၂ဝ၁၅-၂ဝ၁၇ ေနာ္ေဝ-ျမန္မာ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္က႑ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ ေရသယံဇာတထိန္းသိမ္းေရး ႏွစ္ႏိုင္ငံသေဘာတူ

ယေန႔ ကမၻာေပၚရွိ လူဦးေရ ၂ ဒသမ ၆ ဘီလီယံခန္႔သည္ သန္႔ရွင္းမႈမရွိသည့္ ပတ္ဝန္းက်င္တြင္ေနထုိင္ၾကရၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံသည္လည္း ရာသီဥတုဆုိးရြားစြာခံစားရသည့္ ထိပ္ဆံုး ၁ဝ ႏိုင္ငံစာရင္း၌ ဒုတိယေနရာတြင္ ေရာက္ရွိေနသည္။ ထုိရာသီဥတုဆိုးရြားမႈဒဏ္မ်ားႏွင့္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ညစ္ညမ္းမႈဒဏ္မ်ားကို ကာကြယ္ႏိုင္္ရန္ ေနာ္ေဝ- ျမန္မာ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္က႑ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈျမႇင့္တင္ေရး ၂ဝ၁၅-၂ဝ၁၇ စီမံကိန္းမ်ားေဆာင္ရြက္မည့္ အလုပ္႐ံုေဆြးေႏြးပြဲကုိ ယေန႔ နံနက္ ၉ နာရီတြင္ ေနျပည္ေတာ္ရွိ သစ္ေတာဦးစီးဌာန သစ္ေတာဦးစီး႐ံုးခ်ဳပ္ ႐ံုးအမွတ္(၃၉) အင္ၾကင္းခန္းမ၌ က်င္းပသည္။

ေနာ္ေဝ-ျမန္မာပတ္ဝန္းက်င္က႑ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ ျမင့္တင္ေရးစီမံကိန္း၏ အဓိကက႑ႀကီး (၃)ရပ္ တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ဇီဝမ်ဳိးစံုမ်ဳိးကြဲမ်ား ထိန္းသိမ္းျခင္းႏွင့္ သဘာဝနယ္ေျမမ်ား စီမံအုပ္ခ်ဳပ္လုပ္ကုိင္မႈ တုိးတက္ေစျခင္း ဆုိင္ရာစီမံကိန္း၊ ဘက္စံုေရသယံဇာတအရင္းအျမစ္မ်ား စီမံအုပ္ခ်ဳပ္မႈႏွင့္စပ္လ်ဥ္းသည့္စီမံကိန္း၊ သဘာဝအေမြအႏွစ္ မ်ားထိန္းသိမ္းေရးႏွင့္ ေဘးအႏၲရာယ္ျဖစ္ေစေသာ စြန္႔ပစ္ပစၥည္းမ်ား ထိန္းသိမ္းေရးဆုိင္ရာ ဥပေဒမူေဘာင္ႏွင့္ ပင္မစီမံကိန္းမ်ားေရးဆြဲျခင္းတုိ႔ပါဝင္သည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ေနာ္ေဝႏုိင္ငံႏွင့္ ၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္ ႏိုဝင္ဘာလတြင္ ေနာ္ေဝႏိုင္ငံမွ အဆင့္ျမင့္ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕ ပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးႏွင့္သစ္ေတာေရးရာဝန္ႀကီးဌာနသုိ႔ လာေရာက္၍ ပတ္ဝန္းက်င္ႏွင့္ သဘာဝသယံဇာတမ်ား ထိန္းသိမ္းေရးကို ရင္းႏွီးပြင့္လင္းစြာ ေဆြးေႏြးညိႇႏႈိင္းခဲ့မႈသည္ ဝန္ႀကီးဌာနႏွစ္ခုအၾကား ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ ခရီး၏ စဦးမွတ္တုိင္ တစ္ခုျဖစ္ခဲ့ပါသည္။ ၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္ ေအာက္တုိဘာလတြင္ ေနာ္ေဝႏိုင္ငံ ေအာ္စလုိၿမိဳ႕၌ ႏွစ္ႏိုင္ငံ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈမ်ားထပ္မံညႇိႏိႈင္းခဲ့သည္။ ၂ဝ၁၃ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီတြင္ ေနာ္ေဝႏိုင္ငံ ေရသုေတသနဌာန (NIVA) အပါအဝင္ ေနာ္ေဝႏိုင္ငံရာသီဥတုႏွင့္ပတ္ဝန္းက်င္ဝန္ႀကီးဌာနမွ အဆင့္ျမင့္အရာရွိႀကီးမ်ား ေနျပည္ေတာ္သုိ႔ လာေရာက္ခဲ့ၿပီး ႏွစ္ႏိုင္ငံပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈမ်ားကုိ ထပ္မံေဆြးေႏြးညိႇႏိႈင္းခဲ့သည္။

အလုပ္႐ံုေဆြးေႏြးပြဲသုိ႔ ပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးႏွင့္သစ္ေတာေရးရာဝန္ႀကီးဌာန ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီး ဦးဝင္းထြန္း၊ ျမန္မာႏိုင္ငံဆုိင္ရာ ေနာ္ေဝႏိုင္ငံသံအမတ္ႀကီး Ms.Ann Ollestad ႏွင့္သံ႐ံုးအရာရွိႀကီးမ်ား၊ ေနာ္ေဝႏိုင္ငံရာသီဥတုႏွင့္ ပတ္ဝန္းက်င္ဆုိင္ရာဝန္ႀကီးဌာန၊ ပတ္ဝန္းက်င္ေအဂ်င္စီ၊ ေနာ္ေဝေရသုေတသနဌာန၊ မုိးသစ္ေတာမ်ားအဖြဲ႕ႏွင့္ ေနာ္ေဝႏိုင္ငံဖြံ႕ၿဖိဳးမႈပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးေအဂ်င္စီတို႔မွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ပညာ ရွင္မ်ား၊ ျမန္မာႏိုင္ငံအစုိးရဌာနအသီးသီးမွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား၊ ဘာသာရပ္ဆုိင္ရာ အသီးသီးမွ ကြၽမ္းက်င္သူပညာရွင္ မ်ား၊ NGO ႏွင့္ INGO မ်ားမွကိုယ္စားလွယ္မ်ား၊ မီဒီယာအသီးသီးမွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ ဖိတ္ၾကားထားသူမ်ား တက္ေရာက္ၾကသည္။

ယေန႔က်င္းပသည့္ စီမံကိန္းမ်ားႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ ေနာ္ေဝအဖြဲ႕အႀကံေပး ဦးတင္ေအာင္ခ်ဳိက ''ျမန္မာႏိုင္ငံအေနနဲ႔ လည္း ပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ အစီအမံမ်ားေရးဆြဲႏုိင္ရန္ စိတ္ဝင္တစားေလ့လာေနတာ ၾကာပါၿပီ။ အခုစီမံကိန္းကေတာ့ ၂ဝ၁၅-၂ဝ၁၇ သံုးႏွစ္စီမံကိန္းနဲ႔ေဆာင္ရြက္သြားမယ့္ ပထမဦးဆံုးအစီအစဥ္ပဲျဖစ္ ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ႏုိင္ငံ ကေတာ့ ပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းမႈအတြက္ လုပ္စရာေတြအမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ ေနာ္ေဝႏုိင္ငံက ႏုိင္ငံ ငယ္ေပမယ့္ နည္းပညာပုိင္းမွာ ေတာ္ေတာ္ေလးေရွ႕ေရာက္ၿပီး ဖြံ႕ၿဖဳိးတုိးတက္ေနတဲ့အတြက္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ႏုိင္ငံအတြက္ အမ်ားႀကီးအေထာက္အကူျပဳရမွာပါ။ ဒီစီမံကိန္းေတြ ေအာင္ျမင္ခဲ့မယ္ဆုိရင္ ထပ္ၿပီးေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ အစုိးရအေနနဲ႔ ဆက္လက္ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္သြားဖုိ႔ရွိပါတယ္။ ပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းတယ္ဆုိ တာဟာ ဝန္ႀကီးဌာနေတြ အဖြဲ႕အစည္းေတြကေနပဲ ထိန္းသိမ္းေနလုိ႔ မလုံေလာက္ပါဘူး။ အမ်ားျပည္သူဝုိင္း ဝန္းၿပီးေတာ့ ''ပါဝင္ပူးေပါင္း၊ ပူးေပါင္းပါဝင္'' ဖုိ႔အေရးႀကီးပါတယ္''ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။

ထုိ႔ေနာက္ ဒုတိယၫႊန္ၾကားေရးမွဴးခ်ဳပ္ ပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးဦးစီးဌာနမွ ဦးလွေမာင္သိန္းက ''ဒီ အလုပ္႐ုံေဆြးေႏြးပြဲမွာ အႏၲရာယ္ျဖစ္ေစတဲ့ အဆိပ္အေတာက္ျဖစ္ေစတဲ့စြန္႔ပစ္ပစၥည္းမ်ားနဲ႔ စပ္လ်ဥ္းတဲ့ အစီ အစဥ္တစ္ခုကုိ က႑တစ္ရပ္အေနနဲ႔ ေရးဆဲြသြားဖု႔ိရွိပါတယ္။ စြန္႔ပစ္ပစၥည္းမ်ားႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ဘယ္လုိ အစီအမံေတြေရးဆြဲသြားမလဲဆုိတာ အဓိက ေဆြးေႏြးသြားမွာျဖစ္ပါတယ္။ လက္ရွိ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အႏၲရာယ္ ျဖစ္ေစတဲ့ စြန္႔ပစ္ပစၥည္းေတြနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ အစီအမံေတြသီးျခားေရးဆြဲထားတာ မရွိပါဘူး။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔က ေနာ္ေဝနဲ႔ ေဆြးေႏြးလုိက္တဲ့အခါမွာ ဒီက႑ဟာ အေရးႀကီးတဲ့ က႑တစ္ရပ္ျဖစ္လာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေရရွည္စီမံကိန္းေတြခ်မွတ္ၿပီး Master Plan ေတြ ေရးဆြဲဖုိ႔ရွိပါတယ္။ အမ်ဳိးသားအဆင့္မွာ Master Plan တစ္ခုေပၚလာမယ္။ ဒါ့အျပင္ တုိင္းေဒသႀကီးအဆင့္ ျပည္နယ္အဆင့္ေတြမွာလည္း စြန္႔ပစ္ပစၥည္းေတြနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ဘယ္လိုထိန္းခ်ဳပ္မလဲ ဘယ္လုိေလွ်ာ့ခ်မလဲ။ ဘယ္လုိစြန္႔ပစ္မလဲဆုိတဲ့ ေကာင္းမြန္တဲ့နည္းစနစ္ ေတြကုိ တည္ေဆာက္ဖုိ႔ အဓိကေဆြးေႏြးသြားမွာပါ။ စြန္႔ပစ္ပစၥည္းဆုိတာ တစ္ဦးတစ္ေယာက္ကေနပဲ စြန္႔ ပစ္တာမဟုတ္ပါဘူး။ လူတုိင္းနဲ႔သက္ဆုိင္တဲ့ လုပ္ငန္းတစ္ခုပါ။ ဒါေၾကာင့္ လူတုိင္း အဖြဲ႕အစည္းတစ္စုစီ တစ္ခုစီ ေဒသခံအားလုံးပူးေပါင္းမွသာ ဒီစီမံကိန္းက ေအာင္ျမင္မွာပါ။ က႑(၃)ခုေပါင္းစပ္ၿပီးေတာ့ Joint Program Document ကုိ အေသးစိတ္ေရးဆြဲသြားမွာပါ''ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။

ဆက္လက္၍ ၫႊန္ၾကားေရးမွဴး၊ ေရေဝေရလႊဲအုပ္ခ်ဳပ္ေရးဌာန ဦးဘုိနီက ''ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ႏုိင္ငံမွာ ေရသယံ ဇာတေတြ ဆုံး႐ႈံးေနတယ္။ ေရသယံဇာတေတြ မညစ္ညမ္းေအာင္ မကုန္ခမ္းေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေနပါတယ္။ ဒီလုိေဆာင္ရြက္တဲ့အခါ ပုိၿပီး အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈ ေကာင္းေအာင္ ႏုိင္ငံေတာ္အဆင့္အဖြဲ႕အစည္းေတြက နည္းဥပေဒ၊ မူဝါဒေတြ ေရးဆြဲေနပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ေရးဆြဲေနတဲ့ မူဝါဒေတြထဲမွာ ေနာ္ေဝႏုိင္ငံမွာ အေတြ႕အၾကံဳေတြ၊ ပါဝင္သင့္တဲ့ အခ်က္အလက္ေတြပါဝင္ေအာင္ ဒီစီမံကိန္းကေန သုေတသနေတြရဲ႕ သင္တန္းေတြေပးမယ္။ သင္တန္းေပးတဲ့အခါမွာလည္း သူတုိ႔ႏုိင္ငံကုိလည္း ေခၚေပးမယ္။ ဒီမွာလည္း လာေပး မယ္။ ထူးျခားတဲ့အခ်က္တစ္ခုအေနနဲ႔ ပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးဝန္ႀကီးဌာနရဲ႕ လက္ေအာက္မွာ ေရသယံ ဇာတဓာတ္ခြဲခန္းတစ္ခုတည္ေဆာက္သြားဖုိ႔ရွိပါတယ္''ဟု ေျပာသည္။

ထုိ႔ေနာက္ လက္ေထာက္ၫႊန္ၾကားေရးမွဴး၊ သစ္ေတာဦးစီးဌာန ေဒါက္တာႏုိင္ေဇာ္ထြန္းက ''ျမန္မာႏုိင္ငံ မွာ ဇီဝမ်ဳိးစုံမ်ဳိးကြဲ ထိန္းသိမ္းျခင္းႏွင့္ သဘာဝနယ္ေျမမ်ား စီမံအုပ္ခ်ဳပ္လုပ္ကုိင္မႈ တုိးတက္ေစျခင္းဆုိင္ရာ စီမံကိန္းကုိ ေနာ္ေဝႏုိင္ငံပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေရး ေအဂ်င္စီနဲ႔ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔သစ္ေတာဌာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္သြားမွာျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာ Protective Area ေတြျဖစ္တဲ့ ပုပၸား၊ နတ္မေတာင္၊ မုိးယြန္းႀကီးနဲ႔ ေရႊစက္ေတာ္ေဘးမဲ့ေတာမ်ားမွ အေျခခံကိန္းဂဏန္းအခ်က္အလက္ေတြ ေကာက္ယူၿပီး သဘာဝနယ္ေျမမ်ားစီမံအုပ္ခ်ဳပ္လုပ္ကုိင္မႈ သင္တန္းေတြကုိလည္း ပုိ႔ခ်ၿပီး ဝန္ထမ္းေတြ ရဲ႕ စြမ္းေဆာင္ရည္ကုိ ျမႇင့္တင္မယ္''ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။

ယေန႔က်င္းပေသာ အလုပ္႐ုံေဆြးေႏြးပြဲမွာ ႏွစ္ႏုိင္ငံအၾကား ပတ္ဝန္းက်င္က႑ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရး အစီအစဥ္ျဖစ္ေျမာက္ေရးကုိ ေဆြးေႏြးၾကၿပီး ထုိအလုပ္႐ုံေဆြးေႏြးပြဲမွ ေရသယံဇာတထိန္းသိမ္းျခင္း၊ ဇီဝမ်ဳိးစုံ မ်ဳိးကြဲႏွင့္ သဘာဝနယ္ေျမစီမံခန္႔ခြဲျခင္း၊ သဘာဝအေမြအႏွစ္မ်ား ထိန္းသိမ္းျခင္း ေဘးအႏၲရာယ္စြန္႔ပစ္ပစၥည္းမ်ား ထိန္းခ်ဳပ္ေရးဆုိင္ရာ နယ္ပယ္မ်ားစုစည္းပါဝင္တဲ့ Programme Document တစ္ရပ္ျပဳစုသြားမည္ျဖစ္ ေၾကာင္း၊ Programme Document အေပၚ အေျခခံၿပီး ႏွစ္ႏုိင္ငံပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးနားလည္မႈစာခြၽန္လႊာ (Memorandom of Understanding- MoU) တစ္ရပ္ကုိ ေရးထုိးအေကာင္အထည္ေဖာ္သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။ သတင္းႏွင့္ဓာတ္ပုံ-ေအးေအးျမင့္၊ ခင္စုစုလိႈင္(ေၾကးမုံ)