ျမန္မာ့အလင္းအယ္ဒီတာအာေဘာ္
လူ႔အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုလံုး တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေရးႏွင့္ ေန႔စဥ္လူမႈဘဝမ်ား ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေစေရးတို႔အတြက္ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးက အရင္းခံျဖစ္ သည္။ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးတြင္ ႏိုင္ငံသူ ႏိုင္ငံသားမ်ား ဥပေဒဗဟုသုတ ျပည့္စံုမႈ၊ ဥပေဒအသိရွိမႈတို႔ကလည္း အေရးပါသည္။ ဥပေဒဟူသည္ စည္းမ်ဥ္း၊ စည္းကမ္း၊ ညႊန္ၾကားခ်က္၊ ကန္႔သတ္ခ်က္ တစ္မ်ဳိးျဖစ္သည္။ လႉအဖြဲ႕အစည္းတစ္ရပ္ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေရးအတြက္ စည္းေႏွာင္ ေပးေသာအရာလည္း ျဖစ္သည္။
တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး (Rule of Law) ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ႐ႈေထာင့္ အမ်ဳိးမ်ဳိး၊ အယူအဆအမ်ဳိးမ်ဳိးတို႔ ရွိၾကသည္။ အႏွစ္သာရ အားျဖင့္မူ-
(၁) ျပည္သူျပည္သားမ်ား၏ ဘဝၿငိမ္းခ်မ္းသာယာရမည္။
(၂) စီးပြားကုန္သြယ္မႈမ်ား စည္ပင္ဝေျပာရမည္။
(၃) အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ဆက္ဆံေရးေကာင္းမြန္ေခ်ာေမြ႕ေစ ရမည္။
(၄) လူမႈေရးဆိုင္ရာ ျပႆနာမ်ားကို တရားဥပေဒျဖင့္ တရား မွ်တစြာ ဆံုးျဖတ္ေျဖရွင္းေပးႏုိင္ရမည္။
(၅) လူလူခ်င္းပဋိပကၡျဖစ္ပြားမႈ၊ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားကို ရန္တံု႔ျပန္ ျခင္းမျပဳဘဲ တရားဥပေဒအရ ေျဖရွင္းေပးႏုိင္ရမည္။
(၆) ေသြးထြက္သံယုိမႈမ်ား၊ မင္းမဲ့စ႐ုိက္အေျခအေနမ်ားကုိ တရား ဥပေဒအရ တားျမစ္ႏုိင္ရမည္။
(၇) စီးပြားကုန္သြယ္မႈ ေခ်ာေမြ႕ေစရန္ လုိအပ္ေသာ တရားဥပေဒ မ်ား၊ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းမ်ား ခ်မွတ္ေဆာင္ရြက္ေပးရမည္။ ပ$$ဋိညာဥ္မ်ားကုိ ေလးစားလုိက္နာၾကရမည္ ဟူ၍ျဖစ္သည္။
ဆုိခဲ့ပါ အခ်က္မ်ားကုိ ေလ့လာၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ တရားဥပေဒ စုိးမုိးေရးတြင္ ဥပေဒျပဳေရးမ႑ိဳင္၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမ႑ိဳင္၊ တရားစီရင္ေရး မ႑ိဳင္ႏွင့္တကြ ျပည္သူမ်ား၏ အခန္းက႑ပါ အားလုံးပါဝင္ေနၾကသည္ကုိ ေတြ႕ျမင္ရမည္ ျဖစ္သည္။ တရားဥပေဒစုိးမုိးေရးႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ႏုိင္ငံေတာ္၏အတုိင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ''ကြၽန္မတုိ႔ ႏုိင္ငံမွာ တရားဥပေဒစုိးမုိးေရးရွိေစခ်င္တယ္ဆုိတာဟာ ႏုိင္ငံသူ ႏုိင္ငံသား မ်ားအားလုံးဟာ တရားဥပေဒရဲ႕ကာကြယ္မႈေအာက္မွာ လုံလုံၿခံဳၿခံဳေနႏုိင္ ျခင္းကုိ ကြၽန္မတုိ႔ဦးတည္တာကုိ ေျပာတာပါ။ တရားဥပေဒဆုိတာဟာ တရားမွ်တရမယ္၊ ေကာင္းမြန္တဲ့သက္ေရာက္မႈရွိႏုိင္တဲ့ ဥပေဒေတြရွိရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကြၽန္မတုိ႔တရားစီရင္ေရးမ႑ိဳင္ႀကီးဟာ တည့္မတ္ဖုိ႔၊ ထိေရာက္ဖုိ႔ အင္မတန္မွ အေရးႀကီးပါတယ္။ တရားစီရင္ေရးႏွင့္ပတ္သက္ လုိ႔ ဆုိလုိ႕ရွိရင္ တရားမွ်တမႈရွိရမယ္၊ ႏုိင္ငံတကာလက္ခံထားတဲ့ စံႏႈန္း ေတြနဲ႕ ကုိက္ညီရမယ္။ တရားမွ်တမႈဆုိတာဟာ မွ်တတဲ့တရားစီရင္ျခင္း ဆုိတဲ့ အဆုိရွိပါတယ္။ လုပ္႐ံုနဲ႕ မၿပီးဘူး၊ လုပ္ပါတယ္ဆုိတာ ထင္ရွား ရမယ္။ တရားမွ်တ႐ံုနဲ႕ မလံုေလာက္ဘူး၊ တရားမွ်တျခင္းရွိပါတယ္ဆုိတာ ထင္သာျမင္သာ ျဖစ္ရပါလိမ့္မယ္'' ဟူ၍ မိန္႔ၾကားခဲ့ဖူးသည္။
ဒီမုိကေရစီလမ္းေၾကာင္းေပၚတြင္ ေလွ်ာက္လွမ္းေနသည့္ မိမိတုိ႔ႏုိင္ငံ အဖုိ႔ တရားဥပေဒစုိးမုိးေရးမွာ မရွိမျဖစ္လုိအပ္ခ်က္ျဖစ္သည္။ တစ္နည္း အားျဖင့္ တရားဥပေဒစုိးမုိးေရးသည္ ဒီမုိကေရစီစနစ္၏ အသက္ေသြးေၾကာ လည္းျဖစ္သည္။ မိမိတုိ႔ ေဖာ္ေဆာင္ႀကိဳးပမ္းေနၾကရသည့္ ျပည္တြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ ႏုိင္ငံဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္ေရးအပါအဝင္ ႏုိင္ငံေရးရာ ကိစၥအဝဝ တုိ႔အတြက္လည္း တရားဥပေဒစုိးမုိးေရးက အေရးပါသည္။
အထက္တြင္ ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ တရားဥပေဒစုိးမုိးေရးဆုိင္ရာ အႏွစ္သာရ (၇) ရပ္ကို ႏုိင္ငံသူ ႏုိင္ငံသားတုိင္း ခံစားရရွိႏုိင္သည့္ အေျခအေနဆီသုိ႔ ေရာက္ရွိႏုိင္ရန္မွာ ေအာက္ေျခအဆင့္တြင္ရွိေနေသာ တရား႐ံုး၊ ဥပေဒ ႐ံုး၊ တရားသူႀကီး၊ ဥပေဒအရာရွိ၊ ရဲစခန္း၊ ရဲအရာရွိမ်ားမွအစျပဳကာ ဥပေဒျပဳေရး၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ တရားစီရင္ေရးတည္းဟူေသာ ႏုိင္ငံေတာ္၏ မ႑ိဳင္ႀကီး (၃) ရပ္လံုးက ဝုိင္းဝန္းေဖာ္ေဆာင္သြားၾကရမည္ျဖစ္သကဲ့သုိ႔ တည္ဆဲတရားဥပေဒဟူသမွ်ကို ေလးစားလုိက္နာၾကရန္မွာလည္း ႏုိင္ငံသူ ႏုိင္ငံသားအားလံုး၏ တာဝန္ပင္ျဖစ္သည္ဟု တင္ျပအပ္ ပါေၾကာင္း။ ။
တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး (Rule of Law) ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ႐ႈေထာင့္ အမ်ဳိးမ်ဳိး၊ အယူအဆအမ်ဳိးမ်ဳိးတို႔ ရွိၾကသည္။ အႏွစ္သာရ အားျဖင့္မူ-
(၁) ျပည္သူျပည္သားမ်ား၏ ဘဝၿငိမ္းခ်မ္းသာယာရမည္။
(၂) စီးပြားကုန္သြယ္မႈမ်ား စည္ပင္ဝေျပာရမည္။
(၃) အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ဆက္ဆံေရးေကာင္းမြန္ေခ်ာေမြ႕ေစ ရမည္။
(၄) လူမႈေရးဆိုင္ရာ ျပႆနာမ်ားကို တရားဥပေဒျဖင့္ တရား မွ်တစြာ ဆံုးျဖတ္ေျဖရွင္းေပးႏုိင္ရမည္။
(၅) လူလူခ်င္းပဋိပကၡျဖစ္ပြားမႈ၊ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားကို ရန္တံု႔ျပန္ ျခင္းမျပဳဘဲ တရားဥပေဒအရ ေျဖရွင္းေပးႏုိင္ရမည္။
(၆) ေသြးထြက္သံယုိမႈမ်ား၊ မင္းမဲ့စ႐ုိက္အေျခအေနမ်ားကုိ တရား ဥပေဒအရ တားျမစ္ႏုိင္ရမည္။
(၇) စီးပြားကုန္သြယ္မႈ ေခ်ာေမြ႕ေစရန္ လုိအပ္ေသာ တရားဥပေဒ မ်ား၊ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းမ်ား ခ်မွတ္ေဆာင္ရြက္ေပးရမည္။ ပ$$ဋိညာဥ္မ်ားကုိ ေလးစားလုိက္နာၾကရမည္ ဟူ၍ျဖစ္သည္။
ဆုိခဲ့ပါ အခ်က္မ်ားကုိ ေလ့လာၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ တရားဥပေဒ စုိးမုိးေရးတြင္ ဥပေဒျပဳေရးမ႑ိဳင္၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမ႑ိဳင္၊ တရားစီရင္ေရး မ႑ိဳင္ႏွင့္တကြ ျပည္သူမ်ား၏ အခန္းက႑ပါ အားလုံးပါဝင္ေနၾကသည္ကုိ ေတြ႕ျမင္ရမည္ ျဖစ္သည္။ တရားဥပေဒစုိးမုိးေရးႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ႏုိင္ငံေတာ္၏အတုိင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ''ကြၽန္မတုိ႔ ႏုိင္ငံမွာ တရားဥပေဒစုိးမုိးေရးရွိေစခ်င္တယ္ဆုိတာဟာ ႏုိင္ငံသူ ႏုိင္ငံသား မ်ားအားလုံးဟာ တရားဥပေဒရဲ႕ကာကြယ္မႈေအာက္မွာ လုံလုံၿခံဳၿခံဳေနႏုိင္ ျခင္းကုိ ကြၽန္မတုိ႔ဦးတည္တာကုိ ေျပာတာပါ။ တရားဥပေဒဆုိတာဟာ တရားမွ်တရမယ္၊ ေကာင္းမြန္တဲ့သက္ေရာက္မႈရွိႏုိင္တဲ့ ဥပေဒေတြရွိရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကြၽန္မတုိ႔တရားစီရင္ေရးမ႑ိဳင္ႀကီးဟာ တည့္မတ္ဖုိ႔၊ ထိေရာက္ဖုိ႔ အင္မတန္မွ အေရးႀကီးပါတယ္။ တရားစီရင္ေရးႏွင့္ပတ္သက္ လုိ႔ ဆုိလုိ႕ရွိရင္ တရားမွ်တမႈရွိရမယ္၊ ႏုိင္ငံတကာလက္ခံထားတဲ့ စံႏႈန္း ေတြနဲ႕ ကုိက္ညီရမယ္။ တရားမွ်တမႈဆုိတာဟာ မွ်တတဲ့တရားစီရင္ျခင္း ဆုိတဲ့ အဆုိရွိပါတယ္။ လုပ္႐ံုနဲ႕ မၿပီးဘူး၊ လုပ္ပါတယ္ဆုိတာ ထင္ရွား ရမယ္။ တရားမွ်တ႐ံုနဲ႕ မလံုေလာက္ဘူး၊ တရားမွ်တျခင္းရွိပါတယ္ဆုိတာ ထင္သာျမင္သာ ျဖစ္ရပါလိမ့္မယ္'' ဟူ၍ မိန္႔ၾကားခဲ့ဖူးသည္။
ဒီမုိကေရစီလမ္းေၾကာင္းေပၚတြင္ ေလွ်ာက္လွမ္းေနသည့္ မိမိတုိ႔ႏုိင္ငံ အဖုိ႔ တရားဥပေဒစုိးမုိးေရးမွာ မရွိမျဖစ္လုိအပ္ခ်က္ျဖစ္သည္။ တစ္နည္း အားျဖင့္ တရားဥပေဒစုိးမုိးေရးသည္ ဒီမုိကေရစီစနစ္၏ အသက္ေသြးေၾကာ လည္းျဖစ္သည္။ မိမိတုိ႔ ေဖာ္ေဆာင္ႀကိဳးပမ္းေနၾကရသည့္ ျပည္တြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ ႏုိင္ငံဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္ေရးအပါအဝင္ ႏုိင္ငံေရးရာ ကိစၥအဝဝ တုိ႔အတြက္လည္း တရားဥပေဒစုိးမုိးေရးက အေရးပါသည္။
အထက္တြင္ ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ တရားဥပေဒစုိးမုိးေရးဆုိင္ရာ အႏွစ္သာရ (၇) ရပ္ကို ႏုိင္ငံသူ ႏုိင္ငံသားတုိင္း ခံစားရရွိႏုိင္သည့္ အေျခအေနဆီသုိ႔ ေရာက္ရွိႏုိင္ရန္မွာ ေအာက္ေျခအဆင့္တြင္ရွိေနေသာ တရား႐ံုး၊ ဥပေဒ ႐ံုး၊ တရားသူႀကီး၊ ဥပေဒအရာရွိ၊ ရဲစခန္း၊ ရဲအရာရွိမ်ားမွအစျပဳကာ ဥပေဒျပဳေရး၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ တရားစီရင္ေရးတည္းဟူေသာ ႏုိင္ငံေတာ္၏ မ႑ိဳင္ႀကီး (၃) ရပ္လံုးက ဝုိင္းဝန္းေဖာ္ေဆာင္သြားၾကရမည္ျဖစ္သကဲ့သုိ႔ တည္ဆဲတရားဥပေဒဟူသမွ်ကို ေလးစားလုိက္နာၾကရန္မွာလည္း ႏုိင္ငံသူ ႏုိင္ငံသားအားလံုး၏ တာဝန္ပင္ျဖစ္သည္ဟု တင္ျပအပ္ ပါေၾကာင္း။ ။
No comments:
Post a Comment