ေနျပည္ေတာ္တြင္ က်င္းပမည့္ (၁၂)ႀကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံဝန္ႀကီးမ်ားအဆင့္ ႏိုင္ငံျဖတ္ေက်ာ္မႈခင္းတိုက္ဖ်က္ေရးဆိုင္ရာ အစည္းအေဝးကို ႀကိဳဆိုပါ၏

ရွင္မင္း

အာဆီယံႏွင့္ အာဆီယံ၏ ေဆြးေႏြးဖက္သုံးႏိုင္ငံအၾကား ႏိုင္ငံျဖတ္ေက်ာ္ မႈခင္းတိုက္ဖ်က္ေရးဆိုင္ရာ အစည္းအေဝးမ်ားကို အဖြဲ႕ဝင္ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံျဖစ္သည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံက အိမ္ရွင္အျဖစ္ ေအာက္တိုဘာလအတြင္း လက္ခံက်င္းပသြားမည္ ျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ၂ဝဝ၄ ခုႏွစ္ မတ္လ ၃ဝ ရက္ေန႔တြင္ ကုလသမဂၢ ႏိုင္ငံျဖတ္ေက်ာ္မႈခင္း တိုက္ဖ်က္ေရးဆိုင္ရာ ကြန္ဗင္းရွင္း (UNCTOC) ႏွင့္ ေနာက္ဆက္တြဲစာခ်ဳပ္ (Protocol) မ်ား လက္မွတ္ေရးထိုးကာ အဖြဲ႕ဝင္ႏိုင္ငံအျဖစ္ ဝင္ေရာက္ထားသည္။

အာဆီယံေဒသတြင္းႏိုင္ငံမ်ားရွိ ျပည္သူမ်ား အက်ဳိး စီးပြားအတြက္ ႏိုင္ငံျဖတ္ေက်ာ္မႈခင္းမ်ား တိုက္ဖ်က္ေရး၊ ႀကိဳတင္ကာကြယ္ေရးႏွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးတို႔ အတြက္ ႏိုင္ငံျဖတ္ေက်ာ္မႈခင္းတိုက္ဖ်က္ေရးဆိုင္ရာ အစည္းအေဝးမ်ားကို က်င္းပျခင္း ျဖစ္သည္။

အာဆီယံႏွင့္ အာဆီယံ၏ ေဆြးေႏြးဖက္သုံးႏိုင္ငံ အၾကား ႏိုင္ငံျဖတ္ေက်ာ္မႈခင္းတိုက္ဖ်က္ေရးဆိုင္ရာ အစည္းအေဝးမ်ားကို အဖြဲ႕ဝင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ လက္ခံ က်င္းပရာတြင္ အာဆီယံဝန္ႀကီးမ်ားအဆင့္ အစည္းအေဝး မ်ားမတိုင္မီ အႀကိဳညႇိႏႈိင္းသည့္ အဆင့္ျမင့္အရာရွိႀကီး မ်ားအစည္းအေဝးကို ဦးစြာက်င္းပသြားမည္ ျဖစ္သည္။ (၁၂) ႀကိမ္ေျမာက္ ႏိုင္ငံျဖတ္ေက်ာ္မႈခင္းဆိုင္ရာ အာဆီယံ အဆင့္ျမင့္အရာရွိႀကီးမ်ားအဆင့္ အႀကိဳညႇိႏႈိင္းအစည္း အေဝး (SOMTC) ကို ေအာက္တိုဘာလ ၃ဝ ရက္ေန႔ တြင္ ေနျပည္ေတာ္၌ က်င္းပသြားမည္ျဖစ္သည္။

ထိုေန႔၌ပင္ အာဆီယံ၏ ေဆြးေႏြးဖက္သုံးႏိုင္ငံ ျဖစ္သည့္ တ႐ုတ္၊ ဂ်ပန္ႏွင့္ ကိုရီးယားတို႔ႏွင့္လည္း (၉) ႀကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံႏွင့္ ေဆြးေႏြးဖက္သုံးႏိုင္ငံ အၾကား အဆင့္ျမင့္အရာရွိႀကီးမ်ားအဆင့္ အႀကိဳညႇိႏႈိင္း အစည္းအေဝးကိုလည္း က်င္းပသြားမည္ ျဖစ္သည္။

ႏိုင္ငံျဖတ္ေက်ာ္မႈခင္းဆိုင္ရာ အစည္းအေဝး

အဆင့္ျမင့္အရာရွိႀကီးမ်ားအဆင့္ အႀကိဳညႇိႏႈိင္း အစည္းအေဝးမ်ား က်င္းပၿပီးလွ်င္ (၁၂) ႀကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံဝန္ႀကီးမ်ားအဆင့္ ႏိုင္ငံျဖတ္ေက်ာ္မႈခင္းဆိုင္ရာ အစည္းအေဝး (AMMTC) ကို ေအာက္တိုဘာလ ၃၁ ရက္ေန႔တြင္ ဆက္လက္က်င္းပသြားမည္ ျဖစ္သည္။ အာဆီယံဝန္ႀကီးမ်ားအဆင့္ ႏိုင္ငံျဖတ္ေက်ာ္မႈခင္းဆိုင္ရာ အစည္းအေဝးက်င္းပၿပီးလွ်င္ (၉) ႀကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံ ႏွင့္ ေဆြးေႏြးဖက္သုံးႏိုင္ငံအၾကား အာဆီယံဝန္ႀကီးမ်ား အဆင့္ ႏိုင္ငံျဖတ္ေက်ာ္မႈခင္းဆိုင္ရာ အစည္းအေဝးကို ႏိုဝင္ဘာလ ၁ ရက္ေန႔တြင္ က်င္းပသြားမည္ျဖစ္သည္။

အစည္းအေဝးမ်ားအတြင္း အာဆီယံအဖြဲ႕ဝင္ႏိုင္ငံ မ်ားက ႏိုင္ငံအလိုက္ ႏိုင္ငံျဖတ္ေက်ာ္မႈခင္းမ်ား တိုက္ဖ်က္ေရးဆိုင္ရာ ေဒသတြင္းႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ ေဆြးေႏြးသြားၾက မည္ျဖစ္သည္။ အလားတူ လူမ်ဳိးေရးခြဲျခားမႈႏွင့္ အစြန္း ေရာက္အၾကမ္းဖက္မႈ တိုးျမင့္လာျခင္းအား တားဆီး ကာကြယ္တိုက္ဖ်က္ေရးဆိုင္ရာ အာဆီယံလုပ္ငန္းစီမံခ်က္ (၂ဝ၁၈-၂ဝ၂၅) အား အတည္ျပဳျခင္းႏွင့္အတူ အဆိုပါ စီမံခ်က္အား အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္မည့္ အစီအမံမ်ားကိုလည္း တစ္ပါတည္း ေဆြးေႏြးသြားၾက မည္ ျဖစ္သည္။

ထို႔အျပင္ (၁၃) ႀကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံဝန္ႀကီးမ်ား အဆင့္ ႏိုင္ငံျဖတ္ေက်ာ္မႈခင္းဆိုင္ရာ အစည္းအေဝး (AMMTC) က်င္းပမည့္ ေန႔ရက္၊ အခ်ိန္ႏွင့္ ေနရာတို႔ အတည္ျပဳျခင္း၊ (၁၂)ႀကိမ္ေျမာက္ AMMTCအစည္းအေဝး ပူးတြဲေၾကညာခ်က္အား သုံးသပ္ေဆြးေႏြးအတည္ျပဳျခင္း ႏွင့္ အဆိုပါအစည္းအေဝးအစီရင္ခံစာအေပၚ စဥ္းစား သုံးသပ္ျခင္းတို႔ကို ေဆာင္ရြက္သြားၾကမည္ ျဖစ္သည္။

အလားတူ အာဆီယံေဆြးေႏြးဖက္ သုံးႏိုင္ငံႏွင့္ ပူးေပါင္းက်င္းပသည့္ (၁ဝ) ႀကိမ္ေျမာက္ အစည္းအေဝး က်င္းပမည့္ ေန႔ရက္၊ အခ်ိန္ႏွင့္ ေနရာ အတည္ျပဳျခင္း တို႔ကိုလည္း ေဆာင္ရြက္သြားမည္ျဖစ္ၿပီး (၉) ႀကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံႏွင့္ ေဆြးေႏြးဖက္သုံးႏိုင္ငံ အစည္းအေဝး ပူးတြဲ ထုတ္ျပန္ခ်က္ႏွင့္ အဆိုပါအစည္းအေဝး အစီရင္ခံစာ အေပၚ သုံးသပ္အတည္ျပဳျခင္းတို႔ကို ေဆာင္ရြက္သြားမည္ ျဖစ္သည္။

လက္မွတ္ေရးထိုး

ျမန္မာႏိုင္ငံအေနျဖင့္ အျခားအဖြဲ႕ဝင္ အာဆီယံႏိုင္ငံ မ်ားႏွင့္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အာဆီယံ၏ ေဆြးေႏြးဖက္ သုံးႏိုင္ငံျဖစ္သည့္ တ႐ုတ္၊ ဂ်ပန္၊ ကိုရီးယားႏိုင္ငံတို႔ႏွင့္ ႏိုင္ငံျဖတ္ေက်ာ္မႈခင္းမ်ား တိုက္ဖ်က္ေရးလုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္ရြက္ရာတြင္ လူကုန္ကူးမႈတားဆီးႏွိမ္နင္းေရး၊ ေငြေၾကးဆိုင္ရာ မႈခင္းတားဆီးႏွိမ္နင္းေရး၊ မူးယစ္ေဆးဝါး တားဆီးႏွိမ္နင္းေရးက႑တို႔တြင္ နားလည္မႈစာခြၽန္လႊာမ်ား လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့ၿပီး ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံ၊ အိႏၵိယ၊ ႐ုရွား၊ အေမရိကန္၊ သီရိလကၤာ၊ နီေပါ၊ ဘူတန္ႏိုင္ငံတို႔ႏွင့္လည္း ေငြေၾကးဆိုင္ရာ မႈခင္းသတင္းအခ်က္အလက္မ်ား ဖလွယ္ ေရး၊ အၾကမ္းဖက္မႈတိုက္ဖ်က္ေရးက႑ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈတို႔ႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ နားလည္မႈစာခြၽန္လႊာ လက္မွတ္ေရးထိုးျခင္းတို႔ကို ေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါသည္။

ႏိုင္ငံျဖတ္ေက်ာ္မႈခင္းကြန္ရက္မ်ား ပိုမိုမ်ားျပားေန သည့္အေျခအေနကို တားဆီးႏိုင္ရန္ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနျဖင့္ အိမ္နီးခ်င္း တ႐ုတ္၊ ထိုင္း၊ လာအို၊ အိႏၵိယ၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏိုင္ငံတို႔ႏွင့္လည္း ႏိုင္ငံျဖတ္ေက်ာ္မႈခင္းမ်ား တိုက္ဖ်က္ ေရးႏွင့္စပ္လ်ဥ္းသည့္ နယ္စပ္ေဒသပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ ေရးသေဘာတူညီခ်က္၊ မူးယစ္ေဆးဝါး၊ လူကုန္ကူးမႈ၊ ေငြေၾကးခဝါခ်မႈ စသည့္နယ္ပယ္မ်ားတြင္ နားလည္မႈ စာခြၽန္လႊာလက္မွတ္ေရးထိုးျခင္း (MoU) မ်ား လက္မွတ္ ေရးထိုးေဆာင္ရြက္လ်က္ ရွိသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံအေနျဖင့္ ၂ဝဝ၉ ခုႏွစ္တြင္ (၉) ႀကိမ္ ေျမာက္ အာဆီယံအဆင့္ျမင့္အရာရွိႀကီးမ်ားအစည္းအေဝး၊ ၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္တြင္ အာဆီယံအမ်ဳိးသားရဲအဖြဲ႕ညီလာခံ၊ ၂ဝ၁၃ ခုႏွစ္တြင္ မူးယစ္ေဆးဝါးတိုက္ဖ်က္ေရး အဆင့္ျမင့္ အရာရွိႀကီးမ်ားအဆင့္ အစည္းအေဝးႏွင့္ ၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္တြင္ အာဆီယံထိပ္သီးအစည္းအေဝးမ်ားကို အိမ္ရွင္ႏိုင္ငံအျဖစ္ လက္ခံက်င္းပႏိုင္ခဲ့သည္။

ဗဟိုေကာ္မတီေလးခုဖြဲ႕စည္း

ထို႔အျပင္ အာဆီယံအဖြဲ႕ဝင္ ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံ တို႔သည္ အာဆီယံေဒသတြင္း မူးယစ္ေဆးဝါးတိုက္ဖ်က္ေရး တြင္ ဦးေဆာင္ႏိုင္ငံမ်ားအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိသည္။ ထိုသို႔တိုက္ဖ်က္ရာတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနျဖင့္ မူးယစ္ ေဆးဝါးမႈ၊ လူကုန္ကူးမႈ၊ ေငြေၾကးခဝါခ်မႈ၊ ဆိုက္ဘာမႈခင္း ႏွင့္ အၾကမ္းဖက္မႈ စသည့္ နယ္ပယ္ငါးရပ္ကို အမ်ဳိးသားေရး တာဝန္အျဖစ္သတ္မွတ္၍ ဦးစားေပးေဆာင္ရြက္ လ်က္ရွိၿပီး မႈခင္းမ်ားအလိုက္ သီးျခားဥပေဒ၊ နည္းဥပေဒ မ်ားထုတ္ျပန္ကာ ျပည္ထဲေရးဝန္ႀကီးဌာန ျပည္ေထာင္စု ဝန္ႀကီး ဦးေဆာင္သည့္ ဗဟိုေကာ္မတီေလးခုဖြဲ႕စည္းကာ ႀကီးၾကပ္ေဆာင္ရြက္လ်က္ ရွိသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံရဲတပ္ဖြဲ႕၏ ကြပ္ကဲမႈေအာက္တြင္ ႏိုင္ငံ ျဖတ္ေက်ာ္မႈခင္းဌာနကို ၂ဝဝ၅ ခုႏွစ္တြင္ ဖြဲ႕စည္းခဲ့ၿပီး ၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္တြင္ ဌာနႀကီးအျဖစ္ တိုးခ်ဲ႕ဖြဲ႕စည္းကာ အၾကမ္းဖက္မႈ၊ မူးယစ္ေဆးဝါးမႈ၊ လူကုန္ကူးမႈ၊ ေငြေၾကး ခဝါခ်မႈ၊ သစ္ေတာႏွင့္ ေတာ႐ိုင္းတိရစၧာန္မႈခင္းမ်ား တားဆီးႏွိမ္နင္းေရးတြင္ အထူးဥပေဒမ်ားျပ႒ာန္းၿပီး သီးျခားတပ္ဖြဲ႕ႀကီးမ်ား ဖြဲ႕စည္းေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိပါသည္။ မူးယစ္ေဆးဝါးမႈ၊ လူကုန္ကူးမႈမ်ားကို ႏိုင္ငံေတာ္အဆင့္ အမ်ဳိးသားေရးတာဝန္အျဖစ္ သတ္မွတ္ျပ႒ာန္းလ်က္ ၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္မွစ၍ ငါးႏွစ္စီမံကိန္းမ်ားေရးဆြဲကာ ႏွစ္အလိုက္ လုပ္ငန္းစီမံခ်က္မ်ားခ်မွတ္၍ ႀကိဳတင္ကာကြယ္ေရး၊ တားဆီးႏွိမ္နင္းေရးေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိပါသည္။

ႏွစ္ႏိုင္ငံနယ္နိမိတ္မ်ားတစ္ေလွ်ာက္တြင္ အုပ္စုဖြဲ႔ မႈခင္းမ်ားသည္ တိုးတက္လာေသာ နည္းပညာမ်ားကို အသုံးျပဳကာ တရားမဝင္ေငြေၾကးခဝါခ်ျခင္း၊ လူေမွာင္ခို ျခင္း၊ ဆိုက္ဘာျပစ္မႈက်ဴးလြန္ျခင္း၊ မူးယစ္ေဆးဝါးကုန္ကူး ျခင္း၊ လက္နက္ေမွာင္ခိုျခင္း၊ ေတာ႐ိုင္းတိရစၧာန္ရွားပါး မ်ဳိးစိတ္မ်ား ကုန္ကူးျခင္း၊ ႏ်ဴကလီးယားအသုံးျပဳမႈပစၥည္း မ်ား သယ္ေဆာင္ေရာင္းဝယ္ျခင္းတို႔ကို အစီအစဥ္တက် ခ်ိတ္ဆက္ကာ ႏိုင္ငံတစ္ခုထက္ပိုသည့္ ကြန္ရက္မ်ားျဖင့္ က်ဴးလြန္လ်က္ရွိသည္။

ထိခိုက္နစ္နာမႈမ်ားစြာျဖစ္ေပၚ

ရာဇဝတ္ေကာင္မ်ား၏ အုပ္စုဖြဲ႕ျပစ္မႈက်ဴးလြန္မႈမ်ား ေၾကာင့္ ႏိုင္ငံျဖတ္ေက်ာ္မႈခင္းကြန္ရက္မ်ား ပိုမိုတိုးတက္ ျဖစ္ေပၚလာၿပီး အစိုးရမ်ားသည္ နစ္နာသူမ်ားကို ထိေရာက္စြာ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္မႈေပးႏိုင္ရန္ အေရးတႀကီးလိုအပ္လ်က္ရွိသည္။ ႏိုင္ငံျဖတ္ေက်ာ္ အုပ္စုဖြဲ႕ မႈခင္းမ်ားသည္ အာဆီယံေဒသတြင္သာမက ကမၻာလုံး ဆိုင္ရာ စိန္ေခၚမႈတစ္ရပ္ျဖစ္ၿပီး လူသားအားလုံးတို႔အား ထိခိုက္နစ္နာမႈမ်ားစြာျဖစ္ေပၚေစလ်က္ ရွိပါသည္။

ထို႔ေၾကာင့္ အာဆီယံအဖြဲ႕အေနျဖင့္ေသာ္လည္း ေကာင္း၊ အဖြဲ႕ဝင္ႏိုင္ငံအလိုက္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ေဆြးေႏြးဖက္ႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ေသာ္လည္းေကာင္း ႏိုင္ငံ ျဖတ္ေက်ာ္မႈခင္းမ်ား တိုက္ဖ်က္ေရးဆိုင္ရာ လုပ္ငန္း စီမံခ်က္မ်ားခ်မွတ္ကာ တားဆီးကာကြယ္ေရးလုပ္ငန္း မ်ားကို ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိသည္။

၅၁ ႏွစ္ ျပည့္ေျမာက္ခဲ့

ထို႔အျပင္ အာဆီယံအေနျဖင့္ အဖြဲ႕ဝင္ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံ ႏွင့္ တစ္ႏိုင္ငံေသာ္လည္းေကာင္း၊ ကမၻာ့ႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ေသာ္ လည္းေကာင္း တရားမွ်တၿပီး သဟဇာတျဖစ္သည့္ ပတ္ဝန္းက်င္တစ္ခုျဖစ္ေပၚေစေရး၊ ျပည္သူမ်ား တည္ၿငိမ္ ေအးခ်မ္းစြာ ေနထိုင္ႏိုင္ေစေရး အာမခံခ်က္ေပးႏိုင္ရန္ ပဋိညာဥ္စာတမ္းပါ သတ္မွတ္ခ်က္မ်ားႏွင့္အညီ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္မွာ ၅၁ ႏွစ္ ျပည့္ေျမာက္ခဲ့ၿပီးလည္း ျဖစ္သည္။

မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ ဆက္ဆံေရးကို ထူေထာင္ႏိုင္ခဲ့

အာဆီယံမွဦးေဆာင္၍ ေဒသဆိုင္ရာအစီအမံမ်ားကို ေဆြးေႏြးဖက္ႏိုင္ငံမ်ား၊ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားပါဝင္ၿပီး ေဒသ ဆိုင္ရာဖိုရမ္မ်ား၊ အေရွ႕အာရွထိပ္သီးအစည္းအေဝးမ်ား၊ ဝန္ႀကီးအဆင့္အစည္းအေဝးမ်ား၊ အဆင့္ျမင့္အရာရွိႀကီး မ်ားအဆင့္ အစည္းအေဝးမ်ား အစရွိသည့္ အဆင့္ဆင့္ေသာ ညႇိႏႈိင္းေဆြးေႏြးမႈမ်ားျဖင့္ ေဒသတြင္း စီးပြားေရးဖြံ႕ၿဖိဳး တိုးတက္မႈႏွင့္ ႏိုင္ငံျဖတ္ေက်ာ္မႈခင္းမ်ား တိုက္ဖ်က္ေရး က႑မ်ားတြင္ ထိေရာက္မႈရွိခဲ့သည့္အတြက္ အာဆီယံ အဖြဲ႕ဝင္ႏိုင္ငံမ်ား၏ ဆက္ဆံေရးကို တိုးျမႇင့္ႏိုင္ခဲ့ကာ ေဆြးေႏြးဖက္ႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္လည္း မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ ဆက္ဆံေရးကို ထူေထာင္ႏိုင္ခဲ့သည္။

အခ်ဳပ္အားျဖင့္ဆိုရေသာ္ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနျဖင့္ အာဆီယံအသိုက္အဝန္းတည္ေဆာက္မႈ ေအာင္ျမင္ေရး အတြက္ ေက်ပြန္ရမည့္ တာဝန္ႏွင့္ ဝတၱရားမ်ားကို အေလးထားၿပီး ေဒသတြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ တည္ၿငိမ္ေရး၊ လုံၿခံဳေရး၊ သာယာဝေျပာေရးတို႔ကို မွ်ေဝထမ္းေဆာင္သြားမည္ျဖစ္သည့္အျပင္ UNCTOC ႏွင့္ ေနာက္ဆက္တြဲ စာခ်ဳပ္ (Protocol) မ်ား လက္မွတ္ေရးထိုးထားေသာ အဖြဲ႕ဝင္ႏိုင္ငံျဖစ္သည့္အတြက္ ေဒသတြင္းႏွင့္ ကမၻာ လုံးဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံျဖတ္ေက်ာ္မႈခင္းမ်ား တားဆီးကာကြယ္ ႏွိမ္နင္းေရးလုပ္ငန္းမ်ားကိုလည္း ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္သြား မည္ျဖစ္ပါေၾကာင္း ေရးသားေဖာ္ျပအပ္ပါသည္။ ။