ျမန္မာ့အလင္း အယ္ဒီတာ့အာေဘာ္
'အသက္တစ္ရာ မေနရေသာ္လည္း အမႈတစ္ရာႀကံဳရ၏' ဟူေသာ ဆို႐ိုးစကားသည္ ေလာကအမႈအရာ၊ အေရးျပႆနာဟူသည္ လူ႕ဘဝတြင္ မ်ားျပားလွၿပီး၊ ေျဖရွင္းေသာ္လည္းမကုန္ႏုိင္၊ မၿပီးႏုိင္၊ တစ္မႈၿပီးလွ်င္ တစ္မႈေပၚလာသျဖင့္ သံသရာလည္ကာ ၾကံဳေတြ႕ရျခင္းသေဘာျဖစ္သည္ကို လူတိုင္းသေဘာေပါက္ နားလည္ၾကေပသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ပင္ ထုိအေန အထားကို ေစာဒကတက္ျခင္းထက္ ဘယ္ေလာက္ရွင္းရွင္း ၿပီးျပတ္မည္ မဟုတ္သည့္ ေနာက္ျပႆနာကိုၾကံဳေတြ႕လာပါမွ ေျဖရွင္းၾကမည္။ ေနာင္ခါလာ ေနာင္ခါေစ်းသေဘာျဖင့္ ခ်ဥ္းကပ္မႈမ်ဳိး ျဖစ္စဥ္ျဖစ္ေန သည္မွာ ၾကာၿပီျဖစ္သည္။
'အေရးႀကီးသည္က လက္ရွိတက္ေနတဲ့ျပႆနာကို ဘယ္လိုအဆင္ ေျပေအာင္ ရွင္းၾကမလဲ'ဆုိသည္ႏွင့္ 'တစ္မႈရွင္းတစ္မႈ ေအးတာပဲ'ဆိုသည့္ သေဘာမ်ဳိးေဆာင္လာျခင္း ျဖစ္သည္။ ထုိပံုစံမ်ားသည္ သာမန္အားျဖင့္ အေရးေပၚအခ်ိန္မ်ားတြင္ လက္ေတြ႕က်ေသာ တံု႔ျပန္ခ်က္မ်ား ျဖစ္ေပ သည္။ ထိုနည္းအတူပင္ အထက္ပါအေျခအေနကို ေယဘုယ်အားျဖင့္ သံုးသပ္ပါက နက္နက္နဲနဲရွိမည္ဟု ေတြးမိလိမ့္မည္မဟုတ္ေပ။ သို႔ေသာ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး တည္ေဆာက္ျခင္းဆုိင္ရာ ႐ႈေထာင့္ႏွင့္ ပဋိပကၡသြင္ျပင္ သုေတသနျပဳ ေလ့လာျခင္းဆုိင္ရာ ပညာရပ္မွ ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာ႐ႈျမင္ၾကည့္ ပါက စိတ္ဝင္စားဖြယ္ရာေတြ႕ရွိခ်က္မ်ားကို ေတြ႕ျမင္ရေပလိမ့္မည္။
အျပဳသေဘာေဆာင္ေသာ ေျပာင္းလဲျခင္းကို မည္သည့္လူ႕အဖြဲ႕ အစည္းတြင္မဆို ႀကိဳဆိုၾကမည္ပင္။ သိ႔ုေသာ္ ေျပာင္းလဲျခင္းသည္ မည္သို႔ေသာ ေျပာင္းလဲျခင္းမ်ဳိးနည္းဆိုသည္ကို သတိမျပဳမိပါက အျပဳ သေဘာေဆာင္ျဖစ္စဥ္မွ မရည္ရြယ္ဘဲ ျပႆနာေပါင္း ေသာင္းေျခာက္ ေထာင္ကို သယ္ေဆာင္လာေသာ ေျပာင္းလဲမႈျဖစ္စဥ္အသြင္ေဆာင္လာ ၿပီး လူ႕အဖြဲ႕အစည္းၾကား စိတ္ပ်က္ဖြယ္ရာ ပဋိပကၡသံသရာ အတိတ္သမုိင္း ကို ခ်န္ရစ္ခဲ့ရေပလိမ့္မည္။
ထုိ႔ေၾကာင့္ပင္ ေျပာင္းလဲျခင္းကို မည္သို႔ခ်ဥ္းကပ္မည္နည္း၊ မည္သည့္ အရာမ်ားက မေျပာင္းလဲဘဲရွိေနမည္နည္း၊ ေျပာင္းလဲသြားလွ်င္ မည္သည့္ အရာမ်ားက အစားထိုးလာမည္နည္း၊ အစားထိုးလာမည့္ ေျပာင္းလဲျခင္း အတြက္ မည္သည့္အသြင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ဳိး လိုအပ္မည္နည္း အစရွိသျဖင့္ လူမႈအသုိင္းအဝိုင္းအတြင္း ခ်ိတ္ဆက္ေနေသာ ကြင္းဆက္တစ္ခုလံုးကို သိျမင္နားလည္ထားဖုိ႔ လိုေပသည္။ အျပဳသေဘာေဆာင္ေသာ အသြင္ ကူးေျပာင္းျခင္းအတြက္ ယခုအသံုးျပဳၾကေသာ မရွိမျဖစ္လုပ္ငန္းစဥ္ တစ္ခုမွာ ေျပာင္းလဲျခင္း၏ ဖြားဖက္ေတာ္ျဖစ္သည့္ ပဋိပကၡကို အသြင္ ေျပာင္းလဲေရးပင္ျဖစ္သည္။
ပဋိပကၡအသြင္ေျပာင္းလဲျခင္း (Conflict transformation) ဆုိသည္မွာ လူမ်ဳိးစု ပဋိပကၡအသြင္အျပင္မ်ဳိးရွိေသာ ပဋိပကၡမ်ားကို ၿငိမ္းခ်မ္းေသာရလဒ္မ်ဳိးအျဖစ္ အသြင္ေျပာင္းလဲထြက္ေပၚလာေစသည့္ ေျပာင္းလဲျခင္းျဖစ္စဥ္ျဖစ္ပါသည္။ ပဋိပကၡေျဖရွင္းျခင္း၊ ပဋိပကၡ စီမံ ခန္႔ခြဲျခင္းတို႔ႏွင့္ ပဋိပကၡအသြင္ေျပာင္းလဲျခင္းၾကား ကြာျခားခ်က္မွာ လတ္တေလာေတြ႕ရွိရေသာ ပဋိပကၡမ်ားကို ေျဖရွင္းရာတြင္ တစ္ဖက္ဖက္၏လိုအပ္ခ်က္၊ ေတာင္းဆိုခ်က္မ်ားကို ညိႇႏႈိင္းျခင္း၊ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ အႏုိင္-အႏုိင္ အေျဖမ်ဳိးရရွိေအာင္ နည္းလမ္းရွာျခင္းတို႔ထက္ ပုိမိုနက္နဲေသာ အျပန္အလွန္ ေလးစားနားလည္မႈအပါအဝင္ အျခားအေျခခံက်ေသာ ေျပာင္းလဲမႈမ်ားလုိအပ္သည္ကို အသိအမွတ္ျပဳထားျခင္းျဖစ္သည္။
ပဋိပကၡေျဖရွင္းျခင္းသည္ လတ္တေလာျပႆနာမ်ားအေပၚတြင္ အာ႐ုံျပဳထားျခင္းျဖစ္သည္။ ၄င္းသည္ ျပႆနာတြင္ပါဝင္ေနေသာ ကိစၥ ရပ္မ်ားႏွင့္ အေၾကာင္းျခင္းရာမ်ားကို အေလးထားစုစည္းၿပီး လက္ငင္းအေျဖထြက္ေရးကို ဦးတည္သည္။ ပဋိပကၡ အသြင္ေျပာင္းလဲ ျခင္းတြင္မူ အေၾကာင္းျခင္းရာကိစၥရပ္မ်ား ပါဝင္သည္သာမက ျပႆနာအဆင္ကြဲမ်ားၾကား အျပန္အလွန္ ဆက္သြယ္ေနမႈ၊ အဆက္ အစပ္မ်ားကိုပါ အေလးထားသည္။ အသြင္ကူးေျပာင္းျခင္းတြင္ ပဋိပကၡ ကို ေမြးဖြားေစေသာ အဆင္ကြဲမ်ား၊ ဆက္ႏႊယ္မႈမ်ားပါဝင္သည့္ စနစ္ တစ္ခုလံုးကို ရွာေဖြတူးေဖာ္ျခင္းျဖင့္ က်ယ္ျပန္႔ေသာ အဆက္အစပ္ကုိ ရရွိႏုိင္မည့္ အခြင့္အလမ္းမ်ဳိး ဖန္တီးယူျခင္းျဖစ္သည္။
ယခုႏွစ္ကာလ ရွည္ၾကာသည္လည္းျဖစ္၊ နက္႐ႈိင္းလွသည္လည္း ျဖစ္ေသာ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရး တည္ေဆာက္မႈျဖစ္စဥ္တြင္ အားလံုးက ႏုိင္ငံေရးအရ အရင္းအျမစ္က်က် ေျဖရွင္းေရးအား ဦးတည္လ်က္ရွိၾက သည္ကို ေတြ႕ရသည္။ ဤေနရာတြင္ အျမင့္ဆံုးေသာ ေတာင္းဆုိခ်က္မ်ား ထက္၊ ေရရွည္ကိုေမွ်ာ္ကိုးေသာ၊ မိမိဘက္ကေပးႏုိင္သည္ကို အေျခခံေသာ၊ တစ္ဆင့္ႏွိမ့္ စဥ္းစားမႈမ်ားကသာလွ်င္ ပဋိပကၡကို အသြင္ေျပာင္းလဲ ေစမည္ဟု ယူဆေၾကာင္း တင္ျပရျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ။
No comments:
Post a Comment