ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈဆိုင္ရာ၊ မူေဘာင္ျပန္လည္သုံးသပ္ျခင္းဆိုင္ရာ စားပြဲဝိုင္းေဆြးေႏြးပြဲက်င္းပ

ေနျပည္ေတာ္ ၾသဂုတ္ ၃၁

အစိုးရ၊ လႊတ္ေတာ္၊ တပ္မေတာ္အစုအဖြဲ႕၏ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈဆိုင္ရာ မူေဘာင္ျပန္လည္သုံးသပ္ျခင္းဆိုင္ရာ စားပြဲဝိုင္းေဆြးေႏြးပြဲကို ယေန႔နံနက္ ၉ နာရီတြင္ ေနျပည္ေတာ္ရွိ အမ်ဳိးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဗဟိုဌာန၌ က်င္းပသည္။

ေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈဆိုင္ရာ မူေဘာင္၏ ဖြဲ႕စည္းမႈပုံသဏၭာန္ ႏွင့္ ဖြဲ႕စည္းတည္ေဆာက္ပုံ၊ အေျခခံယူဆခ်က္မ်ားအေပၚ ေဆြးေႏြးျခင္းႏွင့္ အမ်ဳိးသားအဆင့္ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲဆိုင္ရာမ်ား စသည္တို႔ကို ျပန္လည္သုံးသပ္ ေဆြးေႏြးၾကသည္။

အားသာခ်က္၊ အားနည္းခ်က္ေတြကို ႏႈိင္းယွဥ္

စားပြဲဝိုင္းေဆြးေႏြးပြဲႏွင့္ပတ္သက္၍ ျပည္ေထာင္စုၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးမႈ ပူးတြဲေကာ္မတီ (UPDJC) အတြင္းေရးမွဴး ဦးေဇာ္ေဌးက ''ယခု လက္ရွိ ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္၊ ႀကံဳေတြ႕ေနရတဲ့ အခက္အခဲေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈ၊ ဖြဲ႕စည္းတည္ေဆာက္မႈပုံစံနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈ မူေဘာင္ေတြကို လက္ရွိေဆြးေႏြးေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အရင္က စိတ္ကူးနဲ႔ေရးဆြဲခဲ့တာေတြ ရွိပါတယ္။ တကယ့္ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲ ညီလာခံဒုတိယအႀကိမ္နဲ႔ တတိယအႀကိမ္မွာ ႀကံဳေတြ႕ေနရတဲ့ အခက္အခဲေတြ၊ သင္ခန္းစာေတြကိုမူတည္ၿပီး ေကာင္းမြန္ထိေရာက္တဲ့ မူေဘာင္တစ္ခုျဖစ္ေအာင္ ေရးဆြဲဖို႔ ႏိုင္ငံေတာ္၏အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္က ၿပီးခဲ့တဲ့ (၂၁)ရာစုပင္လုံ အစည္း အေဝး ေနာက္ဆုံးရက္မွာ လမ္းၫႊန္သြားခဲ့ပါတယ္''။

''လမ္းၫႊန္ခ်က္နဲ႔အညီ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပဲ လက္ရွိအခ်ိန္မွာ ႏိုင္ငံေရး ပါတီေတြက လုပ္ေနသလို၊ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕အစည္းေတြကလည္း ျပန္လည္ဆန္းစစ္ေနပါတယ္။ အလားတူပါပဲ အစိုးရ၊ လႊတ္ေတာ္၊ တပ္မေတာ္အစုအဖြဲ႕အေနနဲ႔ ႀကံဳေတြ႕ေနရတဲ့ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈဆိုင္ရာ မူေဘာင္၊ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈ၊ ဖြဲ႕စည္းတည္ေဆာက္မႈပုံစံ၊ လုပ္ငန္းလမ္းၫႊန္ (Terms of Reference-ToR)၊ လုပ္ထုံးလုပ္နည္း (Standard Operating Procedure-SOP) ေတြကို ျပန္လည္သုံးသပ္ပါတယ္။ ဒီလိုသုံးသပ္ႏိုင္ဖို႔ အတြက္ ပထမဆုံးေန႔မွာ ေတာင္အာဖရိကပညာရွင္ မစၥခရစ္စတီးနားကို ဖိတ္ေခၚၿပီး ေတာင္အာဖရိက၊ ကင္ညာႏွင့္ ယီမင္ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြး ပြဲေတြရဲ႕ အားသာခ်က္၊ အားနည္းခ်က္ေတြ၊ ေဆြးေႏြးမႈ ပုံစံအမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈဆိုင္ရာ မူေဘာင္ရဲ႕အားသာခ်က္၊ အားနည္း ခ်က္ေတြကို ႏႈိင္းယွဥ္ဖို႔ပညာရွင္ရဲ႕ သေဘာထားအျမင္ကို ရယူပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔အစုအဖြဲ႕မွာ ျပန္လည္ေဆြးေႏြးသုံးသပ္ၾကပါတယ္''။

အတြင္းေရးမွဴးအဖြဲ႕ရဲ႕ အခန္းက႑ကို ျပန္လည္သုံးသပ္

''ဒီလို ျပန္လည္သုံးသပ္ၾကရာမွာ ျပည္ေထာင္စုၿငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံ- (၂၁)ရာစုပင္လုံ ဒုတိယအစည္းအေဝးမွာ သေဘာတူညီခ်က္ ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ားရပါတယ္။ (၂၁)ရာစုပင္လုံ တတိယအစည္းအေဝးမွာ သေဘာတူညီခ်က္ နည္းနည္းေလး ေလ်ာ့သြားတဲ့အျပင္ အေရးႀကီးတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြ မရခဲ့ပါ ဘူး။ အဲဒီလိုျဖစ္ရျခင္း အေၾကာင္းရင္းေတြကို ျပန္သုံးသပ္ၾကတဲ့အခါမွာ အစု အဖြဲ႕အားလုံးက နံပါတ္(၁)အေနနဲ႔ ဖြဲ႕စည္းတည္ေဆာက္ပုံမွာ မူလက အတြင္း ေရးမွဴးအဖြဲ႕ေတြက ခိုင္ခိုင္မာမာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္လုပ္ႏိုင္ခဲ့ၾကၿပီး တတိယ အစည္းအေဝးမွာ ေလ်ာ့နည္းသြားတာကို အားနည္းခ်က္တစ္ရပ္အေနနဲ႔ ေတြ႕ရပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ အတြင္းေရးမွဴးအဖြဲ႕ရဲ႕ အခန္းက႑ကို ျပန္လည္ သုံးသပ္ၿပီး ျပင္ဆင္သင့္တာေတြ ျပင္ဆင္ဖို႔ကို အားလုံးက သေဘာတူပါတယ္''။

အခက္အခဲေတြ ေတြ႕ခဲ့ရ

''နံပါတ္(၂)အခ်က္က ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ လုပ္ငန္း လမ္းၫႊန္ (Terms of Reference-ToR)၊ လုပ္ထုံးလုပ္နည္း (Standard Operating Procedure -SOP) ေတြကို ပိုၿပီး တိတိက်က်လုပ္ႏိုင္ဖို႔ကို ဘုံအားျဖင့္ သေဘာတူညီခဲ့ပါတယ္။ နံပါတ္(၃)အခ်က္က ညီလာခံက်င္းပတဲ့ အခင္းအက်င္းပုံစံေတြမွာ လုပ္ငန္းေကာ္မတီရယ္၊ နည္းပညာကြၽမ္းက်င္သူ အေထာက္အကူျပဳေတြရဲ႕ အခန္းက႑ကိုလည္း ေဆြးေႏြးပါတယ္။ ေနာက္ တစ္ခ်က္က အစုအဖြဲ႕အလိုက္တင္တဲ့ စာတမ္းေတြနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈက တက္လာတဲ့ စာတမ္းေတြရွိပါတယ္။ ဒီစာတမ္းေတြကို ေနာက္ဆုံးတင္သြင္းရမယ့္ ေန႔ရက္သတ္မွတ္ထားျခင္း မရွိတဲ့အတြက္ ညီလာခံေရာက္မွ ဒီစာတမ္းေတြကို ေတြ႕ျမင္ရၿပီး ႀကိဳတင္ညႇိႏႈိင္းထားျခင္းမရွိတဲ့အတြက္ အခက္အခဲေတြ ေတြ႕ခဲ့ရပါ တယ္။ အဲဒီလိုအခက္အခဲေတြ ေတြ႕ရတဲ့အတြက္ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈမွာ အခက္အခဲျဖစ္ပါတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ ႀကံဳေတြ႕ရတဲ့ အခက္အခဲေတြ အေပၚမွာမူတည္ၿပီး ဘယ္လိုျပဳျပင္သင့္တယ္ဆိုတာကို ဝိုင္းၿပီးေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါ တယ္''ဟု ေျပာၾကားသည္။

အလားတူ ေဆြးေႏြးပြဲတြင္ပါဝင္သည့္ ႏိုင္ငံေရးသုေတသီ ဦးကိုကိုလႈိင္က ''ရွိတဲ့မူေဘာင္နဲ႔ အလုပ္လုပ္ၾကည့္တဲ့အခါမွာ လက္ေတြ႕ပိုင္းမွာ လုပ္ရကိုင္ ရတာ အခက္အခဲေလး ေတြရွိပါတယ္။ ဒါေတြကို ေခ်ာေခ်ာေမြ႕ေမြ႕ျဖစ္ေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္ၾကမလဲ ဝိုင္းဝန္းစဥ္းစားၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အစိုးရ၊ လႊတ္ေတာ္၊ တပ္မေတာ္ဆိုတဲ့ သုံးခုၾကားထဲမွာ ရင္းရင္းႏွီးႏွီးေဆြးေႏြးၿပီး ဝိုင္းဝန္းအေျဖရွာ ၾကပါတယ္။ တူညီတဲ့ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြက ဒီအစည္းအေဝးႀကီးကို ေအာင္ျမင္ ေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္ၾကမလဲဆိုတာကို အားလုံးက လိုလိုလားလားနဲ႔ ေဆြးေႏြး တာ အင္မတန္ေကာင္းပါတယ္။ အစိုးရဘက္ကလည္း အတတ္ႏိုင္ဆုံး ႀကိဳးစား ေနပါတယ္''ဟု ေျပာသည္။

ထို႔အျပင္ ၈၈ မ်ဳိးဆက္သစ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ ပြင့္လင္းလူ႔အဖြဲ႕အစည္းမွ ဦးဂ်င္မီက ''ႏိုင္ငံေရးမူေဘာင္ေတြကို ဒီအတိုင္းဆက္သြားမလား၊ ျပင္မလား၊ ျပင္ဆင္ျဖည့္စြက္မယ္ဆိုရင္ ဘယ္အပိုင္းေတြက ျပင္ဆင္ျဖည့္စြက္ဖို႔ လိုသလဲ ဆိုတာကို သုံးသပ္ေဆြးေႏြးၾကပါတယ္။ အစိုးရ၊ လႊတ္ေတာ္၊ တပ္မေတာ္ အစုအဖြဲ႕က သုံးသပ္ေဆြးေႏြးတဲ့ ပြဲျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ညီလာခံ - (၂၁)ရာစုပင္လုံက်င္းပခဲ့တာ သုံးႀကိမ္ရွိပါၿပီ။ ယခင္ကထက္ပိုၿပီး နည္းလမ္းေတြကို ရွာတဲ့အခါမွာ လက္ရွိ ဖြဲ႕စည္းပုံအတိုင္းပဲထားရွိဖို႔ အမ်ားစုက သေဘာထားေပးၾကပါတယ္။ သို႔ေသာ္ လက္ရွိဖြဲ႕စည္းပုံကို သက္ဝင္လႈပ္ရွားႏိုင္ ေအာင္ စြမ္းရည္ျမႇင့္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ စြမ္းရည္ျမင့္ေအာင္ အမ်ဳိးသားအဆင့္ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈေတြကစၿပီး အတြင္းေရးမွဴးအဖြဲ႕နဲ႔ လုပ္ငန္းေကာ္မတီက လည္း စြမ္းရည္ျမႇင့္ဖို႔လိုပါတယ္''ဟု ေျပာသည္။

သေဘာတူညီခ်က္ရေအာင္ ေဆြးေႏြးၾကမယ္

ထို႔အတူ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ဦးရည္မြန္(ခ)ေမာင္တင္သစ္က ''ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္က ခရီးေရာက္သင့္သေလာက္ မေရာက္ဘူးဆိုတဲ့ ေဝဖန္သံေတြကို ၾကားရပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ (၂၁)ရာစုပင္လုံ တတိယအစည္းအေဝး ကို ျပန္ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ဒုတိယအစည္းအေဝးမွာ မေဆြးေႏြးခဲ့တဲ့အခ်က္ေတြ က တတိယအစည္းအေဝးအေပၚကို သက္ေရာက္မႈရွိပါတယ္။ သေဘာ တူညီခ်က္မရေသးတဲ့ ကိစၥေတြကို သေဘာတူညီခ်က္ရေအာင္ ေဆြးေႏြးၾကမယ္ ဆိုရင္ ပထမဆုံးလိုအပ္ခ်က္က တကယ္ေဆြးေႏြးခ်င္စိတ္နဲ႔ ေဆြးေႏြးၾကဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ မေဆြးေႏြးဘဲနဲ႔ ေဘးဖယ္ထားသမွ် ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေရွ႕ဆက္ တက္ႏိုင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ သေဘာတူညီခ်က္မရေသးတဲ့ အခ်က္ေတြကို အေလးအနက္ထားေဆာင္ရြက္မွ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္က ေရွ႕ေရာက္မွာ ျဖစ္ပါတယ္''ဟု ေျပာသည္။

ယေန႔က်င္းပသည့္ ေဆြးေႏြးပြဲသို႔ ျပည္ေထာင္စုၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးမႈ ပူးတြဲေကာ္မတီ (UPDJC) အတြင္းေရးမွဴးအဖြဲ႕ အဖြဲ႕ဝင္မ်ား၊ ပူးတြဲ ေကာ္မတီဝင္မ်ားႏွင့္ အစိုးရ၊ လႊတ္ေတာ္၊ တပ္မေတာ္အစုအဖြဲ႕တို႔မွ လုပ္ငန္း ေကာ္မတီဝင္မ်ား တက္ေရာက္ၾကသည္။

ေဇာ္ဇင္၊ ဓာတ္ပုံ - ေအးသန္း