခ်ိဳး ျဖင့္ တံတားတိုင္ ေျမဝင္ ခုနစ္ေပအနက္ႏွင့္ ေျမဝင္တိုင္ အဖ်ားအား ခြၽန္ထား မႈ၊ တိုင္ေျခမ်ားကို အေပါက္ေဖာက္၍ ထူးႏွစ္ခ်က္ခတ္၊ ဝရန္တာႏွစ္ဖက္ကာ ၍ အခင္းသုံးထပ္၊ သုံးလႊာခင္း၍ ေဆာက္လုပ္ထားမႈ၊ ထုထည္ႀကီးမားေသာ သစ္မ်ား ေအာက္ခံထားၿပီး အခင္းသစ္သားျပားသုံးဆင့္ကို တစ္ခုအေပၚတစ္ခု ကန္႔လန္႔ျဖတ္တင္ကာေဆာက္လုပ္ခဲ့မႈတို႔ကိုလည္းေကာင္း၊ ''နဝအဌဇယ ေမာင္ပိန္''ဟူ၍ တံတားတြင္ တိုင္ေပါင္း ၉၈၄ တိုင္ျဖင့္ ေရွးေခတ္ျမန္မာဗိသု ကာ လက္သမားပညာရွင္မ်ားက စေကးခ်ိန္၊ မွန္ခ်ိန္မပါဘဲ လက္အတိုင္း အတာ၊ ေျခလွမ္းအတိုင္းအတာတို႔ျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ လႈိင္းဒဏ္၊ ေလဒဏ္ ခံႏိုင္ရန္ ေျဖာင့္တန္းစြာ မေဆာက္လုပ္ဘဲ ေတာင္ဘက္သို႔ ဦးေမာ့၍ ေကြ႕ဝိုက္ ကာ က်င္တြယ္ခ်ိဳးသဏၭာန္ေဆာက္လုပ္ခဲ့မႈကို လည္းေကာင္း ေလ့လာမွတ္သား ရသည္။
ေခတ္အဆက္ဆက္ ပ်က္စီးယိုယြင္းမႈႏွင့္အတူ ျပဳျပင္ထိန္းသိမ္းမႈ ျပဳလုပ္ခဲ့ ရာတြင္ တံတားႏွစ္ဖက္ထိပ္ရွိ အုတ္တံတားကို ျဖဳတ္ၿပီး သစ္သားတံတားျဖင့္ အစားထိုးေဆာက္လုပ္ခဲ့မႈေၾကာင့္ တံတားတိုင္မ်ား တိုးလာခဲ့ရာ ဇရပ္ေလး ေဆာင္မွ တိုင္မ်ား အပါအဝင္ တံတားတိုင္စုစုေပါင္းမွာ ၁ဝ၈၆ တိုင္အထိ ရွိလာခဲ့ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အရွည္ဆုံးသစ္သားတံတားအျဖစ္ ရပ္တည္လ်က္ ရွိသည္။
''ဒုတိယကမၻာစစ္ၿပီးကာလ ၁၉၄၆ ခုႏွစ္က ေတာင္သမန္အင္း ေရအလြန္ ႀကီးၿပီး ဦးပိန္တံတားႀကီး ေရနစ္ျမဳပ္ခဲ့ဖူးပါတယ္။ တံတားတိုင္လုံးနဲ႔ တံတား အခင္းေတြ ေရစီးနဲ႔ ေမ်ာပါပ်က္စီးခဲ့တာေၾကာင့္ ေတာင္သမန္ရြာမွာေနတဲ့ အမရပူရအမတ္ ဦးဘသီက ျပဳျပင္ခဲ့တယ္''ဟု အမရပူရၿမိဳ႕ေန အသက္ ၈၄ ႏွစ္အရြယ္ရွိ ေက်ာင္းအုပ္ဆရာႀကီး (အၿငိမ္းစား) ဦးေအာင္ေငြက ေျပာသည္။
ေတာင္သမန္တံတားႀကီးကို ေခတ္အဆက္ဆက္ ျပဳျပင္ထိန္းသိမ္းျခင္း မ်ား ေဆာင္ရြက္ခဲ့ရာတြင္ ၁၉၆၇ ခုႏွစ္တြင္ ေက်းလက္ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးရန္ပုံေငြ ျဖင့္ တံတားအေရွ႕ဘက္ပိုင္းရွိ အခန္းေပါင္း ၅ဝ အရွည္ေပ ၅ဝဝ ကိုလည္း ေကာင္း၊ ၁၉၇၃ ႏွင့္ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္မ်ားတြင္ ေရႀကီးသျဖင့္ အမရပူရၿမိဳ႕ရွိ မဟာဂႏၶာ႐ုံဆရာေတာ္ႀကီး ဦးေဆာင္ၿပီး တာဝန္ရွိသူမ်ားႏွင့္ အလွဴရွင္မ်ား ပူးေပါင္း၍ တံတားအခန္းေပါင္း ၈ဝ ခန္႔ကိုတစ္ႀကိမ္၊ ၄၅ ခန္းခန္႔ကို တစ္ႀကိမ္စီ ျဖင့္ ျပဳျပင္ခဲ့ရာတြင္ အခ်ိဳ႕ေနရာမ်ား၌ သံကူကြန္ကရစ္တံတားမ်ားျဖင့္ အစား ထိုး၍ ျပဳျပင္ခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။
''ေရွးေဟာင္းသုေတသန ခြင့္ျပဳရန္ပုံေငြမွ ၁၉၉၉-၂ဝဝဝ ဘ႑ာေရးႏွစ္ မွာ ေငြက်ပ္ ၁ဝ သိန္း၊ ၂ဝဝဝ-၂ဝဝ၁ ဘ႑ာေရးႏွစ္မွာ ေငြက်ပ္သံုးသိန္း၊ ၂ဝဝ၄ ခုႏွစ္ထဲမွာ ေငြက်ပ္ ၃၅၅ ဒသမ ၇ သိန္း ခြင့္ျပဳခဲ့ၿပီး ယိုင္ေနတဲ့ သစ္သားတိုင္နဲ႔ ၾကမ္းခင္းေတြ ျပန္လည္တည့္မတ္တာ၊ ေဆြးျမည့္ေနတဲ့ ရက္မနဲ႔ဆင့္ေတြမွာ အစားထိုးျပဳျပင္တာ၊ တံတားၾကမ္းခင္းေဟာင္းေတြမွာ သံခ်က္ၾကြေနတာကို ထပ္မံသံ႐ိုက္တာ၊ ကြၽန္းတိုင္ေတြဆက္ၿပီး ျပဳျပင္ခဲ့တာ ေတြကို မွတ္တမ္းေတြမွာ ေလ့လာေတြ႕ရွိရပါတယ္''ဟု ယဥ္ေက်းမႈဝန္ႀကီးဌာန ေရွးေဟာင္းသုေတသနႏွင့္ အမ်ိဳးသားျပတိုက္ဦးစီးဌာန မႏၲေလးဌာနခြဲမွ ညႊန္ၾကားေရးမွဴး ဦးညိဳျမင့္ထြန္းက ေျပာၾကားသည္။
ထို႔အျပင္ ဦးပိန္တံတား ျပဳျပင္ခဲ့မႈမ်ားတြင္ ၂ဝဝ၅-၂ဝဝ၆ ဘ႑ာေရးႏွစ္ တြင္ ေငြက်ပ္သိန္း ၁၇ဝ၊ ၂ဝဝ၈-၂ဝဝ၉ ဘ႑ာေရးႏွစ္တြင္ ေငြက်ပ္ ၄၈ ဒသမ ၅ သိန္း၊ ၂ဝ၁၄-၂ဝ၁၅ ဘ႑ာေရးႏွစ္တြင္ ေငြက်ပ္ ၁၃၄ သိန္းတို႔ ခြင့္ျပဳခ်က္ရရွိခဲ့ၿပီး တံတားတိုင္မ်ား အစားထိုးလဲလွယ္ျခင္း၊ ျဖတ္ဆက္ျခင္း၊ တည့္မတ္ျခင္း၊ ခ်ဳပ္တန္း၊ ေထာက္တန္း၊ ရက္မ၊ ဆင့္၊ ၾကမ္းခင္းမ်ား လဲလွယ္ ျခင္း၊ ဇလီသတ္ျခင္း၊ လက္ရန္းမ်ားတပ္ဆင္ျခင္း၊ အခန္းနံပါတ္မ်ား ေရးထိုးျခင္း မ်ားအျပင္ အမ်ားျပည္သူ လွဴဒါန္းေငြမ်ားျဖင့္လည္း ေဆြးျမည့္ပ်က္စီးသည့္ တံတားႀကီး၏ ရက္မ၊ ဆင့္ႏွင့္ ၾကမ္းခင္းလဲလွယ္ျခင္းမ်ားကို အခါအားေလ်ာ္ စြာ ျပဳျပင္ခဲ့ၿပီး ထိန္းသိမ္းခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။
''ဦးပိန္တံတားႀကီးကို ေရွးမူမပ်က္ ျပဳျပင္ထိန္းသိမ္းတဲ့ လုပ္ငန္းေတြ ဆက္လက္လုပ္ေဆာင္ရမွာပါ။ အခုတံတားႀကီးမွာ ေဆြးျမည့္ေနတဲ့ တံတား တိုင္ ၁ဝဝ လဲလွယ္ဖို႔၊ ေအာက္ေျခေဆြးျမည့္ေနတဲ့ တံတားတိုင္ ၁၇ တိုင္ ျဖတ္ဆက္ျပဳျပင္ဖို႔၊ ေဆြးျမည့္ပ်က္စီးေနတဲ့ တိုင္အေခါင္း ၄၆ တိုင္ကို အစားထိုး ဆက္ၿပီး ျပဳျပင္ဖို႔၊ ေဆြးျမည့္ေနတဲ့တံတား ရက္မ ၃၅ ေခ်ာင္း လဲလွယ္ဖို႔၊ တံတားလက္ရန္းေပအရွည္ ၂ဝဝ ခန္႔ ျပဳလုပ္ဖို႔၊ သစ္သားခါးပန္းမ်ား ထည့္သြင္း ျပဳလုပ္ဖို႔ လိုအပ္ေနပါေသးတယ္''ဟု ဦးညိဳျမင့္ထြန္းက ဆက္လက္ေျပာၾကား သည္။
ေတာင္သမန္တံတားႀကီးမွ ကြန္ကရစ္တံတား လက္ရန္းမ်ားတြင္လည္း အဂၤေတ အေခ်ာကိုင္ျပဳျပင္ရန္၊ ကြဲအက္ေနေသာ တိုင္ေခါင္းမ်ားကို စတီးျပား မ်ားျဖင့္ ခါးပတ္ျပဳလုပ္ထိန္းသိမ္းရန္၊ ေတာင့္တင္းခိုင္မာမႈရွိေစေရးခ်ဳပ္တန္းႏွင့္ ေထာက္တန္းမ်ား ထည့္သြင္းျပဳလုပ္ရန္အျပင္ တံတားေအာက္ဘက္ျခမ္း မွ ၁၅ ေပခန္႔အကြာအထိ လုံၿခံဳေရး႐ႈေထာင့္အရ လွ်ပ္စစ္မီးသြယ္တန္းတပ္ဆင္ ရန္လည္း လိုအပ္ေၾကာင္း သိရွိရသည္။
ေတာင္သမန္အင္း...
လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ ၁ဝဝ ခန္႔က အင္းအက်ယ္မွာ ဧက ၂၅ဝဝ ခန္႔ ရွိခဲ့ရာမွ ယခုအခါ မိုးမ်ားခ်ိန္တြင္ ဧက ၁၈ဝဝ ခန္႔၊ ေရအနက္ ၉ ေပမွ ၁၅ ေပအထိ ရွိေသာ္လည္း ပြင့္လင္းရာသီတြင္မူ ဧက ၈ဝဝ မွ ၁ဝဝဝ ခန္႔အထိ ေလ်ာ့က် လာခဲ့သည္။
ယခင္က ဒု႒ဝတီျမစ္ႏွင့္ ဧရာဝတီျမစ္တို႔မွ ေတာင္သမန္အင္းသို႔ တိုက္႐ိုက္ ေရဝင္ေရာက္ခဲ့ရာ သဘာဝတိုင္းရင္းငါးမ်ိဳးမ်ား ေပါမ်ားသျဖင့္ ပတ္ဝန္းက်င္ ရွိ ေက်းရြာ ၁၃ ရြာမွ ေဒသခံျပည္သူမ်ားမွာ ငါး၊ ပုစြန္ ရွာေဖြေရာင္းခ်မႈမ်ား လုပ္ကိုင္ၾကသည္။
ကမၻာႏွင့္အဝန္း ရာသီဥတုေဖာက္ျပန္မႈမ်ားႏွင့္ အပူခ်ိန္လြန္ကဲလာၿပီး ေရအနက္ ေလ်ာ့က်လာကာ ငါးမ်ားအတြက္ ေရေနဧရိယာ က်ဥ္းေျမာင္းလာ ျခင္း၊ ေတာင္သမန္အင္းအတြက္ ေရထိန္းႏိုင္ရန္ ၁၉၉၅ ခုႏွစ္ခန္႔က တံတားျဖဴေရထိန္းတံတား တည္ေဆာက္ခဲ့ရာ ျမစ္ေရမ်ား တိုက္႐ိုက္စီးဝင္မႈ ကန္႔သတ္ခ်က္ ျဖစ္ေပၚလာျခင္း၊ ၿမိဳ႕ျပဧရိယာ က်ယ္ျပန္႔တိုးခ်ဲ႕လာၿပီး လူေန ထူထပ္လာျခင္း၊ ပရံေတာ္ေခ်ာင္းတစ္ေလၽွာက္ႏွင့္ ေရပိုပစ္ေျမာင္းတစ္ဖက္ တြင္ စက္မႈဇုန္မ်ား၊ အင္းပတ္လည္တြင္ လူေနအိမ္ႏွင့္ စားေသာက္ဆိုင္မ်ား ျဖစ္ေပၚလာခဲ့ရာ စြန္႔ပစ္ေရႏွင့္ အမႈိက္သ႐ိုက္ အညစ္အေၾကးမ်ားေၾကာင့္ အင္းေရမွာ သန္႔စင္ၾကည္လင္မႈ ေလ်ာ့နည္းလာခဲ့ၿပီး ငါးေသဆုံးမႈ ျဖစ္စဥ္မ်ား ျဖစ္ပြားလာေၾကာင္း သိရသည္။
''ေတာင္သမန္အင္းမွာ အစုလိုက္အၿပံဳလိုက္ ငါးေသဆုံးတာ နည္းပါ တယ္။ ၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္က တစ္ႀကိမ္၊ ၂ဝ၁ဝ ျပည့္ႏွစ္က တစ္ႀကိမ္ ရာသီဥတုပူျပင္း လြန္းတာေၾကာင့္ ေသဆုံးခဲ့တဲ့ ျဖစ္စဥ္ေတြရွိခဲ့တယ္။ အခုႏွစ္ ဧၿပီလမွာတစ္ႀကိမ္၊ အခုစက္တင္ဘာလလယ္မွာ တစ္ႀကိမ္ ထပ္မံျဖစ္ပြားခဲ့တာ ႏႈိင္းယွဥ္ေတြ႕ရ တယ္။ ေသဆုံးတဲ့ ငါးေတြမွာ သဘာဝငါးေတြ မပါဝင္ဘဲ ရာသီဥတုဒဏ္ခံ ႏိုင္ရည္နည္းတဲ့ အရြယ္တူ ''တီလားပီးယား'' ေမြးျမဴေရးငါးေတြ အမ်ားစုျဖစ္ တာလည္း ထူးျခားတယ္''ဟု တိုင္းေဒသႀကီး ငါးလုပ္ငန္းဦးစီးဌာနမွ တာဝန္ရွိသူ တစ္ဦးက ရွင္းျပသည္။
ေတာင္သမန္အင္း သန္႔ရွင္းသာယာလွပေရး...
ယခုအခါ ေတာင္သမန္အင္းေရျပင္ သန္႔ရွင္းသာယာလွပေရးအတြက္ အမႈိက္ကင္းစင္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ျခင္း၊ ေဗဒါမ်ား ဆယ္ယူျခင္း၊ ႏုန္းဆယ္စက္ (Dreyer)ျဖင့္ ႏုန္းဆယ္ျခင္း၊ ပရံေတာ္ေခ်ာင္းတစ္ေလွ်ာက္ တည္ေဆာက္ ထားေသာ စက္႐ုံမ်ားမွ ေရဆိုးမ်ားကို Treatment ျပဳလုပ္ၿပီးမွသာ စည္ပင္ သာယာေရးေကာ္မတီ၏ ၁ဝ လက္မ ပိုက္လိုင္းအတြင္းသို႔ ေရဆိုးမ်ား စြန္႔ထုတ္ ရန္ စီမံေဆာင္ရြက္ျခင္း၊ တမုတ္ဆိုးေျမာင္းမွ ဒု႒ဝတီျမစ္အထိ အရွည္ေပ ၁၂ဝဝဝ ခန္႔ရွိသည့္ ေရဆိုးထုတ္ ပိုက္လိုင္းဆက္သြယ္ျခင္း၊ ဂါလန္ တစ္သိန္း ဆံ့ ေရဆိုးစုကန္ေဆာက္လုပ္ၿပီး စက္ႏွစ္လုံးျဖင့္ ေရဆိုးမ်ား ေန႔စဥ္ေမာင္းႏွင္ စုပ္ထုတ္ျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္လ်က္ရွိသည္။
''ေတာင္သမန္အင္းနဲ႔ ဆက္စပ္အင္းသံုးအင္းမွာ ငါးေမြးျမဴေရးလုပ္ကိုင္ခြင့္ ကို ၂ဝ၁၄-၂ဝ၁၅ ဘ႑ာေရးႏွစ္မွ ၂ဝ၁၆-၂ဝ၁၇ ဘ႑ာေရးႏွစ္အထိ ႏွစ္ခ်င္းေငြေခ်စနစ္နဲ႔ ငွားရမ္းခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေတာင္သမန္အင္း ေရရွည္ တည္တံ့ေအာင္ ထိန္းသိမ္းႏိုင္ဖို႔ ၂ဝ၁၆-၂ဝ၁၇ ဘ႑ာႏွစ္မွာ ဆက္လက္ငွားရမ္း လုပ္ကိုင္ခြင့္မျပဳေတာ့ပါဘူး။ ငါးေမြးျမဴေရးက ေဒသအတြက္ စားေသာက္ေရး ကို အေထာက္အကူျပဳေပမယ့္ ေတာင္သမန္အင္းေရျပင္ သန္႔ရွင္းေရးနဲ႔ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေဆာင္ရြက္ေရးကို ပိုၿပီးဦးစားေပးရမွာ ျဖစ္ပါတယ္''ဟု မႏၲေလးၿမိဳ႕ေတာ္စည္ပင္သာယာေရးေကာ္မတီဝင္ ေဒါက္တာ သြင္ေက်ာ္ေက်ာ္က ေျပာၾကားသည္။
ထို႔ျပင္ တိုင္းေဒသႀကီး ငါးလုပ္ငန္းဦးစီးဌာနကလည္း ေတာင္သမန္အင္း ေရ အရည္အေသြးေကာင္းမြန္ေစေရးအတြက္ ထုံးမ်ားျဖဴးျခင္း၊ ကန္အတြင္း စက္ေလွမ်ားေမာင္းႏွင္ၿပီး ေအာက္ဆီဂ်င္ပိုမိုရရွိရန္ ေဆာင္ရြက္ျခင္း၊ ေရနမူနာ ရယူၿပီး ေရအရည္အေသြးစစ္ေဆးျခင္း၊ ေရပန္းမ်ားခ်ျခင္း၊ ေရထုအေျခ အေနလိုက္၍ ငါးအေရအတြက္ ထိန္းသိမ္းေမြးျမဴရန္ အႀကံျပဳျခင္းမ်ားျဖင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိသည္။
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္ စည္ပင္သာယာေရးေကာ္မတီ ဗိသုကာပညာရွင္ ေဒါက္တာေက်ာ္လတ္၊ မႏၲေလးနည္းပညာတကၠသိုလ္၊ မႏၲေလးစက္မႈ တကၠသိုလ္တို႔မွ ပါေမာကၡခ်ဳပ္မ်ားႏွင့္ ပညာရွင္မ်ားပါဝင္ေသာ အဖြဲ႕က လည္း ''ေတာင္သမန္အင္းအနာဂတ္ႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ဌာနေပါင္းစုံ၊ လူမႈေရး အဖြဲ႕ေပါင္းစုံ၊ အျခားေသာပညာရွင္မ်ားပါဝင္ေသာ အလုပ္႐ုံေဆြးေႏြးပြဲ ျပဳလုပ္သင့္ေၾကာင္း၊ မႏၲေလးၿမိဳ႕ျပဖြံ႕ၿဖိဳးမႈစီမံကိန္းတြင္ ေတာင္သမန္အင္း အား ယဥ္ေက်းမႈဇုန္နယ္ေျမအတြင္း သတ္မွတ္ၿပီး ဆက္စပ္ဧရိယာမ်ားတြင္ ပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးလုပ္ငန္းမ်ား စီမံေဆာင္ရြက္သင့္ေၾကာင္း''အႀကံ ျပဳခဲ့ၾကၿပီး ပါရဂူဘြဲ႕ရ အင္ဂ်င္နီယာသုေတသနျပဳသူမ်ားကလည္း ''ေရထု ညစ္ညမ္းမႈေၾကာင့္ ေရသတၱဝါတို႔၏ေဂဟစနစ္ကို ပ်က္ျပားေစႏိုင္သျဖင့္ စြန္႔ပစ္အမႈိက္မ်ား၊ ေရဆိုးမ်ား၊ စိုက္ပ်ိဳးေရးသုံး ဓာတ္ေျမၾသဇာမ်ားႏွင့္ ပိုးသတ္ေဆးရည္မ်ား၊ အဆိပ္သင့္ေစေသာအရာမ်ား ဝင္ေရာက္ျခင္းမရွိေစေရး ကာကြယ္ထိန္းသိမ္းထားရန္''အႀကံျပဳခဲ့ၾကသည္။
ဆည္ေျမာင္းဦးစီးဌာနမွ ေတာင္သမန္အင္းေရျပင္ညစ္ညမ္းမႈ ေလွ်ာ႔ခ် ရန္ႏွင့္ ေရေနသတၱဝါမ်ား ရွင္သန္လႈပ္ရွားမႈေကာင္းမြန္ေစေရးအတြက္ ႏုန္းမ်ား ဆယ္ယူျခင္းႏွင့္အတူ ရံဖန္ရံခါတြင္ ပိုလွ်ံေသာေရမ်ား ေလွ်ာ့ခ်ျခင္း၊ ဧရာဝတီ ျမစ္ေရတက္ခ်ိန္တြင္ အင္းအတြင္းသို႔ ေရသြင္းၿပီး ေရလဲလွယ္ျခင္းမ်ား ေဆာင္ ရြက္သင့္ေၾကာင္း အႀကံျပဳမႈႏွင့္အတူ လိုအပ္သည္မ်ား ပူးေပါင္းေဆာင္ ရြက္လ်က္ရွိသည္။
ဝင္လာမစဲတသဲသဲ...
ေတာင္သမန္အင္းအတြင္း ျပည္တြင္း ျပည္ပ ခရီးသြားဧည့္သည္မ်ား လွည့္လည္ေလ့လာျခင္းအစီအစဥ္အျဖစ္ ငွက္ေလွ ၄၅ စင္းျဖင့္ ပို႔ေဆာင္ ေပးလ်က္ရွိသကဲ့သို႔ အင္းတစ္ဝိုက္တြင္လည္း စားေသာက္ဆိုင္ ၇၃ ဆိုင္ ဖြင့္လွစ္၍ ဝန္ေဆာင္မႈေပးလ်က္ရွိသည္။
ေတာင္သမန္အင္း၏ တည္ၿငိမ္လွပေသာ႐ႈခင္းႏွင့္ ဦးပိန္တံတား၏အလွသည္ ျပည္တြင္း၌သာမက ႏိုင္ငံတကာမွပင္ အထူးစိတ္ဝင္စားမႈခံရသည့္ လည္ပတ္စရာေနရာတစ္ခုျဖစ္လာခဲ့ရာ ႏိုင္ငံျခားသားဧည့္သည္ ဝင္ေရာက္မႈ မွာလည္း ႏွစ္စဥ္တိုးတက္လာခဲ့သည္။ ၂ဝ၁ဝ-၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္တြင္ ႏိုင္ငံျခားသား ဧည့္သည္ ၂၁ဝဝဝဝ၊၂ဝ၁၁-၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္တြင္ ၂၃ဝဝဝဝ၊ ၂ဝ၁၂-၂ဝ၁၃ ခုႏွစ္တြင္ ၃၁ဝဝဝဝ၊ ၂ဝ၁၃-၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္တြင္ ၃၅ဝဝဝဝ ႏွင့္ ၂ဝ၁၄-၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္တြင္ ၃၈ဝဝဝဝ အထိ ႏိုင္ငံျခားသားဧည့္သည္ဝင္ေရာက္မႈ ျမင့္တက္ခဲ့ရာ ခရီးသြားလုပ္ငန္းႏွင့္အညီ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈႏွင့္အတူ ေဒသခံျပည္သူတို႔၏ လူေနမႈဘဝမ်ားလည္း ျမင့္တက္လာလ်က္ရွိသည္။
တစ္ေက်ာ့ျပန္ႏိုးထလာမည့္ေတာင္သမန္...
ေရကန္ႏွင့္အင္းတို႔၏ သေဘာသဘာဝသည္ ေရရွိမွသာ အဓိပၸာယ္ ျပည္စုံသကဲ့သို႔ တံတားသည္လည္း ေရျပင္က်ယ္ကို ျဖတ္ေက်ာ္ရန္ ေဆာက္လုပ္ ထားျခင္းျဖစ္ရာ တံတားႏွင့္ေရသည္ လိုက္ဖက္တင့္တယ္လ်က္ရွိသျဖင့္ ေတာင္သမန္အင္းကို အၿမဲထိန္းသိမ္းၿပီး တိုးတက္လာသည့္ လူဦးေရႏွင့္ ၿမိဳ႕ျပအဂၤါရပ္ႏွင့္အညီ အမ်ားျပည္သူအတြက္ အပန္းေျဖေနရာတစ္ခုႏွင့္ ဝင္ေငြရွာေဖြေပးေသာ ေနရာတစ္ခုသာမက ေရေနသတၱဝါမ်ားႏွင့္ ေဆာင္းခို ငွက္မ်ားအပါအဝင္ မ်ဳိးစိတ္ေပါင္းမ်ားစြာအတြက္ နားခိုစရာေနရာတစ္ခု အျဖစ္လည္း ထိန္းသိမ္းၾကရေပမည္။
ထို႔အျပင္ အမ်ားျပည္သူဆႏၵကို တန္ဖိုးထားေလးစားမႈျဖင့္ ေဒသဆိုင္ရာ ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ ဘာသာရပ္ဆ္ိုင္ရာအထိမ္းအမွတ္ေနရာ(Land Mark)တစ္ခုအျဖစ္ အစဥ္ဝင့္ထည္စြာရပ္တည္ႏိုင္ေရး ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ၾကရမည္။
မၾကာမီ ေတာင္သမန္အင္း ေရရွည္တည္တံ့ခိုင္ၿမဲေစရန္ႏွင့္ အစဥ္ဖြံ႕ၿဖိဳး တိုးတက္ေစရန္အတြက္ ပညာရွင္မ်ား၊ ဌာနဆိုင္ရာမ်ားႏွင့္ ေဒသခံမ်ား ပါဝင္ေသာ အလုပ္႐ုံေဆြးေႏြးပြဲတစ္ခုကို ပူးေပါင္းက်င္းပမည္ျဖစ္ရာ ထိုေဆြးေႏြးပြဲမွ အႀကံျပဳခ်က္မ်ားႏွင့္ ရလဒ္မ်ားအေပၚအေျခခံၿပီး ေတာင္သမန္ အင္း၏ အနာဂတ္ကို အေကာင္းဆုံးပုံေဖာ္ စီမံေဆာင္ရြက္ၾကမည္ကို ယုံၾကည္ ေမွ်ာ္လင့္ေတာ့သည္။
သတင္းေဆာင္းပါး -သေျပ
ဓာတ္ပုံ -မင္းထက္ေအာင္ (မန္းကုိယ္ပြား
ဓာတ္ပုံ -မင္းထက္ေအာင္ (မန္းကုိယ္ပြား
No comments:
Post a Comment