ဆောင်းပါး
========
========
ခင်ရတနာ
----------
----------
ပြီးခဲ့တဲ့အောက်တိုဘာလကုန်ပိုင်းက တိုကျိုနိုင်ငံတကာရုပ်ရှင်ပွဲတော်အပါအဝင် ဂျပန်နိုင်ငံရဲ့ ရုပ်ရှင်လုပ်ငန်းတွေကို လေ့လာရေးခရီးစဉ်အဖြစ် ပြန်ကြားရေးဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးဦးဆောင်တဲ့အဖွဲ့မှာ လိုက်ပါခွင့်ရခဲ့ပါတယ်။
အင်တိုက်အားတိုက် ဆောင်ရွက်နေကြတဲ့ ရုပ်ရှင်ဖလင် ထိန်းသိမ်းခြင်းလုပ်ငန်းတွေ၊ ရုပ်ရှင်စတူဒီယိုတွေ၊ ယဉ်ကျေးမှုနှင့် အနုပညာ ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်မှုတွေနဲ့ ရိုက်ကူးတင်ဆက်မှုတွေ အကြောင်းကို လေ့လာမှတ်သားခွင့်ရသလို ရုပ်ရှင်လောက သားတွေ၊ ပညာရှင်တွေ၊ ဦးဆောင်မှုပေးသူ တွေရဲ့ စကားသံတွေကိုလည်း ကြားခွင့်ရခဲ့ပါ တယ်။ အထူးခြားဆုံးကတော့ မြန်မာ့ရုပ်ရှင် ရာပြည့်ပွဲတော်ကြီးမှာ ပြသဖို့ရည်မှန်းထားတဲ့ ပြည်ပမှာ မြန်မာတို့ ပထမဆုံးရိုက်ကူးခဲ့တဲ့ မြန်မာရုပ်ရှင်ဇာတ်ကား “ဂျပန့်ရင်သွေး”ကို ဂျပန်နိုင်ငံ တိုကျိုမြို့က အမျိုးသားရုပ်ရှင် မော်ကွန်းတိုက်မှာ ကြည့်ရှုခွင့် ရရှိခဲ့တာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
ကြော်ငြာပိုစတာလေးတွေ ကိုယ်စီကိုင်ထား
အဲဒီနေ့က ရုပ်ရှင်ပြသတဲ့ခန်းမထဲကို ရောက်ရှိသွားချိန်မှာ များပြားလှတဲ့ ရုပ်ရှင် ကြည့်ပရိသတ်ကြီးက အဆင်သင့်ရောက်နေ ပါပြီ။ အများစုက အသက်ကြီးပိုင်းတွေ ဖြစ်သလို အချို့ကလည်း မြန်မာလူမျိုးတွေ ရိုက်ကူးတင်ဆက်ပါဝင်တဲ့ ဇာတ်ကားမို့ လာရောက်ကြည့်ရှုကြတဲ့ လူငယ်တွေ ဖြစ်ပါ တယ်။ သူတို့ရဲ့လက်ထဲမှာတော့ “ဂျပန့် ရင်သွေး” ဇာတ်ကားရဲ့ ကြော်ငြာပိုစတာ လေးတွေ ကိုယ်စီကိုင်ထားကြပါတယ်။ စပ်စပ်စုစုနဲ့ ဂျပန်လူငယ်တစ်ဦးကို မေးကြည့်တော့ “ကျွန်တော့်အဘိုးက ဒီဇာတ်ကားတော်တော်လေး ကောင်းတယ် လို့ ပြောဖူးတယ်။ အဘိုးက ကွယ်လွန်သွားပါ ပြီ။ သူငယ်ငယ်က ကြည့်ဖူးတဲ့ဇာတ်ကားပါ။ မြန်မာတွေက ဂျပန်မှာ ပထမဆုံးလာရိုက် ထားတာဆိုတော့ စိတ်ဝင်စားဖို့ကောင်းပါ လိမ့်မယ်”လို့ အဖြေပေးပါတယ်။
ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ဒေါက်တာဖေမြင့် နဲ့ ဂျပန်နိုင်ငံ အမျိုးသားရုပ်ရှင်မော်ကွန်း တိုက်မှ တာဝန်ရှိသူတွေက အမှာစကား ပြောကြားအပြီးမှာ “ဂျပန့်ရင်သွေး” ရုပ်ရှင်ကို စတင်ပြသပါတယ်။ မပြသမီမှာ ဂျပန် အမျိုးသားရုပ်ရှင် မော်ကွန်းတိုက်ကနေ ထိန်းသိမ်းပေးထားတယ်ဆိုတဲ့ အကြောင်း အရာနဲ့ ရုပ်ရှင်ထိန်းသိမ်းရာမှာ နည်းပညာအကူ အညီကြောင့် ပိတ်သားပေါ်မှာ ပကတိအတိုင်း ကြည်လင်ပြတ်သားစွာ မြင်တွေ့ရတာကို အဟောင်းနဲ့အသစ် ယှဉ်တွဲပြသပေးတဲ့ နမူနာပြကွက်မှာပဲ အတော်လေး အားရမိပါ တယ်။ ပိတ်သားပေါ်မှာ ပထမဆုံးပေါ်လာတဲ့ မြန်မာရုပ်ရှင်ထုတ်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းရဲ့ အမှတ် တံဆိပ်ကို မြင်ရတော့ တစ်ချိန်က မြန်မာ့ရုပ်ရှင် အောင်မြင်ခဲ့တာတွေကို စိတ်မှန်းနဲ့တင် ကျေနပ်နေပါတယ်။
လူငယ်လေးနှစ်ဦးရဲ့ ဇာတ်ဝင်ခန်း
ပထမဆုံးပြကွက်ကတော့ ပင်လယ်ကူး သင်္ဘောကြီးပေါ်မှာ ဂျပန်နိုင်ငံကို လာရောက် ကြတဲ့ လူငယ်လေးနှစ်ဦးရဲ့ ဇာတ်ဝင်ခန်းဖြစ်ပါ တယ်။ သူတို့ဟာ ဂျပန်နိုင်ငံကနေ မြန်မာနိုင်ငံ အထိ စွန့်စွန့်စားစားနဲ့ လေယာဉ်ကိုကိုယ်တိုင် မောင်းနှင်ဖို့အတွက် ရည်မှန်းပြီး လာရောက်ကြ သူတွေဖြစ်ပါတယ်။ မြန်မာလို “ဂျပန့်ရင်သွေး” လို့ခေါ်ပြီး ဂျပန်လိုတော့ “နိပွန်မူဆူမီ” “Japanese Daughter”ဆိုတဲ့ ဇာတ်ကားဟာ ၁၉၃၅ ခုနှစ်တုန်းက မြန်မာအဆွေနဲ့ အေဝမ်း ဖလင်ကုမ္ပဏီတို့က ဂျပန်နိုင်ငံမှ ပီစီအယ်လ် ကုမ္ပဏီနဲ့အတူ ပူးပေါင်းရိုက်ကူးခဲ့တဲ့ ဇာတ်ကားဖြစ်ပါတယ်။ ဇာတ်ကားမှာတော့ မြန်မာ့ရုပ်ရှင်ဖခင်ကြီးလို့ တင်စားခေါ်ဝေါ် ကြတဲ့ မြန်မာဒါရိုက်တာဦးညီပုက ဒါရိုက်တာ အဖြစ်ရော မင်းသားအဖြစ်နဲ့ပါ၊ ဦးမောင်မောင် စိုး၊ ဂျပန်မင်းသမီးလေး မိဆုကိုတကရို (ဧမိစံ(ခ)အေးမိစံ)၊ မောင်စံညွန့်တို့နဲ့အတူ သရုပ်ဆောင်ထားကြပါတယ်။
ဒါရိုက်တာဦးညီပုနဲ့ ဦးမောင်မောင်စိုး တို့ဟာ ဂျပန်နိုင်ငံကို ရုပ်ရှင်ပညာသင်ယူဖို့နဲ့ ရုပ်ရှင်နဲ့ပတ်သက်တဲ့ စက်ပစ္စည်းတွေ ဝယ်ယူဖို့ အတွက် သွားရောက်ခဲ့စဉ်မှာ ဒီဇာတ်ကားကို ရိုက်ကူးခဲ့ကြတာဖြစ်ပါတယ်။ ၁၉၃၄ ခုနှစ် မေလမှာ စတင်ရိုက်ကူးခဲ့ကြပြီး ဂျပန်အစိုးရနဲ့ ရုပ်ရှင်အသိုင်းအဝိုင်းကလည်း အများကြီး ကူညီခဲ့ကြပါတယ်။
လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ပေါင်း ၈၀ကျော်က မြန်မာ့ ရုပ်ရှင်ရဲ့ အောင်မြင်မှုကို မျက်ဝါးထင်ထင် တွေ့မြင်ခွင့်ရခဲ့ရုံသာမက ဂျပန်လူမျိုး သရုပ်ဆောင်တွေရဲ့ အားဖြည့်အကူအညီပေးမှု၊ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုတွေနဲ့ ထိုခေတ်ထိုအခါက နိုင်ငံရပ်ခြားမှာ သွားရောက်ရိုက်ကူးခဲ့တဲ့ ဒေသန္တရအခြေအနေတွေကိုလည်း သိမြင်ခွင့် ရခဲ့ပါတယ်။ ဥပမာပြောရရင် ဒီရုပ်ရှင်မှာ ပါဝင် တဲ့ ဂျပန်နိုင်ငံက မီးရထားဘူတာကြီးရဲ့ ပုံရိပ် ဟာ ဂျပန်ယဉ်ကျေးမှု အမွေအနှစ်ထိန်းသိမ်း ရေးလုပ်ငန်းတွေအတွက် အရေးပါတဲ့ မှတ်တမ်း အဖြစ် အကျိုးကျေးဇူးရရှိတယ်လို့ သက်ဆိုင်ရာ တာဝန်ရှိသူတွေထံမှ သိခွင့်ရခဲ့ပါတယ်။ တစ်ချိန်တည်းမှာ မြန်မာတွေရဲ့ ဝတ်စား ဆင်ယင်မှု၊ ဓလေ့စရိုက်နဲ့ လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ပေါင်း ၈၀ ကျော်က အသုံးအနှုန်းတွေဟာလည်း မြန်မာ့သမိုင်းအတွက် အများကြီးအရှိမှာ အသေအချာပါပဲ။
ဂျပန့်ရင်သွေးဇာတ်လမ်းကတော့ ရိုးရိုး လေးနဲ့ဆန်းပါတယ်။ လူစွန့်စားမြန်မာ ညီအစ်ကိုတွေဟာ လေယာဉ်ကို ကိုယ်တိုင် မောင်းနှင်ပြီး တောအထပ်ထပ် တောင် အသွယ်သွယ်နဲ့ သမုဒ္ဒရာကိုဖြတ်လို့ ဂျပန်ပြည် ကနေ မြန်မာပြည်ကို မနားတမ်းခရီးနှင်ကြဖို့ ကြိုးစားကြတဲ့အကြောင်းနဲ့ အချစ်ကြီးတဲ့ ဂျပန်အမျိုးသမီးငယ်လေးတို့ရဲ့ အချစ် ဇာတ်လမ်းကို ရိုက်ကူးထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။ အချစ်၊ အလွမ်းစတဲ့ ရသတွေအပြင် ပျော်စရာ နှစ်သက်စရာ၊ အပန်းပြေစရာ၊ ဗဟုသုတ ဖြစ်ဖွယ်ရာစတဲ့ ခံစားမှုအစုံအလင်ကို ကြည့်ရှု ချင်စဖွယ် တင်ဆက်ထားတာမို့ ထိုခေတ် ထိုအခါက အောင်မြင်တယ်ဆိုတာ ယုံမှား သံသယမရှိနိုင်တဲ့အထိ ရသစုံလင်ပါတယ်။
မြန်မာ့ရုပ်ရှင်သမိုင်းမှာ အစောဆုံး အသံထွက်ရုပ်ရှင်ဖြစ်တဲ့ “ငွေပေးလို့မရ”ဆိုတဲ့ ရုပ်ရှင်ကို ဒါရိုက်တာဦးတုတ်ကြီးက ရိုက်ကူး ထားခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။ ဒါပေမယ့် လက်ရှိတွေ့ရှိသမျှ ရုပ်ရှင်တွေထဲမှာတော့ ဂျပန့်ရင်သွေးရုပ်ရှင်ဟာ အစောဆုံး အသံထွက် ရုပ်ရှင်ဖြစ်တယ်လို့ သိရပါတယ်။ တစ်ရွာသား ကို ချစ်သူအဖြစ် ရွေးမိတဲ့အတွက် ခံစားရ သူတွေ၊ မထင်မှတ်ထားတဲ့ ဝမ်းနည်းဖွယ်ရာ ခွဲခွာမှုတွေ၊ လှပတဲ့ ဇာတ်သိမ်းဇာတ်ဝင်ခန်း တွေကြောင့် မျက်ရည်မဆည်နိုင်တဲ့ ခန်းမထဲက ပရိသတ်အချို့ကိုလည်း မြင်တွေ့ရပါတယ်။ အနုပညာဆိုတာ အသက်အရွယ်မရွေး ခံစား နိုင်တဲ့ အရာ၊ ဘာသာ လူမျိုးမရွေး ခံစားနိုင်တဲ့ အရာဆိုတာကို သိခွင့်ရခဲ့တဲ့အပြင် မြန်မာ လူငယ်တွေရဲ့ စိတ်ကူးစိတ်သန်းနဲ့ စွန့်စားမှု၊ လမ်းသစ်ဖောက်ထွင်မှုတွေကို သဏ္ဌာန်လုပ် သရုပ်တူထားတဲ့ ဇာတ်ကားအဖြစ် ခံစား ကြည့်ရှုမြင်တွေ့ခွင့် ရခဲ့ပါတယ်။
ကြော်ငြာပိုစတာလေးတွေ ကိုယ်စီကိုင်ထား
အဲဒီနေ့က ရုပ်ရှင်ပြသတဲ့ခန်းမထဲကို ရောက်ရှိသွားချိန်မှာ များပြားလှတဲ့ ရုပ်ရှင် ကြည့်ပရိသတ်ကြီးက အဆင်သင့်ရောက်နေ ပါပြီ။ အများစုက အသက်ကြီးပိုင်းတွေ ဖြစ်သလို အချို့ကလည်း မြန်မာလူမျိုးတွေ ရိုက်ကူးတင်ဆက်ပါဝင်တဲ့ ဇာတ်ကားမို့ လာရောက်ကြည့်ရှုကြတဲ့ လူငယ်တွေ ဖြစ်ပါ တယ်။ သူတို့ရဲ့လက်ထဲမှာတော့ “ဂျပန့် ရင်သွေး” ဇာတ်ကားရဲ့ ကြော်ငြာပိုစတာ လေးတွေ ကိုယ်စီကိုင်ထားကြပါတယ်။ စပ်စပ်စုစုနဲ့ ဂျပန်လူငယ်တစ်ဦးကို မေးကြည့်တော့ “ကျွန်တော့်အဘိုးက ဒီဇာတ်ကားတော်တော်လေး ကောင်းတယ် လို့ ပြောဖူးတယ်။ အဘိုးက ကွယ်လွန်သွားပါ ပြီ။ သူငယ်ငယ်က ကြည့်ဖူးတဲ့ဇာတ်ကားပါ။ မြန်မာတွေက ဂျပန်မှာ ပထမဆုံးလာရိုက် ထားတာဆိုတော့ စိတ်ဝင်စားဖို့ကောင်းပါ လိမ့်မယ်”လို့ အဖြေပေးပါတယ်။
ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ဒေါက်တာဖေမြင့် နဲ့ ဂျပန်နိုင်ငံ အမျိုးသားရုပ်ရှင်မော်ကွန်း တိုက်မှ တာဝန်ရှိသူတွေက အမှာစကား ပြောကြားအပြီးမှာ “ဂျပန့်ရင်သွေး” ရုပ်ရှင်ကို စတင်ပြသပါတယ်။ မပြသမီမှာ ဂျပန် အမျိုးသားရုပ်ရှင် မော်ကွန်းတိုက်ကနေ ထိန်းသိမ်းပေးထားတယ်ဆိုတဲ့ အကြောင်း အရာနဲ့ ရုပ်ရှင်ထိန်းသိမ်းရာမှာ နည်းပညာအကူ အညီကြောင့် ပိတ်သားပေါ်မှာ ပကတိအတိုင်း ကြည်လင်ပြတ်သားစွာ မြင်တွေ့ရတာကို အဟောင်းနဲ့အသစ် ယှဉ်တွဲပြသပေးတဲ့ နမူနာပြကွက်မှာပဲ အတော်လေး အားရမိပါ တယ်။ ပိတ်သားပေါ်မှာ ပထမဆုံးပေါ်လာတဲ့ မြန်မာရုပ်ရှင်ထုတ်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းရဲ့ အမှတ် တံဆိပ်ကို မြင်ရတော့ တစ်ချိန်က မြန်မာ့ရုပ်ရှင် အောင်မြင်ခဲ့တာတွေကို စိတ်မှန်းနဲ့တင် ကျေနပ်နေပါတယ်။
လူငယ်လေးနှစ်ဦးရဲ့ ဇာတ်ဝင်ခန်း
ပထမဆုံးပြကွက်ကတော့ ပင်လယ်ကူး သင်္ဘောကြီးပေါ်မှာ ဂျပန်နိုင်ငံကို လာရောက် ကြတဲ့ လူငယ်လေးနှစ်ဦးရဲ့ ဇာတ်ဝင်ခန်းဖြစ်ပါ တယ်။ သူတို့ဟာ ဂျပန်နိုင်ငံကနေ မြန်မာနိုင်ငံ အထိ စွန့်စွန့်စားစားနဲ့ လေယာဉ်ကိုကိုယ်တိုင် မောင်းနှင်ဖို့အတွက် ရည်မှန်းပြီး လာရောက်ကြ သူတွေဖြစ်ပါတယ်။ မြန်မာလို “ဂျပန့်ရင်သွေး” လို့ခေါ်ပြီး ဂျပန်လိုတော့ “နိပွန်မူဆူမီ” “Japanese Daughter”ဆိုတဲ့ ဇာတ်ကားဟာ ၁၉၃၅ ခုနှစ်တုန်းက မြန်မာအဆွေနဲ့ အေဝမ်း ဖလင်ကုမ္ပဏီတို့က ဂျပန်နိုင်ငံမှ ပီစီအယ်လ် ကုမ္ပဏီနဲ့အတူ ပူးပေါင်းရိုက်ကူးခဲ့တဲ့ ဇာတ်ကားဖြစ်ပါတယ်။ ဇာတ်ကားမှာတော့ မြန်မာ့ရုပ်ရှင်ဖခင်ကြီးလို့ တင်စားခေါ်ဝေါ် ကြတဲ့ မြန်မာဒါရိုက်တာဦးညီပုက ဒါရိုက်တာ အဖြစ်ရော မင်းသားအဖြစ်နဲ့ပါ၊ ဦးမောင်မောင် စိုး၊ ဂျပန်မင်းသမီးလေး မိဆုကိုတကရို (ဧမိစံ(ခ)အေးမိစံ)၊ မောင်စံညွန့်တို့နဲ့အတူ သရုပ်ဆောင်ထားကြပါတယ်။
ဒါရိုက်တာဦးညီပုနဲ့ ဦးမောင်မောင်စိုး တို့ဟာ ဂျပန်နိုင်ငံကို ရုပ်ရှင်ပညာသင်ယူဖို့နဲ့ ရုပ်ရှင်နဲ့ပတ်သက်တဲ့ စက်ပစ္စည်းတွေ ဝယ်ယူဖို့ အတွက် သွားရောက်ခဲ့စဉ်မှာ ဒီဇာတ်ကားကို ရိုက်ကူးခဲ့ကြတာဖြစ်ပါတယ်။ ၁၉၃၄ ခုနှစ် မေလမှာ စတင်ရိုက်ကူးခဲ့ကြပြီး ဂျပန်အစိုးရနဲ့ ရုပ်ရှင်အသိုင်းအဝိုင်းကလည်း အများကြီး ကူညီခဲ့ကြပါတယ်။
လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ပေါင်း ၈၀ကျော်က မြန်မာ့ ရုပ်ရှင်ရဲ့ အောင်မြင်မှုကို မျက်ဝါးထင်ထင် တွေ့မြင်ခွင့်ရခဲ့ရုံသာမက ဂျပန်လူမျိုး သရုပ်ဆောင်တွေရဲ့ အားဖြည့်အကူအညီပေးမှု၊ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုတွေနဲ့ ထိုခေတ်ထိုအခါက နိုင်ငံရပ်ခြားမှာ သွားရောက်ရိုက်ကူးခဲ့တဲ့ ဒေသန္တရအခြေအနေတွေကိုလည်း သိမြင်ခွင့် ရခဲ့ပါတယ်။ ဥပမာပြောရရင် ဒီရုပ်ရှင်မှာ ပါဝင် တဲ့ ဂျပန်နိုင်ငံက မီးရထားဘူတာကြီးရဲ့ ပုံရိပ် ဟာ ဂျပန်ယဉ်ကျေးမှု အမွေအနှစ်ထိန်းသိမ်း ရေးလုပ်ငန်းတွေအတွက် အရေးပါတဲ့ မှတ်တမ်း အဖြစ် အကျိုးကျေးဇူးရရှိတယ်လို့ သက်ဆိုင်ရာ တာဝန်ရှိသူတွေထံမှ သိခွင့်ရခဲ့ပါတယ်။ တစ်ချိန်တည်းမှာ မြန်မာတွေရဲ့ ဝတ်စား ဆင်ယင်မှု၊ ဓလေ့စရိုက်နဲ့ လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ပေါင်း ၈၀ ကျော်က အသုံးအနှုန်းတွေဟာလည်း မြန်မာ့သမိုင်းအတွက် အများကြီးအရှိမှာ အသေအချာပါပဲ။
ဂျပန့်ရင်သွေးဇာတ်လမ်းကတော့ ရိုးရိုး လေးနဲ့ဆန်းပါတယ်။ လူစွန့်စားမြန်မာ ညီအစ်ကိုတွေဟာ လေယာဉ်ကို ကိုယ်တိုင် မောင်းနှင်ပြီး တောအထပ်ထပ် တောင် အသွယ်သွယ်နဲ့ သမုဒ္ဒရာကိုဖြတ်လို့ ဂျပန်ပြည် ကနေ မြန်မာပြည်ကို မနားတမ်းခရီးနှင်ကြဖို့ ကြိုးစားကြတဲ့အကြောင်းနဲ့ အချစ်ကြီးတဲ့ ဂျပန်အမျိုးသမီးငယ်လေးတို့ရဲ့ အချစ် ဇာတ်လမ်းကို ရိုက်ကူးထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။ အချစ်၊ အလွမ်းစတဲ့ ရသတွေအပြင် ပျော်စရာ နှစ်သက်စရာ၊ အပန်းပြေစရာ၊ ဗဟုသုတ ဖြစ်ဖွယ်ရာစတဲ့ ခံစားမှုအစုံအလင်ကို ကြည့်ရှု ချင်စဖွယ် တင်ဆက်ထားတာမို့ ထိုခေတ် ထိုအခါက အောင်မြင်တယ်ဆိုတာ ယုံမှား သံသယမရှိနိုင်တဲ့အထိ ရသစုံလင်ပါတယ်။
မြန်မာ့ရုပ်ရှင်သမိုင်းမှာ အစောဆုံး အသံထွက်ရုပ်ရှင်ဖြစ်တဲ့ “ငွေပေးလို့မရ”ဆိုတဲ့ ရုပ်ရှင်ကို ဒါရိုက်တာဦးတုတ်ကြီးက ရိုက်ကူး ထားခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။ ဒါပေမယ့် လက်ရှိတွေ့ရှိသမျှ ရုပ်ရှင်တွေထဲမှာတော့ ဂျပန့်ရင်သွေးရုပ်ရှင်ဟာ အစောဆုံး အသံထွက် ရုပ်ရှင်ဖြစ်တယ်လို့ သိရပါတယ်။ တစ်ရွာသား ကို ချစ်သူအဖြစ် ရွေးမိတဲ့အတွက် ခံစားရ သူတွေ၊ မထင်မှတ်ထားတဲ့ ဝမ်းနည်းဖွယ်ရာ ခွဲခွာမှုတွေ၊ လှပတဲ့ ဇာတ်သိမ်းဇာတ်ဝင်ခန်း တွေကြောင့် မျက်ရည်မဆည်နိုင်တဲ့ ခန်းမထဲက ပရိသတ်အချို့ကိုလည်း မြင်တွေ့ရပါတယ်။ အနုပညာဆိုတာ အသက်အရွယ်မရွေး ခံစား နိုင်တဲ့ အရာ၊ ဘာသာ လူမျိုးမရွေး ခံစားနိုင်တဲ့ အရာဆိုတာကို သိခွင့်ရခဲ့တဲ့အပြင် မြန်မာ လူငယ်တွေရဲ့ စိတ်ကူးစိတ်သန်းနဲ့ စွန့်စားမှု၊ လမ်းသစ်ဖောက်ထွင်မှုတွေကို သဏ္ဌာန်လုပ် သရုပ်တူထားတဲ့ ဇာတ်ကားအဖြစ် ခံစား ကြည့်ရှုမြင်တွေ့ခွင့် ရခဲ့ပါတယ်။
မီးမောင်းထိုးပြသလို ခံစားမိ
အရုပ်ပြင်ဆင်ထိန်းသိမ်းမှုအပြင် အသံ ပိုင်းဆိုင်ရာမှာလည်း သင်္ဘောဥသြဆွဲသံ၊ ငှက်အော်သံ၊ လေယာဉ်စက်မောင်းသံ၊ စကား ပြောသံ၊ တူရိယာတီးမှုတ်သံ၊ ပျော်ရွှင်စွာ အားပေးတဲ့အသံစတဲ့ အသံများစွာဟာ ကြည်လင်ပြတ်သားနေသလို နောက်ခံ တေးဂီတဆိုင်ရာတွေမှာလည်း မနေ့တစ်နေ့ ကမှ ရိုက်ကူးထားတဲ့ ဇာတ်ကားတစ်ကားလို ကောင်းမွန်လွန်းနေတာကိုလည်း သတိပြုမိ ပါတယ်။ ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ခြင်း၊ တန်ဖိုးထားနားလည်ခြင်းတွေဟာ ကဏ္ဍ အသီးသီးမှာ လိုအပ်နေပါပြီ။ မိမိတို့နိုင်ငံ မှာလည်း ရုပ်ရှင်ဇာတ်ကားတွေ၊ သမိုင်းတွေ ကို ယခုထက်ပိုပြီး ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက် ကြဖို့ လိုအပ်နေပြီဆိုတာကို မီးမောင်းထိုးပြ သလို ခံစားမိပါတယ်။
ရုပ်ရှင်ပြသချိန်မှာ ရုပ်ရှင်ကြည့်ရှုနေရင်း ထသွားတာမျိုး၊ အစာစားတာမျိုးနဲ့ အများ ပြည်သူ အနှောင့်အယှက်ဖြစ်အောင် ဖုန်းပြောတာ၊ မီးဖွင့်တာ၊ ဗီဒီယိုရိုက်ကူးတာမျိုး လုံးဝမရှိဘဲ ငြိမ်သက်စွာနဲ့ပဲ ဂန္ထဝင်ရုပ်ရှင် ကားကို တန်ဖိုးထားပြီး လေးလေးစားစားနဲ့ ကြည့်ရှုအားပေးကြတဲ့ ပရိသတ်ကြီးကိုလည်း မြန်မာတို့ကိုယ်စား ကျေးဇူးအထူးတင်မိပါ တယ်။
မြန်မာ့ရုပ်ရှင် ရွှေခေတ်လို့ ပြောလို့ရတဲ့ ကာလတွေဖြစ်တဲ့ ၁၉၃၅ ခုနှစ်မှာ “ဂျပန့် ရင်သွေး” ဇာတ်ကားကို ရုံတင်ပြသခဲ့ပါတယ်။ အတိအကျပြောရရင် ၁၉၃၅ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၃၀ ရက်နေ့မှာ ရန်ကုန်မြို့ အိုလံပီယာနဲ့ ဘုရင့်ရုပ်ရှင်ရုံတွေမှာ “လေးလရာသီ ဂျပန် ပြည်”ဆိုတဲ့ ရုပ်ရှင်ဇာတ်ကားနဲ့ တွဲဖက်ပြီး တစ်ပြိုင်နက်ပြသခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ နိုင်ငံတကာရုပ်ရှင်တွေနဲ့ ရင်ပေါင်တန်းနိုင်တဲ့ ခေတ်ကာလမို့ ဂျပန်နိုင်ငံနဲ့ ထိုင်းနိုင်ငံတို့မှာ လည်း တစ်ချိန်တည်းပဲ “ဂျပန့်ရင်သွေး” ရုပ်ရှင်ဇာတ်ကားကို ရုံတင်ပြသခဲ့တဲ့အတွက် ပြည်တွင်း၊ ပြည်ပအားပေးမှုတွေ တစ်ခဲနက် ရရှိခဲ့တဲ့ ဇာတ်ကားလည်း ဖြစ်ခဲ့တဲ့အကြောင်း မှတ်သားရပါတယ်။ ဒီဇာတ်လမ်းကို ၁၉၉၂ ခုနှစ်မှာ ဂျပန်နိုင်ငံက အိမ်ရှင်အဖြစ် လက်ခံ ကျင်းပတဲ့ အရှေ့တောင်အာရှရုပ်ရှင်ပွဲတော် မှာ ပြန်လည်ပြသပေးခဲ့ပါသေးတယ်။ ဒါတင် မကသေးပါဘူး။ ၁၉၉၅ ခုနှစ် ရုပ်ရှင်စိန်ရတု ပွဲတော်ကျင်းပစဉ်ကလည်း ဂျပန်နိုင်ငံကနေ “ဂျပန့်ရင်သွေး” ရုပ်ရှင် ဗွီအိပ်ချ်အက်စ် တိတ်ခွေပေးခဲ့ဖူးပြီး မြန်မာ့အသံနှင့် ရုပ်မြင် သံကြားကနေ ဒီဇာတ်ကားကို ထုတ်လွှင့်ပြသ နိုင်ခဲ့ပါသေးတယ်။
မြန်မာနဲ့ ဂျပန်ဒါရိုက်တာတွေ ပူးပေါင်း ရိုက်ကူးထားတဲ့ “ဂျပန့်ရင်သွေး” ရုပ်ရှင် ဇာတ်ကားကို အခုလို သပ်ရပ်လှပတဲ့ အသွင်သစ် ပြုပြင်ထိန်းသိမ်းမှုစနစ်တွေနဲ့ မြင်တွေ့ရဖို့ဆိုတာ လွယ်တဲ့ကိစ္စတော့ မဟုတ် ခဲ့ပါဘူး။ ပြန်လည်အသက်သွင်းဖို့ ကြိုးစား ခဲ့သူတွေကတော့ ပြန်ကြားရေးဝန်ကြီးဌာန ပြန်ကြားရေးနှင့် ပြည်သူ့ဆက်ဆံရေးဦးစီး ဌာန ရုပ်ရှင်မြှင့်တင်ရေးဌာနခွဲမှ တာဝန်ရှိသူ တွေနဲ့ ရုပ်ရှင်အကျိုးကို သယ်ပိုးနေကြတဲ့ Save Myanmar Film မှ လူငယ်တွေ ဖြစ်ပါ တယ်။
အမေရိကန်ဒေါ်လာ ရှစ်သောင်းလောက်ရှိ
ဂျပန့်ရင်သွေးရုပ်ရှင်ဖလင်ကို ဂျပန်နိုင်ငံ အမျိုးသားရုပ်ရှင်မော်ကွန်းတိုက်ရဲ့ အပူချိန် နှစ်ဒီဂရီရှိတဲ့ အအေးခန်းမှာ ထိန်းသိမ်းထား တာကို တွေ့ခဲ့ရပါတယ်။ မြန်မာ-ဂျပန် နှစ်နိုင်ငံတာဝန်ရှိသူတွေက မြန်မာ့ရုပ်ရှင် ရာပြည့်အထိမ်းအမှတ်အဖြစ် “ဂျပန့်ရင်သွေး” ရုပ်ရှင်ဇာတ်ကားကို မြန်မာ့မြေမှာ ပြန်လည်ပြသနိုင်ဖို့ ကြိုးပမ်းခဲ့ကြခြင်း ဖြစ်ပါ တယ်။ ဂျပန့်ရင်သွေးရုပ်ရှင်ဇာတ်ကားကြီး ကို ဒစ်ဂျစ်တယ်နည်းပညာအသုံးပြုပြီး ထိန်းသိမ်းဖို့အတွက် ရုပ်ရှင်အမွေအနှစ်ကို ချစ်မြတ်နိုးကြတဲ့ စိတ်ဆန္ဒအပြည့်နဲ့ ရည်ရွယ် ခဲ့ကြပေမယ့် ကုန်ကျစရိတ်ဟာ အမေရိကန် ဒေါ်လာ ရှစ်သောင်းလောက် ရှိတဲ့အတွက် အခက်အခဲတွေရှိခဲ့ကြပါတယ်။
မြန်မာနဲ့ ဂျပန်ဒါရိုက်တာတွေ ပူးပေါင်း ရိုက်ကူးထားတဲ့ “ဂျပန့်ရင်သွေး” ရုပ်ရှင် ဇာတ်ကားကို အခုလို သပ်ရပ်လှပတဲ့ အသွင်သစ် ပြုပြင်ထိန်းသိမ်းမှုစနစ်တွေနဲ့ မြင်တွေ့ရဖို့ဆိုတာ လွယ်တဲ့ကိစ္စတော့ မဟုတ် ခဲ့ပါဘူး။ ပြန်လည်အသက်သွင်းဖို့ ကြိုးစား ခဲ့သူတွေကတော့ ပြန်ကြားရေးဝန်ကြီးဌာန ပြန်ကြားရေးနှင့် ပြည်သူ့ဆက်ဆံရေးဦးစီး ဌာန ရုပ်ရှင်မြှင့်တင်ရေးဌာနခွဲမှ တာဝန်ရှိသူ တွေနဲ့ ရုပ်ရှင်အကျိုးကို သယ်ပိုးနေကြတဲ့ Save Myanmar Film မှ လူငယ်တွေ ဖြစ်ပါ တယ်။
အမေရိကန်ဒေါ်လာ ရှစ်သောင်းလောက်ရှိ
ဂျပန့်ရင်သွေးရုပ်ရှင်ဖလင်ကို ဂျပန်နိုင်ငံ အမျိုးသားရုပ်ရှင်မော်ကွန်းတိုက်ရဲ့ အပူချိန် နှစ်ဒီဂရီရှိတဲ့ အအေးခန်းမှာ ထိန်းသိမ်းထား တာကို တွေ့ခဲ့ရပါတယ်။ မြန်မာ-ဂျပန် နှစ်နိုင်ငံတာဝန်ရှိသူတွေက မြန်မာ့ရုပ်ရှင် ရာပြည့်အထိမ်းအမှတ်အဖြစ် “ဂျပန့်ရင်သွေး” ရုပ်ရှင်ဇာတ်ကားကို မြန်မာ့မြေမှာ ပြန်လည်ပြသနိုင်ဖို့ ကြိုးပမ်းခဲ့ကြခြင်း ဖြစ်ပါ တယ်။ ဂျပန့်ရင်သွေးရုပ်ရှင်ဇာတ်ကားကြီး ကို ဒစ်ဂျစ်တယ်နည်းပညာအသုံးပြုပြီး ထိန်းသိမ်းဖို့အတွက် ရုပ်ရှင်အမွေအနှစ်ကို ချစ်မြတ်နိုးကြတဲ့ စိတ်ဆန္ဒအပြည့်နဲ့ ရည်ရွယ် ခဲ့ကြပေမယ့် ကုန်ကျစရိတ်ဟာ အမေရိကန် ဒေါ်လာ ရှစ်သောင်းလောက် ရှိတဲ့အတွက် အခက်အခဲတွေရှိခဲ့ကြပါတယ်။
ပြန်လည်ထိန်းသိမ်းထားနိုင်ခဲ့
အခုအချိန်မှာတော့ ဖလင်ကားထုပ်ကနေ ဒစ်ဂျစ်တယ် ထိန်းသိမ်းနည်းစနစ်ကို ကူးပြောင်းပြီး ပြန်လည်ထိန်းသိမ်းထားနိုင်ခဲ့ ပြီဖြစ်ပါတယ်။ ဒစ်ဂျစ်တယ်စနစ်ကို ကူးပြောင်း နိုင်ဖို့အတွက်ကတော့ ဂျပန်နိုင်ငံမှာရှိတဲ့ ရုပ်ရှင်လုပ်ငန်းအတွက် နည်းပညာ အထောက် အပံ့တွေပေးနေတဲ့ Imagica Lab က တာဝန်ယူ လုပ်ဆောင်ပေးခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။
အဲဒီလို ထိန်းသိမ်းနိုင်ဖို့အတွက် ဂျပန်အစိုးရရဲ့ အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုဖြစ်တဲ့ Agency for Cultural Affairs အဖွဲ့က အကုန်အကျခံ ပံ့ပိုး ကူညီပေးခဲ့တာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ပြန်ကြားရေးဝန်ကြီးဌာန၊ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ ဂျပန်သံရုံး၊ ဂျပန်ဖောင်ဒေးရှင်း၊ အေဝမ်းရုပ်ရှင် ထုတ်လုပ်ရေးမိသားစုများနဲ့ Save Myanmar Film အဖွဲ့သားများရဲ့ စုပေါင်းအားနဲ့ ပိတ်ကား ပေါ်ကို တစ်ကျော့ပြန် ပေါ်ထွက်လာခဲ့တာဖြစ် ပါတယ်လို့ Save Myanmar Film ရဲ့ ရုပ်ရှင်အမွေ အနှစ်ကိုချစ်မြတ်နိုးတဲ့ လူငယ်ဒါရိုက်တာ တစ်ဦးဖြစ်သူ ကိုသိဒ္ခိက ဆိုပါတယ်။
အဲဒီလို ထိန်းသိမ်းနိုင်ဖို့အတွက် ဂျပန်အစိုးရရဲ့ အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုဖြစ်တဲ့ Agency for Cultural Affairs အဖွဲ့က အကုန်အကျခံ ပံ့ပိုး ကူညီပေးခဲ့တာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ပြန်ကြားရေးဝန်ကြီးဌာန၊ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ ဂျပန်သံရုံး၊ ဂျပန်ဖောင်ဒေးရှင်း၊ အေဝမ်းရုပ်ရှင် ထုတ်လုပ်ရေးမိသားစုများနဲ့ Save Myanmar Film အဖွဲ့သားများရဲ့ စုပေါင်းအားနဲ့ ပိတ်ကား ပေါ်ကို တစ်ကျော့ပြန် ပေါ်ထွက်လာခဲ့တာဖြစ် ပါတယ်လို့ Save Myanmar Film ရဲ့ ရုပ်ရှင်အမွေ အနှစ်ကိုချစ်မြတ်နိုးတဲ့ လူငယ်ဒါရိုက်တာ တစ်ဦးဖြစ်သူ ကိုသိဒ္ခိက ဆိုပါတယ်။
၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် မြန်မာ့ရုပ်ရှင် ရာပြည့် အထိမ်းအမှတ်အချိန်အခါသမယမှာ မြန်မာ့ မြေပေါ်မှာ “ဂျပန့်ရင်သွေး” ရုပ်ရှင်ဇာတ်ကား ကြီးကို နည်းပညာစနစ် 2K Resolution နဲ့ ကြည့်ရှုခွင့်ရရှိကြမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ မြန်မာ့ရုပ်ရှင် ဟာ နှစ်ပေါင်း ၁၀ဝ သို့ ဖြတ်သန်းရောက်ရှိလာ တော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ မြန်မာ့ရုပ်ရှင်ရဲ့ ပထမဆုံး ဇာတ်ကားဖြစ်တဲ့“မေတ္တာနှင့်သူရာ” ဇာတ်ကား ကို ၁၉၂၀ ပြည့်နှစ် အောက်တိုဘာလ ၁၃ ရက်နေ့ မှာ ရုံတင်ပြသခဲ့ပြီး အဲဒီနေ့ကိုလည်း “မြန်မာ့ ရုပ်ရှင်နေ့”အဖြစ် သတ်မှတ်ခဲ့ကြတာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။
၁၉၂၀ ပြည့်နှစ်မှာ အသံထွက်ရုပ်ရှင် ဇာတ်ကားတွေ ပွဲဦးထွက်လာရာကနေ အမြင့် ဆုံး ရောက်ရှိခဲ့တာ အရှေ့တောင်အာရှမှာပါ ထိပ်တန်းဖြစ်ခဲ့ရဖူးတာကို လေ့လာမှတ်သား ရပါတယ်။ အခုအချိန်မှာလည်း တစ်ကျော့ပြန် အောင်မြင်မှုတွေ ပြန်လည်ရရှိလာပြီလို့ မြော်တွေးမိပါတယ်။ နိုင်ငံတကာက အသိအမှတ်ပြုတဲ့ ရုပ်ရှင်ဇာတ်ကားတွေ၊ နိုင်ငံတကာမှာပြသခွင့်ရတဲ့ မြန်မာ့ရုပ်ရှင်တွေ၊ နိုင်ငံတကာက အသိအမှတ်ပြုပြီး ပေးအပ် လာတဲ့ ဆုတံဆိပ်တွေဟာ ရုပ်ရှင်လောကသား လူငယ်မျိုးဆက်သစ်တွေရဲ့ ကြိုးပမ်းမှုနဲ့အတူ မျိုးဆက်ဟောင်းတွေရဲ့ ပံ့ပိုးကူညီမှုတွေကြောင့် ဆိုလည်း မှားမယ်မထင်ပါဘူး။
စိတ်အစဉ်ကို လွှမ်းမိုးနိုင်
ရုပ်ရှင်အနုပညာဆိုတာ လူသားတိုင်းရဲ့ စိတ်နှလုံးကို ညှို့ငင်ဖမ်းစားနိုင်သလို ချစ်ကြည် ရင်းနှီးမှုနဲ့ နားလည်မှုကို စွမ်းဆောင်ပေးနိုင်တာ ကြောင့် Soft Power ဆိုပြီးတောင် တင်စားကြ ပါတယ်။ ရုပ်ရှင်ဇာတ်လမ်းထဲက သရုပ်ဆောင် တွေရဲ့ အပြုအမူတွေ၊ အပြောအဆိုနဲ့ တွေးခေါ် ဆင်ခြင်မှုတွေဟာ အနုပညာကို ခံစားမိသူတွေ ရဲ့ စိတ်အစဉ်ကို လွှမ်းမိုးနိုင်ပါတယ်။ နိုင်ငံ အချို့ဟာ အနုပညာကနေတစ်ဆင့် သူတို့ရဲ့ ယဉ်ကျေးမှု၊ ဓလေ့ထုံးစံနဲ့ ယုံကြည်မှုတွေ၊ ခံစားချက်တွေ၊ ဖြစ်ရပ်တွေနဲ့ ဖြစ်လိုတဲ့ စိတ်ကူးအိပ်မက်တွေကို ဖော်ထုတ်ကြတာပါ။ အဲဒီအရာတွေဟာ တစ်ကမ္ဘာလုံးကို ပျံ့နှံ့သွား ကြတာကိုလည်း မြင်တွေ့ရပါတယ်။ ဒါကြောင့်လည်း ရုပ်ရှင်အနုပညာနဲ့ ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုဟာ နိုင်ငံရေး၊ လူမှုရေးနဲ့ စီးပွားရေးစတဲ့ ကဏ္ဍစုံ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုတွေမှာ တိုးတက် လာစေဖို့အတွက် အထောက်အကူပြုနိုင်ဖို့ ရည်ရွယ်ပြီး အကျိုးရှိအောင် အသုံးချနေကြ တာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
ကမ္ဘာ့ဈေးကွက်အထိ ထိုးဖောက်
မိမိတို့နိုင်ငံမှာလည်း များပြားလှတဲ့ ယဉ်ကျေးမှု၊ ခိုင်မာတဲ့သမိုင်းကြောင်းတွေနဲ့ မိမိတို့ဦးတည်နေတဲ့ ဒီမိုကရေစီဖက်ဒရယ် ပြည်ထောင်စုလမ်းကြောင်းပေါ်ကို ပြည်သူ တွေ သိရှိနားလည်ပြီး ပူးပေါင်းပါဝင်ဖို့နဲ့ တစ်ကမ္ဘာလုံးက အသိအမှတ်ပြု နားလည်ပြီး လက်ခံအားပေးလာနိုင်ဖို့ ရည်မှန်းပြီး Soft Power ဖြစ်တဲ့ မြန်မာ့ရုပ်ရှင်ဇာတ်ကားတွေကို အဆင့်အတန်းမြင့်မြင့်၊ အရေအတွက်များများ နဲ့ ကမ္ဘာ့ဈေးကွက်အထိ ထိုးဖောက် ထုတ်လုပ်လာနိုင်မယ်ဆိုရင် ရုပ်ရှင်ဈေးကွက် သာမကဘဲ နိုင်ငံအတွက်ပါ အကျိုးကျေးဇူးများစွာရရှိမယ်လို့ တွေးနေမိရင်း မြန်မာ့ ရုပ်ရှင်ရာပြည့်ကို လှိုက်လှဲစွာကြိုဆိုလိုက်ပါ တယ်။ ။
No comments:
Post a Comment