ျမန္မာ့အလင္းအယ္ဒီတာအာေဘာ္
အာေရာဂ် ပရမာလာဘာ၊ သႏၱဳ႒ိ ပရမံ ဓနံ၊ ဝိႆာေသာ ပရမာ Óတိ၊ နိဗၺာနံ ပရမံ သုခံ။
က်န္းမာျခင္းသည္ အျမတ္ဆုံး လာဘ္လာဘ။
တင္းတိမ္ျခင္းသည္ အျမတ္ဆုံး ဥစၥာဓန။
ကြၽမ္းဝင္ျခင္းသည္ အျမတ္ဆုံး မိတ္သဂၤဟ။
နိဗၺာန္နန္းသည္ အျမတ္ဆုံး ခ်မ္းသာသုခ။ (ဓမၼပဒ - သုခဝဂ္)
က်န္းမာစြာ ရွင္သန္ေနထုိင္ရျခင္းသည္ လူတစ္ေယာက္အတြက္ ဘာနဲ႔မွ မလဲႏုိင္ေလာက္ေအာင္ တန္ဖုိးႀကီးမႈတစ္ခုျဖစ္သည္ ဆုိျခင္းကုိ မည္သူမွ ျငင္းခ်က္ထုတ္လုိမည္ဟု မထင္။
ႏုိင္ငံတကာအလယ္ရွိ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ က်န္းမာေရးòန္းကိန္းမ်ားက နိမ့္က်စြာ ရွိေနခဲ့သည္မွာ ၾကာျမင့္ခဲ့ၿပီ ျဖစ္၏။ ဤသည္က ကၻာ့ႏုိင္ငံ မ်ားအၾကား၌ ႏုိင္ငံသားတုိ႔အဖုိ႔ အလုိလုိေနရင္း ေနာက္တန္းေရာက္ မ်က္ႏွာငယ္ေနရေစ၏။ ထုိ႔ျပင္ အဆုိပါ က်န္းမာေရးနိမ့္က်မႈ အေန အထားက ႏုိင္ငံအတြက္ ဝန္ထုပ္ဝန္ပုိးႀကီးမ်ား ျဖစ္ေနသည္မွာလည္း အမွန္ပင္ ျဖစ္ပါ၏။
''ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႕ႀကီး၏ ထုတ္ျပန္ခ်က္အရ ယင္းက်န္းမာ ေရးဆုိင္ရာ ဝန္ထုပ္ဝန္ပုိးမ်ားထဲတြင္ အေလးပင္ဆုံးႏွင့္ အဓိကအက် ဆုံးေသာ ျပႆနာမွာ ကူးစက္ႏုိင္ျခင္းမရွိသည့္ ေရာဂါမ်ား (Non-communicable Diseases) ျဖစ္လာေနသည္ဟု ဆုိ၏။ ဤေရာဂါ မ်ားအထဲတြင္မွ ႏွလုံးေရာဂါႏွင့္ ေလျဖတ္ေရာဂါေၾကာင့္ ေသဆုံးမႈႏႈန္းက အျမင့္ဆုံး အမ်ားဆုံးျဖစ္ေနၿပီး မသန္စြမ္းႏွင့္ ဒုကၡိတျဖစ္က်န္ေစခဲ့ေသာ ေရာဂါမ်ားထဲတြင္ ေလျဖတ္ျခင္းက ဒုတိယအမ်ားဆုံးေရာဂါ ျဖစ္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားသည္'' ဟူ၍ ဦးေႏွာက္ႏွင့္ အာ႐ုံေၾကာဆုိင္ရာ ဆရာဝန္ႀကီး ပါေမာကၡ ေဒါက္တာေဒၚဝင္းမင္းသစ္က ေအာက္တုိဘာ ၂၉ ရက္မွာ က်င္းပေသာ ကမၻာ့ေလျဖတ္ေရာဂါကာကြယ္ေရးေန႔ အထိမ္းအမွတ္ အခမ္းအနားတြင္ ေျပာၾကားသြားသည္။
ထုိ႔ျပင္ ကမၻာ့ေလျဖတ္ေရာဂါကာကြယ္ေရးအဖြဲ႕၏ ေတြ႕ရွိခ်က္ မ်ားအရ လူ ၄၄ သန္းခန္႔ ကမၻာေပၚတြင္ ႏွစ္စဥ္ပ်က္စီးဆုံးပါးလ်က္ရွိ သည္။ လူ ေျခာက္ဦးလွ်င္ တစ္ဦး သူ၏ ဘဝလမ္းတစ္ေလွ်ာက္ တစ္ခ်ိန္ခ်ိန္ တြင္ ေလျဖတ္ႏုိင္ေျခရွိေနသည္။ အခ်ိန္ ေျခာက္စကၠန္႔တုိင္းတြင္ ေလျဖတ္ ေရာဂါျဖင့္ ေသဆုံးမႈတစ္ဦးရွိေနသည္ဟုလည္း ေဒါက္တာေဒၚဝင္းမင္းသစ္ ၏ စကားအရ သိရသည္။
အရြယ္မတုိင္မီ ေသဆုံးမႈ၊ မက်န္းမမာ ဒုကၡိတဘဝျဖင့္ ရွင္သန္ ေနရမႈတုိ႔သည္ လူတုိ႔အတြက္ ႀကီးမားလွေသာ ဆုံး႐ႈံးမႈျဖစ္႐ုံမွ်မက ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံအတြက္လည္း အလြန္ပင္ နစ္နာလွသည္ မဟုတ္ပါလား။
ေလျဖတ္ေရာဂါျဖစ္ရျခင္း၏ အေၾကာင္းအရင္း မ်ဳိးစုံရွိေနၿပီး ထုိအေၾကာင္းအရင္းကုိ ရွာေဖြကုသျခင္းျဖင့္ ကာကြယ္၍ ကုသ၍ရပါသည္။ ေလျဖတ္ေရာဂါကုိ ေဆာလ်င္စြာသိရွိၿပီး တတ္ကြၽမ္းနားလည္သည့္ ပညာ ရွင္မ်ားႏွင့္ စနစ္တက် ကုသမႈခံယူမည္ဆုိလွ်င္ ျပန္လည္က်န္းမာသန္စြမ္း လာမည္ ျဖစ္ပါသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ ပင္ကုိ ကုိက က်န္းမာေရးအဆင့္အတန္း ေနာက္ က်ေနခ်ိန္တြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္လည္း ကမၻာ႔ႏုိင္ငံမ်ားကဲ့သုိ႔ ေလျဖတ္ ေရာဂါျဖစ္ပြားမႈႏႈန္း၊ ပ်က္စီးမႈႏႈန္း မ်ားျပားလာေနပါသည္။ သုိ႔ျဖစ္ရာ ျပည္သူလူထုၾကား ေလျဖတ္ေရာဂါအပါအဝင္ က်န္းမာေရးဆုိင္ရာ အသိပညာတုိးျမႇင့္ေရး အမ်ဳိးသားေရးမူဝါဒႏွင့္ အစီအမံမ်ား ေဆာင္ရြက္ ျမႇင့္တင္ျခင္းျဖင့္ ႏုိင္ငံသားတုိ႔၏ ဘဝ အဆင့္အတန္း ပုိမုိတုိးတက္လာမည္ ဟု ထင္ျမင္ယုံၾကည္ပါေၾကာင္း။ ။
က်န္းမာျခင္းသည္ အျမတ္ဆုံး လာဘ္လာဘ။
တင္းတိမ္ျခင္းသည္ အျမတ္ဆုံး ဥစၥာဓန။
ကြၽမ္းဝင္ျခင္းသည္ အျမတ္ဆုံး မိတ္သဂၤဟ။
နိဗၺာန္နန္းသည္ အျမတ္ဆုံး ခ်မ္းသာသုခ။ (ဓမၼပဒ - သုခဝဂ္)
က်န္းမာစြာ ရွင္သန္ေနထုိင္ရျခင္းသည္ လူတစ္ေယာက္အတြက္ ဘာနဲ႔မွ မလဲႏုိင္ေလာက္ေအာင္ တန္ဖုိးႀကီးမႈတစ္ခုျဖစ္သည္ ဆုိျခင္းကုိ မည္သူမွ ျငင္းခ်က္ထုတ္လုိမည္ဟု မထင္။
ႏုိင္ငံတကာအလယ္ရွိ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ က်န္းမာေရးòန္းကိန္းမ်ားက နိမ့္က်စြာ ရွိေနခဲ့သည္မွာ ၾကာျမင့္ခဲ့ၿပီ ျဖစ္၏။ ဤသည္က ကၻာ့ႏုိင္ငံ မ်ားအၾကား၌ ႏုိင္ငံသားတုိ႔အဖုိ႔ အလုိလုိေနရင္း ေနာက္တန္းေရာက္ မ်က္ႏွာငယ္ေနရေစ၏။ ထုိ႔ျပင္ အဆုိပါ က်န္းမာေရးနိမ့္က်မႈ အေန အထားက ႏုိင္ငံအတြက္ ဝန္ထုပ္ဝန္ပုိးႀကီးမ်ား ျဖစ္ေနသည္မွာလည္း အမွန္ပင္ ျဖစ္ပါ၏။
''ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႕ႀကီး၏ ထုတ္ျပန္ခ်က္အရ ယင္းက်န္းမာ ေရးဆုိင္ရာ ဝန္ထုပ္ဝန္ပုိးမ်ားထဲတြင္ အေလးပင္ဆုံးႏွင့္ အဓိကအက် ဆုံးေသာ ျပႆနာမွာ ကူးစက္ႏုိင္ျခင္းမရွိသည့္ ေရာဂါမ်ား (Non-communicable Diseases) ျဖစ္လာေနသည္ဟု ဆုိ၏။ ဤေရာဂါ မ်ားအထဲတြင္မွ ႏွလုံးေရာဂါႏွင့္ ေလျဖတ္ေရာဂါေၾကာင့္ ေသဆုံးမႈႏႈန္းက အျမင့္ဆုံး အမ်ားဆုံးျဖစ္ေနၿပီး မသန္စြမ္းႏွင့္ ဒုကၡိတျဖစ္က်န္ေစခဲ့ေသာ ေရာဂါမ်ားထဲတြင္ ေလျဖတ္ျခင္းက ဒုတိယအမ်ားဆုံးေရာဂါ ျဖစ္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားသည္'' ဟူ၍ ဦးေႏွာက္ႏွင့္ အာ႐ုံေၾကာဆုိင္ရာ ဆရာဝန္ႀကီး ပါေမာကၡ ေဒါက္တာေဒၚဝင္းမင္းသစ္က ေအာက္တုိဘာ ၂၉ ရက္မွာ က်င္းပေသာ ကမၻာ့ေလျဖတ္ေရာဂါကာကြယ္ေရးေန႔ အထိမ္းအမွတ္ အခမ္းအနားတြင္ ေျပာၾကားသြားသည္။
ထုိ႔ျပင္ ကမၻာ့ေလျဖတ္ေရာဂါကာကြယ္ေရးအဖြဲ႕၏ ေတြ႕ရွိခ်က္ မ်ားအရ လူ ၄၄ သန္းခန္႔ ကမၻာေပၚတြင္ ႏွစ္စဥ္ပ်က္စီးဆုံးပါးလ်က္ရွိ သည္။ လူ ေျခာက္ဦးလွ်င္ တစ္ဦး သူ၏ ဘဝလမ္းတစ္ေလွ်ာက္ တစ္ခ်ိန္ခ်ိန္ တြင္ ေလျဖတ္ႏုိင္ေျခရွိေနသည္။ အခ်ိန္ ေျခာက္စကၠန္႔တုိင္းတြင္ ေလျဖတ္ ေရာဂါျဖင့္ ေသဆုံးမႈတစ္ဦးရွိေနသည္ဟုလည္း ေဒါက္တာေဒၚဝင္းမင္းသစ္ ၏ စကားအရ သိရသည္။
အရြယ္မတုိင္မီ ေသဆုံးမႈ၊ မက်န္းမမာ ဒုကၡိတဘဝျဖင့္ ရွင္သန္ ေနရမႈတုိ႔သည္ လူတုိ႔အတြက္ ႀကီးမားလွေသာ ဆုံး႐ႈံးမႈျဖစ္႐ုံမွ်မက ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံအတြက္လည္း အလြန္ပင္ နစ္နာလွသည္ မဟုတ္ပါလား။
ေလျဖတ္ေရာဂါျဖစ္ရျခင္း၏ အေၾကာင္းအရင္း မ်ဳိးစုံရွိေနၿပီး ထုိအေၾကာင္းအရင္းကုိ ရွာေဖြကုသျခင္းျဖင့္ ကာကြယ္၍ ကုသ၍ရပါသည္။ ေလျဖတ္ေရာဂါကုိ ေဆာလ်င္စြာသိရွိၿပီး တတ္ကြၽမ္းနားလည္သည့္ ပညာ ရွင္မ်ားႏွင့္ စနစ္တက် ကုသမႈခံယူမည္ဆုိလွ်င္ ျပန္လည္က်န္းမာသန္စြမ္း လာမည္ ျဖစ္ပါသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ ပင္ကုိ ကုိက က်န္းမာေရးအဆင့္အတန္း ေနာက္ က်ေနခ်ိန္တြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္လည္း ကမၻာ႔ႏုိင္ငံမ်ားကဲ့သုိ႔ ေလျဖတ္ ေရာဂါျဖစ္ပြားမႈႏႈန္း၊ ပ်က္စီးမႈႏႈန္း မ်ားျပားလာေနပါသည္။ သုိ႔ျဖစ္ရာ ျပည္သူလူထုၾကား ေလျဖတ္ေရာဂါအပါအဝင္ က်န္းမာေရးဆုိင္ရာ အသိပညာတုိးျမႇင့္ေရး အမ်ဳိးသားေရးမူဝါဒႏွင့္ အစီအမံမ်ား ေဆာင္ရြက္ ျမႇင့္တင္ျခင္းျဖင့္ ႏုိင္ငံသားတုိ႔၏ ဘဝ အဆင့္အတန္း ပုိမုိတုိးတက္လာမည္ ဟု ထင္ျမင္ယုံၾကည္ပါေၾကာင္း။ ။
No comments:
Post a Comment